Not indiriminde sıra Türkiye'de mi?

Yatırımcı çıkışları hızlanan ve ekonomik büyümeleri hız kesen gelişmekte olan ülkeler şimdi de kredi notlarının düşürülmesi riskiyle karşı karşıya. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s’un (S&P) Brezilya’nın kredi notunu yedi yıl aradan sonra yatırım yapılabilir seviyenin altına getirmesi, uzmanlara göre diğer gelişen ülkeler için erken uyarısı sistemi. Uzmanlara göre parası son aylarda sert bir şekilde gerileyen Güney Afrika ve Türkiye notları çöplük seviyesine düşürebilecek diğer ülkelere aday.

S&P, Brezilya’nın notunu yatırım yapılabilir seviyenin altına getirerek Devlet Başkanı Dilma Rousseff’in yatırımcıların güvenini kazanma ve ülke ekonomisini resesyondan çıkarma çabalarına darbe vurdu. Notunun indirilmesinin ardından Brezilya piyasalarında geri çekilme, ülke şirketlerinin borçlanma maliyetlerinde ise artış bekleniyor. S&P, ülkenin notunu BBB-’den BB+’ya indirdi. Brezilya’nın parası yılbaşından bu yana yüzde 35’e yakın geriledi. Ayrıca ülkenin yapısal ekonomik sorunlarla boğuştuğu belirtiliyor. Fitch, Brezilya’yı yatırım yapılabilirin iki kademe üzerinde BBB seviyesinde, negatif görünümle derecelendiriyor. Ülkenin notunu bir ay önce indiren Moody’s ise yatırım yapılabilir hemen üzerinde Baa3 düzeyinde derecelendiriyor. 

JP Morgan, 2016 yılında Brezilya’nın notunun diğer kuruluşlar tarafından da yatırım yapılabilir seviyenin altına çekileceğini öngörüyor. Uzmanlara göre notu çöplük seviyesine inecek ülkeler Brezilya ile sınırlı değil. Yatırımcı çıkışları hızlanan ve ekonomik büyümeleri hız kesen gelişmekte olan ülkelerin birçoğunun ve Euro Bölgesi ülkelerinin notunun baskı altına girebileceği belirtiliyor.

Uzmanlara göre Brezilya’dan sonraki adaylar, emtia fiyatlarındaki sert düşüşün etkisiyle parası değer kaybeden, cari açığını kontrol altına alamayan ve ekonomisi zayıflayan Güney Afrika sıradaki ülkeler arasında. Uzmanlara göre bir diğer aday da Türkiye.

Commerzbank Gelişen Piyasalar stratejisti Simon Quijano-Evans, Reuters’a yaptığı açıklamada, S&P’nin adımının diğer ülkelerin notları üzerinde not indirimi spekülasyonlarını artıracağını söyledi. Quijano- Evans, Güney Afrika ve Türkiye’yi ‘çöplük seviyesi’ için adaylar olarak gösterirken, AA notuna sahip Çin’de yüksek borçları nedeniyle derecelendirme kuruluşlarının radarına girebileceğini söyledi.

Türkiye’yi yatırım yapılabilir en düşük seviye olan BBB- düzeyinde, “durağan” görünümle derecelendiren Fitch, ülke notu gözden geçirmesini gelecek cuma açıklayacak. TD Securities analistleri, Fitch’in Türkiye için kararı ne olursa olsun, birçok iç ve dış etkenden dolayı ülkenin notunun öngörülebilir bir gelecekte baskı altında kalmaya devam edeceğini bildirdi. TD Securities, aynı durumun Güney Afrika ve bazı gelişen ülkeler için de geçerli olduğunu vurguladı. Türkiye için kriter mali pozisyon Fitch tarafından Londra’da bu hafta düzenlenen ülke kredi notları konferansında konuşan kıdemli direktör Paul Gamble, “Türkiye’nin kredi notuna dair temel faktör mali pozisyon. Devam eden tüm siyasi hareketliliğe rağmen (Türkiye’nin) mali kuvveti gücünü yitirmedi” demişti. Fitch, bundan önce son olarak ağustos ayında yayımladığı bir raporda, Kasım ayında tekrarlanacak seçimler nedeniyle uzayan seçim döngüsünün Türkiye’de siyasi belirsizliği artırdığını belirtmişti.

İşte en riskli ülkeler

Fitch Ratings’e göre, Brezilya ve Güney Afrika, yavaşlayan büyüme ve şişen bütçe açıklarından dolayı, notları tehdit altında olan gelişen piyasalar sıralamasında üst sıralarda yer alıyor. Fitch’in ülke bazında değerlendirmesi şöyle: 

GÜNEY AFRİKA: Elektrik kesintileri, düşük emtia fiyatlarından kaynaklanan zorluklar ve ulusal kalkınma planının uygulanması çerçevesinde devam eden zorluklardan dolayı madencilik ve imalat sektörlerinde daralma yaşanıyor. 2014’te negatif izlemeye alınmasından bu yana, ülkeden gelen haberler büyük ölçüde olumsuz 

TÜRKİYE: Fitch’in gelecek hafta, politika ve siyasel koşulların kötüleşip kötüleşmediğini ve yüksek Fed faizine ülkenin nasıl tepki vereceğini değerlendirerek, Türkiye’nin kredi notunu gözden geçirecek. Türkiye’nin cari açığının Fitch’in memnun kalacağı kadar daralmadığı, ancak güçlü kamu finansmanı ve borcun gayrı safi yurtiçi hasılaya oranının düşük olmasının kredi notu için destek olduğu belirtiliyor. 

BREZİLYA: Meksika ve Brezilya arasındaki not ayrımının artacağı ve kuruluşun Brezilya’yı değerlendirirken borç ve büyüme dinamiklerine odaklanacağı belirtiliyor. Nisan ayında Brezilya’nın görünümünü negatife çeviren Fitch, Brezilya’yı BBB, Meksika’yı da BBB+ olarak notlandırıyor. Brezilya’nın düşük performansının yapısal olduğuna dikkat çekiliyor. 

RUSYA: Fitch, Rusya’ya uluslararası yaptırımların sürmesini bekliyor ve bunun da borç geri ödeme yükümlülüklerinin arttığı 2017 yılında ülke şirketleri üzerinde bir baskı kaynağı olacağı uyarısı yapıyor. Ancak kamunun düşük borcunun ülkenin yatırım yapılabilir statüsünü makul kıldığını kaydediliyor. Üç büyük kredi kuruluşundan sadece Fitch, Rusya’yı yatırım yapılabilir seviyede tutuyor. 

EURO BÖLGESİ: Borçların yüksek seviyelerde kalmaya devam etmesi halinde Euro Bölgesi ülkelerinin kredi notlarının 2011- 2012 krizi öncesindeki seviyelere geri dönmeyebilecekleri uyarısı yapılıyor. Fitch, “Büyümenin çok uzun süre çok düşük kalması veya kamu finansmanının daha zayıf hale gelmesi durumunda borçların yüksek seviyede kalması riski var. Eğer bu risk gerçekleşir ise Euro Bölgesi’nin hiçbir yerinde kredi notları kriz öncesindeki seviyelere geri gelmez” diyor. 

KÖRFEZ: Suudi Arabistan, İran, Bahreyn ve Irak’ın, petrol fiyatlarının düştüğü bir ortamda, ülke notlarını korumak içi kamu harcamalarını kısmaları gerekiyor.