Nobel'i Türk asıllı Aziz Sancar kazandı

2015 Nobel Kimya Ödülü'ne aynı zamanda ABD vatandaşı olan Türk asıllı Aziz Sancar, ABD'li Paul Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl layık görüldü. Aziz Sancar, okuma yazma bilmeyen ancak eğitime önem veren sekiz çocuklu bir anne-babanın oğlu olarak Mardin'de dünyaya geldi. 2006 yılında da ünlü yazar Orhan Pamuk, Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştı.

İsveç'teki Nobel Komitesi'nden yapılan açıklamaya göre; Sancar, Lindahl ve Modrich 2015 Nobel Kimya Ödülü'nü, hücrelerin hasar gören DNA'ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları sayesinde kazandı. Söz konusu çalışmalardan, yeni kanser tedavilerinin geliştirilmesinde faydalanıldı.

Prof. Dr. Aziz Sancar, kanser tedavisinde 'ritmik saat' buluşunu yaparak dünya çapında üne kavuşmuştu.

MARDİN DOĞUMLU

69 yaşındaki Sancar, Mardin'in Savur İlçesinde, okuma yazma bilmeyen ancak eğitime önem veren sekiz çocuklu bir anne-babanın çocuğu olarak doğdu.

İstanbul Tıp Fakültesi'ni bitiren Sancar, 1977'de Dallas'taki Teksas Üniversitesi'nde doktorasını tamamladı. Sancar, hali hazırda Kuzey Carolina Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya ve Biyofizik Bölümü'nde ders veriyor.

Sancar, yurt dışında yaptığı çalışmalarla Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi'ne kabul edilen üç Türk'ten biri olmuştu.

MİTHAT SANCAR'LA AKRABA

Aziz Sancar'ın babası ile HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar'ın babalarının amca çocukları olduğu öğrenildi.

Nobel Komitesi tarafından yapılan açıklamada, insan DNA'sının her gün ultraviyole ışınlar, serbest radikaller ve diğer kanserojen maddeler nedeniyle zarar gördüğüne işaret edildi ve şöyle denildi:

"Ancak bu tür dış saldırılar olmadan da DNA molekülleri, kalıtımsal olarak değişken bir yapıya sahiptir. Hücrenin genomunda her gün çok sayıda değişiklik meydana gelir. Daha da ötesi insan vücudundaki hücreler her gün milyonlarca kez bölünür ve bu esnada DNA kopyalanır. DNA'nın kopyalanması sırasında bazı bozukluklar ortaya çıkar. Genetik materyalin tam bir kimyasal kaosa düşmemesinin nedeni, hiç durmadan DNA'yı izleyen ve meydana gelen hasarları onaran moleküler sistemler barındırmasıdır. 2015 Nobel Kimya Ödülü, bu onarım sistemlerinin nasıl işlediğini moleküler düzeyde gözler önüne seren çalışmalarıyla alanlarında çığır açan üç bilim adamına verilmiştir."

HARİTAYI AZİZ SANCAR ÇIKARDI

İsveç Kraliyet Bilim Akademisi, ödüle layık görülen üç bilim insanını şöyle tanıttı:

"1970'lerin başlarında bilim adamları, DNA'nın son derece istikrarlı bir molekül olduğuna inanıyordu ancak Lindahl, DNA'nın aslında yeryüzünde yaşamın gelişimini imkansız kılacak bir yavaşlıkta bozulduğunu ortaya çıkardı. Öngörüsü, Lindahl'ın DNA'nın çökmesine sürekli engel olan moleküler bir makineyi keşfetmesini sağladı. Aziz Sancar, hücrelerin ultraviyole ışınlarının DNA'da neden olduğu hasarı tamir etmek için kullandığı nükleotid eksizyon onarım mekanizmasının haritasını çıkardı. Paul Modrich de hücrelerin, hücre bölünmesi esnasında DNA'nın kopyalanmasında ortaya çıkan hataları nasıl düzelttiğini buldu."

ÖDÜLÜNÜ 10 ARALIK'TA ALACAK  

Bu yılın başarılı isimleri Nobel Ödülü'nü Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta teslim alacak. Ödül, 3 milyon İsveç kronu (Yaklaşık 2.8 milyon TL) tutarında.

2014 yılı Nobel Kimya Ödülü ‘nano dünyaya kapı aralayan’, ‘süper çözünürlüklü floresan mikroskobu’ geliştiren çalışmaları nedeniyle ABD'li kimyagerler Eric Betzig ve William E Moerner ile Alman kimyager Stefan W. Hell'e verilmişti.

Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi yarın, Barış Ödülü'nün sahibi Cuma, Ekonomi Ödülü'nün sahibiyse Pazartesi günü açıklanacak.