Nijerya, eski Devlet Başkanı'nın kaçırdığı paraların peşinde

Eski Devlet Başkanı General Sani Abacha döneminde Nijerya'dan yurt dışına kaçırılan milyonlarca doları geri getirme çalışmaları devam ediyor.

Abacha, 5 yıllık görev süresi boyunca kamudan yaklaşık 5 milyar dolar çalmakla suçlanıyor. Bu paraların 1998'den beri 3,6 milyardan fazla kısmı Nijerya'ya iade edildi.

Ülkenin en çok yolsuzluk yapan lideri

17 Kasım 1993'te askeri darbeyle göreve gelen Abacha, ülkenin en çok yolsuzluk yapan lideri olarak biliniyor. Ülkeyi yönettiği dönemde birçok insan hakları ihlaliyle suçlanan Abacha hakkında, eski Kongo Demokratik Cumhuriyeti Devlet Başkanı Mobutu Sese Seko'ya söylendiği gibi Afrika'nın "en açgözlü diktatörü" yakıştırması yapılıyor.

Abacha, 8 Haziran 1998'de devlet başkanlığı sarayında kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti ama ölümü bazı çevrelerce "şüpheli" olarak değerlendirildi, zehirlendiği iddia edildi.

Rüşvet ve yolsuzluk yaptı

Siyasi analist Abubakar Dan-Juma Birnewa, Abacha'nın para kaçırmak için başvurduğu yöntemlerin ilginç olduğunu söyleyerek, "Abacha, danışmanına bir güvenlik sorununu çözmek için kendisine para talebi sunmasını emrediyor. Abacha, bu talebi onayladıktan sonra Nijerya Merkez Bankasından çekilen paraların büyük kısmını kendi evine göndertiyor" ifadelerini kullandı.

Birnewa, Abacha'nın arkadaşlarına gayriresmi yollarla verdiği sözleşmelerden kazanılan paraları zimmetine geçirdiği ve yabancı şirketlerden ülkede işlerini yürütmelerine izin vermek için rüşvet istediğini de belirtti. Bu yollarla 3 yıl boyunca para kaçırıldığını ifade eden Birnewa, Abacha'nın bu paraları harcamadan öldüğünü ve ölümünden sonra çalınan paraların tespit edilmeye başlandığını dile getirdi.

Birnewa, Abacha'nın ölümünden sonra ailesinin tuttuğu 750 milyon doların saptandığını, 1 yıl sonra da yabancı bankalarda olduğu düşünülen zimmetine geçirdiği paraların iadesi için yardım istendiğini aktardı.

3,6 milyar dolardan fazla para iade edildi

1998'den bu yana Abacha'nın çaldığı paralardan 3,6 milyar dolardan fazla kısmı iade edildi. Abacha'nın ölümü sonrası 1998'de Devlet Başkanı General Abdulsalam Abubakar'ın döneminde Abacha ailesinin tuttuğu 750 milyon dolar tutarında nakit paraya el konuldu.

Nijerya hükümeti 1999'de Abacha'nın çaldığı paraların büyük kısmının İsviçre ve Amerika gibi ülkelerde tutulduğunu belirledi ve 2000'de İsviçre'den 64 milyon doları geri alabildi.

Para iadeleri

Ülkede 2002'de dönemin Devlet Başkanı Olusegun Obasanjo'nun, Abacha ailesiyle imzaladığı anlaşma kapsamında çalınan paralardan 1,2 milyar dolar devletin kontrolüne geçti.

2003'te İngiltere'nin güneyindeki özerk Jersey Adası'nda Abacha'nın kaçırdığı paralardan 160 milyon doları tespit edildi ancak hükümet paranın 149 milyon dolarını alabildiğini açıkladı. Aynı yıl, İsviçre 88 milyon dolar daha Nijerya'ya iade etti.

Nijerya, 2005'te Abacha'nın paralarından dönemin Maliye Bakanı Ngozi Okonja Iweala öncülüğünde 461,3 milyon dolar ve 2006 yılında da 44,1 milyon doları İsviçre'den aldı.

Nijerya Maliye Bakanlığı, 2014'te Lihtenştayn'ın 227 milyon doları iade ettiğini açıkladı. Ülkede daha önce iade edilen paraların dönemin hükümet yetkilileri tarafından "kendi zimmetlerine geçirildiği" iddiası üzerine, 2018'de İsviçre'nin yeniden yaptığı 322 milyon dolarlık iade Dünya Bankasının belirlediği şartlara tabi tutuldu.

ABD ise 2020'de Abacha'nın çaldığı paraların ülkede üç büyük projeyi yürütmek için kullanılması şartıyla Nijerya hükümetine 311,7 milyon dolar iade etti. ABD, son olarak geçen ay, ülkeye 23 milyon dolar iade edeceğini duyurdu.

Nijerya'daki yağışların ardından, nehirde 15 kişinin cesedi bulundu

Nijerya'da bir ayda 119 bin 900 litreden fazla çalıntı petrol ele geçirildi

Nijerya'da çocuk yaşta evlilik sorunu: 29 milyonu bulabilir

Nijerya'da yabancı mankenlerin reklamlarda oynaması yasaklanıyor

ABD, Nijerya'dan kaçırılan 23 milyon doları daha iade edecek

Nijerya'da kolera salgını can almaya devam ediyor