NFT’ler bir yılda 40 milyar dolarlık piyasaya dönüştü

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

2021'in başında, sadece bir grup kripto meraklısı NFT’lerin ne olduğunu biliyordu. Ancak yıl sonuna kadar, son verilere göre NFT'ler için yaklaşık 41 milyar dolar harcandı. NFT’ler dijital sanat eserleri ve koleksiyon pazarlarını neredeyse küresel sanat pazarı kadar değerli hale getirdi.

Financial Times’In haberine göre kripto veri firması Messari’nin Araştırma Analisti Mason Nystrom, “Bu yıl NFT pazarlarının yarım milyar dolarlık piyasalardan iki haneli milyar dolarlık pazarlara dönüşen bir endüstri halini almasına sahne oldu” ifadelerine yer verdi. Nystrom, alıcıların “dijital kimliklerine” uygun sanatı satın almak için acele ettiklerini söyledi.

NFT çılgınlığı bu yılın mart ayında ana akım haline geldi. Sanatçı Beeple Londra merkezli müzayede evi Christie’s’de bir kolajını NFT üzerinden 69,3 milyon dolara satarak bu türün ilk örneğine imza attı. Asıl adı Mike Winkelmann olan sanatçı müzayede sonucunda Twitter üzerinden yazdığı mesajda şaşkınlığını ifade etmişti.

Sanat, spor ve müzik gibi birçok alandaki kurumsal oyuncular, hatta Melania Trump bile, bu akımı paraya çevirmek ve hayranlarla etkileşim kurmanın yeni yollarını bulmak için bir blockchain'e kayıtlı dijital sahiplik sertifikaları olan NFT'leri hızla basmaya başladı.

Nystrom NFT’lere ilişkin açıklamasında, “İşin merkezinde halen imtiyazlılık var” dedi. Zira pahalı koleksiyonlar ayrıca alıcıları için sohbet platformu Discord’da kapalı kanallara, buluşmalara ve partilere erişim imkanı sağlıyor. Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre servet sahibi insanlar bu kanallar aracılığıyla kendileri gibi diğer bireylerle imtiyazlı bir ortamda etkileşime geçiyorlar.

Kripto analiz şirketi Chainalysis, yılın başından 15 Aralık tarihine kadar NFT oluşturmak için kullanılan Ethereum blockchain sözleşmelerine toplamda 40,9 milyar dolar harcandığını açıkladı. Solana gibi diğer blockchain’lerde oluşturulan NFT’ler de hesaba katıldığında toplam rakamın çok daha yüksek olduğu görülebiliyor.

Karşılaştırmak gerekirse UBS ve Art Basel rakamlarına göre geçen yıl küresel sanat pazarı 50,1 milyar dolar değerindeydi.

Chainalysis, NFT'lerin kripto dünyasına çok sayıda perakende yatırımcı getirdiğini ve 10.000 doların altındaki küçük işlemlerin pazarın yüzde 75'inden fazlasını oluşturduğunu ortaya koydu. Ancak tıpkı kripto para birimleri piyasası gibi, NFT pazarı da birkaç büyük oyuncunun veya "balinaların" hakimiyeti altında gelişiyor.

Şubat sonu ile Kasım ayları arasında, aralarında 2,7 milyon NFT’nin sadece 360 bin adet sahibi bulunuyor. Chainalysis, bunların yaklaşık yüzde 9'unun diğer bir deyişle 32 bin 400 cüzdanın piyasa değerinin yüzde 80'ini elinde tuttuğunu ortaya koydu.

Kripto karşıtı yazılım mühendisi Stephen Diehl, kripto fiyatlarındaki patlamalar sırasında birkaç balinanın "yüz milyonlarca dolarlık kriptonun üzerinde oturduğunu" ve bu yatırımcılarını "kriptolarını daha fazla kriptoya dönüştürmek istediğini" belirtti. Twitter’da Pranksy olarak bilinen ve kripto yatırımlarına 2017 yılında 600 dolarlık ilk sermayeyle başlamasıyla tanınan bir NFT yatırımcısının şimdilerde 20 milyon dolardan fazla NFT portföyüne sahip olduğu söyleniyor.

Devlet kurumlarınca düzenlenmeyen bu alan özellikle alıcıların ve satıcıların gerçek dünyadaki kimliklerinin belirsiz kalması nedeniyle dolandırıcılık, kara para aklama ve piyasa manipülasyonu gibi yolsuzluklara açık hale geliyor.

Blockchain analiz platformu Nansen’in verilerine göre aralık ayının ortalarına kadar 30 gün içerisinde CryptoPunk ve Bored Ape koleksiyonlarının satışında 2 milyon dolarlık şüpheli aktivite görüldü. Örnek vermek gerekirse bazı NFT’ler ortalama satış fiyatının %95 indirimli fiyatına satıldı. Bunun nedeni ya alıcı veya satıcı hatlarından kaynaklandı ya da vergi kaçakçılığı veya dolandırıcılık faaliyetleri sonucu gerçekleşti.

Araştırmacılar ayrıca müşteri talebinin hem alıcı hem de satıcı tarafında oluşmasının NFT piyasalarını şişirdiği konusunda da uyarıyor.

Almanya merkezli Weng Fine Art'ın Baş Yöneticisi Rüdiger K. Weng, "Halka açık bir platformda bir NFT alıp satabilir ve fiyatı yükselten sadece siz olduğunuz halde parçaya çok fazla ilgi varmış gibi görünmesini sağlayabilirsiniz" dedi.

Weng bu tür manipülasyon faaliyetlerinin geleneksel sanat dünyasında da gerçekleştiğini hatırlattı. Ancak sanat eserleri uzmanı bir manipülatörün sanat eserini gönderip bir takas girişiminde bulunması halinde müzayede evine satışın %25’ini ödemek zorunda kalacağını ve bu durumun da söz konusu manipülasyonu maliyetli bir iş hale getireceğini belirtti. NFT’lerde ise bu maliyetler sadece kripto varlığın basılması veya satın alınması için verilen ücretlerden ibaret oluyor.

Tüm bunların yanında, pazarın olgunlaşmakta olduğuna inanan ve NFT’lerin sonunda sanatçıların telif hakkı almasına imkan sağladığını belirten birçok NFT destekçisi de bulunuyor.

Bağımsız teknoloji analisti ve eski bir risk sermayedarı olan Benedict Evans, telif konusu eserlerin bir yazılım olması halinde NFT’den başka telif güvencesi için yapılacak çok fazla bir şey olmadığını hatırlatıyor. Evans, “Bir sanatçının pay alması ve ikincil satışları yapabilmesi gibi şeyler olabilir” dedi. Evans özellikle müzik telif hakları konusundaki erken yeniliklere işaret etti.

Bu arada hükümetlerin vergi idareleri NFT’leri henüz doğrudan değerlendiremeseler de bazı uzmanlar söz konusu yatırımların “koleksiyon” olarak kabul edilebileceğini belirtiyor. Bu durum NFT’lerin sermaye getirisi vergilerine tabi olacağı anlamına gelir.

Uluslararası hukuk şirketi White&Case’in ortağı Pratin Vallabhaneni hükümetlerin yaklaşan NFT düzenlemelerine ilişkin, “Bu, tüm sektör için yaklaşmakta olan bir varoluşsal sorundur” öngörüsünde bulunuyor.

Güney Kore NFT oyunlarını yasaklayacak

Melania NFT platformunu kurdu

NFT’de ‘sehven’ zarar: Bir virgülle 297 bin dolar kaybetti!