Netanyahu Obama'yı azarladı
İran’la nükleer anlaşmayla sonuçlanan müzakerelerin dokuz ay önce gizlice başladığı ortaya çıktı
Başkan Obama’nın görevlendirdiği kıdemli diplomat William Burns’ün, İranlılarla yaptığı gizli görüşmeler anlaşma yolunu açtı.
ABD’nin başını çektiği P5+1 Grubu’nun (ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve Almanya) Cenevre’de İran’la yaptıkları nükleer anlaşmanın gizli diplomasinin ürünü olduğu açıklandı.
İran’ın nükleer programıyla ilgili krizi diplomatik yollardan aşmakta kararlı olan ABD Başkanı Obama, nükleer müzakereleri mart ayında başlatmış. Obama, Dışişleri Bakan Yardımcısı William Burns’ün başında bulunduğu kıdemli bir diplomat ekibini sorunun barışçıl yoldan çözülmesiyle görevlendirmiş. Burns ve ekibi İranlı diplomatlarla ilk görüşmelerini askeri bir uçakla gizlice gittikleri Umman’da gerçekleştirdiler.
Amerika’nın İran konusundaki en tecrübeli ismi olan Burns, bu görüşmeden sonra İranlı mevkidaşlarıyla en az beş kez daha yüz yüze gizli görüşmeler gerçekleştirdi. Ancak bu sonraki görüşmelerin nerelerde yapıldığı anlaşmadan sonra da açıklanmadı. Burns’ün başında bulunduğu ekibe son görüşmede ABD’nin nükleer başmüzakerecisi Wendy Sherman da katıldı. Son gizli görüşmede pazar günü üzerinde mutabakata varılan anlaşmanın ana maddeleri üzerinde tam anlaşmaya varıldı.
HABER ENGELLENDİ
Bazı haber ajansları ve gazeteciler Burns’ün İranlı diplomatlarla yaptıkları görüşmelerden haberdar edildi. Ancak Beyaz Saray iddiaları doğrulamayarak, sürecin zarar görmemesi için haberin yayınlanmasını engelledi. Burns ve ekibi anlaşmanın yapıldığı son müzakerelerde de önemli rol oynadılar. Son olarak telefonla bilgilendirilen ABD Başkanı Obama’nın, danışmanlarıyla yaptığı görüşmenin ardından onay vermesiyle anlaşma dünyaya duyuruldu. Gazeteciler de gizli görüşmeleri bu haberin ardından yazabildiler.
NETANYAHU, OBAMA’YI TELEFONDA AZARLADI
İsrail basını İran’la anlaşmadan memnun olmayan Başbakan Binyamin Netanyahu’nun kendisini arayarak bilgi veren ABD Başkanı Obama’yı telefonda azarladığını iddia etti. Jerusalem Post Gazetesi’ne konuşan İsrailli vekil, Netanyahu’nun Obama’ya “Eğer dünyanın en güçlü adamı olarak kalmak istiyorsan Amerikan siyasetini değiştirmelisin. Yoksa İran da Kuzey Kore ve Pakistan gibi nükleer bomba üretir” dediğini aktardı. Netanyahu dün yaptığı açıklamada Obama’yla görüştüklerini ve İsrailli bir heyetin anlaşmayı değerlendirmek için ABD’ye gönderileceğini ifade etti.
KONGRE’Yİ MEMNUN ETMEDİ
ABD Kongresi’nden bazı vekiller anlaşmaya tepki gösterdi. Beyaz Saray’a yakın olmasıyla bilinen Demokrat Senatör Charles Schumer, Cenevre’da varılan anlaşmanın orantılı olmadığını belirtti. Cumhuriyetçi Senato üyesi Saxby Chambliss, anlaşmanın, İran’ın nükleer silah edinme hareketini önlemediğini söyledi. Suudi Arabistan Prensi Prens Elvelid bin Talal, “Tehdit İsrail’den değil İran’dan. Obama yönetimi doğru olanı yapmak için gerekli güvene sahip değil” dedi.
TÜRKİYE’DEN 24 GÜNLÜK YOĞUN DİPLOMASİ
Türkiye'nin, İran ile P5+1 ülkeleri arasında uzlaşma sağlanan İran’ın nükleer programına ilişkin anlaşmada, diyalog kolaylaştırıcı rol oynadığı ortaya çıktı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, 24 günlük süre içerisinde konunun en önemli tarafları olan İran, ABD, İngiltere ve Rusya Dışişleri Bakanları ile bir araya geldi. Davutoğlu, mevkidaşlarına, “Yeni başlatılan diyalog fırsatı kaçırılmamalı. Sonuç almaya yönelik müzakereler yürütmeniz şart. Müzakere sürecinde yapıcı ve esnek davranın” mesajı verdi.