NASA'nın uzay aracı Perseverance Mars'a indi!

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) uzay aracı Perseverance, 20 kamera ve mini helikopteriyle Kızıl Gezegen Mars’a iniş yaptı. Perseverance, Dünya ile uzaklığı Güneş etrafındaki yörüngesine göre 55 milyon ila 400 milyon kilometre arasında değişen Kızıl Gezegen’de yaşamın izlerini arayacak. 

İSMİ TÜRKÇE'DE 'AZİM' VE 'SEBAT' ANLAMINA GELİYOR

İsmi 'Azim' ve 'Sebat' anlamına gelen uzay aracı, yeni keşif gezgini ile birlikte 2,5 milyon Türk'ün ismini de Mars'a götürüyor. Kızıl Gezegen’in gizemlerini çözmek ve yaşam belirtisi aramak üzere NASA tarafından Mars’a gönderilen uzay aracı Perseverance, bugün 23.48’de (TSI) Mars yüzeyine iniş yapacak. Eğer her şey yolunda giderse, robotun inişin başarılı olduğuna ilişkin ilk sinyalin inişten 7 dakika sonra Dünya'ya ulaşacağı hesaplanıyor. NASA, 1970'lerde gezegene ulaşan Viking aracından sonra ilk kez, Perseverance ile direkt olarak yaşam belirtisi araştıracak.

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) yeni Mars gezgini Perseverance, yaklaşık 7 ay önce Florida'daki Cape Canaveral Uzay Üssü’nde başlayan 494 milyon kilometrelik yolculuğunu tamamlamak üzere. Tam olarak planlandığı tarihte Kızıl Gezegen’in yörüngesine giren Perseverance şimdi komşu gezegenimize iniş yapmaya hazırlanıyor.

30 Temmuz 2020'de yola çıkan ve saatte 20 bin kilometre gibi muazzam bir hızla Mars atmosferine giriş yapacak olan Perseverance, adeta bir meteor gibi Mars yüzeyine ilerlerken iniş takımında bulunan paraşüt açılarak devasa bir hızla düşen uzay aracını yavaşlatacak. Son olarak Gökyüzü Vinci olarak adlandırılan iniş roketleri çalışacak ve Perseverance’in Kızıl Gezegen’e hafifçe iniş yapmasını sağlayacak.

"7 DAKİKALIK DEHŞET"

Perseverance’ın Mars’a inişi kesinlikle kolay olmayacak. Zira Mars ile Dünya arasındaki mesafe nedeniyle NASA’nın ile uzay aracı arasındaki bir sinyal alışverişi ancak 11 dakikada gerçekleşiyor. İniş toplamda 7 dakika süreceğinden inişin tüm kontrolü Perseverance’ın otonom sistemlerinde olacak ve bir şeylerin ters gitmesi halinde NASA, herhangi bir müdahalede bulunamayacak. NASA mühendisleri bu süreyi "7 dakikalık dehşet" olarak nitelendiriyor.

Eski bir nehir deltası olan Jezero Kraterine iniş yapacak Perseverance, 900 kilo ağırlığa sahip Percy adlı devasa bir keşif robotu taşıyor. Ancak Perseverance’ın Mars’a götürdüğü en iddialı uzay aracı Percy değil, küçük bir Mars helikopteri olacak. 4 kez uçma denemesi gerçekleştirecek olan bu helikopter, başarılı olması halinde Dünya dışı bir gezegende havalanan ilk helikopter olacak ve uzay çalışmalarında önemli bir kilometre taşı halinde gelecek.

ÖRNEKLER SALDA GÖLÜYLE KIYASLANACAK

Perseverance Mars’ta bulunan Jezero Krateri’ni en az 1 Mars yılı boyunca (Dünya zamanıyla yaklaşık 687 gün) boyunca inceleyecek. Ardından 2030’lı yıllarda yeniden Dünya’ya dönecek. NASA Jezero Krateri’nden elde edilecek verilerin Burdur’da bulunan Salda Gölü’nden alınan örneklerle kıyaslanacağını, Salda’nın Mars’ı daha iyi anlamamızı sağlayacağını da duyurdu.

BBC'ye konuşan proje sorumlusu Jennifer Trosper, Perseverance'ın atmosfere girişi öncesi manevra kabiliyetleri olduğunu ancak "buna gerek olmayacağını düşündüğünü" söyledi.

Baş mühendis Adam Steltzner, aracın lastik sisteminin de Curiosity'den elde edilen tecrübe ile sağlamlaştırıldığını ifade etti. Perseverance'ın Mars'ın kayalıklı yüzeyinde yıpranmadan hareket edebilmesi için lastikleri özel şeritlerle üretildi.

Kaya ve toprak parçalarını toplayarak Dünya’ya gönderilmek üzere tüplere doldurup Mars yüzeyine bırakacak olan uzay aracı, aynı zamanda Kızıl Gezegen’in jeolojik yapısını inceleyerek, gelecekte Mars’a inecek astronotların, atmosferdeki karbondioksitten oksijen üretip üretemeyeceklerini test edecek. Perseverance’ın hazırladığı tüpler ise NASA ve Avrupa Uzay Ajansı tarafından 2026’da Mars’a gönderilmesi planlanan daha küçük bir araç tarafından buradan alınacak ve Dünya’ya getirilecek.

KARGOSUNDA NELER VAR?

Bu uzay aracı teknolojisini yakından takip etmeyenler için, Perseverance ile 2012 yılında Gale Kraterine indirilen Curiosity aracı arasındaki farkı yakalamak kolay değil. Ancak dış kaplamanın altında, Perseverance çok farklı bir donanıma sahip. Görevi olan bilimsel araştırmaları yapabilmesi için özel enstrümanlarla donatıldı.

INGENUITY (marifet, hüner): Mars’ta uçabilecek şekilde tasarlanmış ilk mini helikopter. 1,8 kilogram ağırlığındaki Ingenuity, atmosferi Dünya’nın atmosferinin yüzde 1’i yoğunlukta olan Mars’ta test uçuşları yapacak. (Atmosfer yoğunluğunun düşük olması kalkışı zorlaştıran bir faktör.) 13 megapiksellik kamerasıyla renkli fotoğraflar da çekecek olan Ingenuity’nin uçuşları Ay’ın ötesine yapılacak insanlı uzay misyonları için önemli bilgiler sağlayacak.

MASTCAM-Z: Yüzeydeki mineralleri incelemek için kullanılacak gelişmiş bir kamera sistemi.

MEDA: İspanya’nın ürettiği sıcaklık, rüzgar hızı ve yönü, basınç, nem ve toz ölçümleri yapan bir sensör.

MOXIE: Astronotların Mars karbondioksitini oksijene dönüştürüp dönüştüremeyeceklerini anlamak için tasarlanmış bir deney seti.

PIXL: Kimyasal elementleri tanımlamak için bir röntgen sprektrometresi ve kaya ve toprak dokularının yakından fotoğraflarını çeken bir kamera.

RIMFAX: Norveç’in ürettiği bir yeraltı radarı. RIMFAX, yüzeyin altındaki jeolojik yapının haritasını çıkaracak.

SHERLOC: Spektrometreler, bir lazer ve bir kamera kullanarak suyun değiştirdiği organik ve mineral bazlı kalıntıları avlayacak.

SuperCam: Bir kamera, lazer ve spektrometreler kullanarak kayaları ve toprağı inceleyip organik bileşikler arayacak.

NEREDEN İZLENECEK?

NASA’nın Mars misyonları sayfası ve YouTube kanalı üzerinden yapılacak canlı yayınlarla bütün dünya Perseverence’ın Kızıl Gezegen’e inişini anbean takip edebilecek. Perseverance’ın ayrıca @NASAPersevere şeklinde bir Twitter hesabı bulunuyor. Twitter’da #CountdowntoMars etiketiyle de paylaşımları izlemek mümkün.

"MARS'A ADINI GÖNDER"

NASA, Perseverance adlı uzay aracını Mars’a göndermeden önce projeye dikkat çekmek için “Mars’a Adını Gönder” adında bir kampanya başlatmıştı ve NASA’nın bu kampanyaya özel olarak yayınlamış olduğu siteye bilgilerinizi girerek adınızın Perseverance ile birlikte Mars’a gitmesini sağlayabiliyordunuz.

NASA tarafından paylaşılan bilgilere göre Mars’a Adını Gönder kampanyasına en çok Türkiye’deki internet kullanıcıları ilgi göstermişti. Yapılan açıklamalara göre Türkiye’den 2,5 milyon kişi kampanya dahilinde adını yazdırdı ve Perseverance ile birlikte Mars’a göndermiş oldu.