Mütekabiliyet neler getiriyor?

Mayıs ayında TBMM'den geçen mütekabiliyet yasasının uygulama esasları, iki aydır Bakanlar Kurulu'nun onaylayacağı listeyi bekliyordu. Yenilenen listeye göre, halen 53 olan Türkiye'den şartsız gayrimenkul edinme hakkına sahip ülke sayısı 129'a çıkarken, 52 ülkeye özel sınırlamalar ve izin şartları getirildi. Suriye, Ermenistan, Kuzey Kore, Küba, Nijerya ve Yemen 181 ülke arasında yer almadı. Bu ülke vatandaşları Türkiye'den gayrimenkul satın alamayacak. Yabancılara gayrimenkul satışlarında patlama yaratması beklenen düzenleme ile Çin, Danimarka, Doğu Timor, Fiji ve ilişkilerimizin kopma noktasında olduğu İsrail için bir mesken sınırlaması getirildi. Ürdün'e ise 2 mesken ve 1 işyerinden fazla gayrimenkul satışı yapılamayacak.
Özel şartlar var
Düzenlemenin en dikkat çekici yanı ülkelere getirilen özel şartlar olurken, Rusya ve Ukrayna için "Karadeniz" hassasiyeti ise korundu. Bu ülkelerin vatandaşları Karadeniz sahilinde olmamak kaydıyla gayrimenkul edinebilecek. Yunanistan'a da "Sahil ve sınır illerinden olmamak şartıyla" Türkiye'den gayrimenkul edinebilme hakkı verilecek. Yunanistan'a getirilen özel şart daha önce bu iki ülke arasında uygulanan gizli mütekabiliyetin devam ettiğini gösterdi.
Engeller kalktı
Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Lübnan gibi en fazla gelir beklenen Arap ülkeleri ile Orta Asya'daki Türk Cumhuriyetleri'nden gelecek sermayenin gayrimenkul edinmesinin önündeki engeller kaldırıldı. Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Tacikistan, Özbekistan ve Kırgızistan vatandaşları Türkiye'den serbestçe gayrimenkul edinebilecek. İnşaat sektörünün dört gözle beklediği kararname çıkmadan özellikle İstanbul ve Antalya'da Araplar'ın almak istedikleri gayrimenkuller için kapora vermeye başladıkları öğrenildi.
31 ülkeye kısıtlama
Kararnamede 31 ülkeye sadece arsa, mesken ve işyeri kısıtlaması getirildi. Bu kriterlere göre Fas, Mısır, Letonya, Afganistan ve bazı küçük Afrika ülkelerinin de aralarında olduğu yerlerin vatandaşları Türkiye'de tarım arazisi, bağ-bahçe sahibi olamayacak. Arnavutluk vatandaşları da konut ve işyeri haricinde arazi alamayacak.
16 ülke için içişleri izni gerek
Bakanlar Kurulu'nda imzası tamamlanmak üzere olan düzenlemeye göre İran, Çin, Filistin ve Hindistan'ın da aralarında olduğu 16 ülkenin vatandaşları Türkiye'de gayrimenkul edinebilmek için İçişleri Bakanlığı'ndan izin alacak. Iraklılar ise önce Dışişleri Bakanlığı'na müracaat edecek.
% 10 sınırı var
Müteka biliyet Yasası'nın hayata geçmesi için Bakanlar Kurulu Kararnamesi bekleniyor. Yasa, kurulun belirleyeceği ülkeler ve sınırlamalar haricinde yabancılara gayrimenkul satışını belirli şartlara bağlıyor. Buna göre yabancıların edinecekleri taşınmazlar ve sınırlı ayni hakların toplam alanı, ilçe yüzölçümünün yüzde 10'unu, ülke genelinde ise kişi başına 30 hektarı geçemiyor. Yabancı kişiler ve ticaret şirketleri, satın aldıkları yapısız taşınmazda geliştirecekleri projeyi 2 yıl içerisinde ilgili bakanlığın onayına sunmak zorunda.
Şartsız gayrimenkul alacak bazı ülkeler
Almanya
Amerika Birleşik Devletleri
Arjantin
Arnavutluk
Belçika
Belize
Benin
Bosna Hersek
Brezilya
Bulgaristan
Burkina Faso
Burundi
Çad
Dominik Cumhuriyeti
Estonya
Fas
Fildişi Sahili
Finlandiya
Fransa
Gabon
Gambiya
Gine
Güney Afrika Cumhuriyeti
Güney Kore
Gürcistan
Hırvatistan
Hollanda
İngiltere
İrlanda
İspanya
İsveç
İsviçre
İtalya
Kanada
Kenya
KKTC
Kolombiya
Kosova
Libya
Lübnan
Lüksemburg
Mali
Moldova
Monako
Namibya
Nijer
Norveç
Polonya
Portekiz
Peru
Romanya
Sırbistan
Slovakya Sabah