Moody's'ten Türk bankalarına kritik uyarı

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Türk bankalarında sorunlu kredi miktarının Haziran'ın son haftasında sert artış kaydettiğine dikkat çekerek, sorunlu kredilerde ani artışın bankaların kredi 
notu açısından olumsuz olduğunu belirtti. 
Moody's tarafından bugün yayımlanan ve not derecelendirmesi anlamına gelmeyen raporda, BDDK'nın 29 Haziran'da sona eren hafta itibariyle yayımladığı sorunlu kredi verilerine dikkat çekilerek, "Veriler önceki haftaya göre yüzde 7 (yani 800 milyon dolar) ile 10 yıldan uzun bir sürenin en yüksek haftalık artışının yaşandığını gösterdi. Sorunlu kredilerde ani yükseliş Türk bankalarının kredi notu açısından negatif" denildi. 
Raporda sorunlu kredilerdeki artışın "güçlü ve sürekli" hale gelmesi halinde bankaların aktif kalitesinin zayıflayacağı, bankaların kredi zarar provizyonlarını artırmak zorunda kalacağı ve bu durumun kârlılığı düşüreceği belirtildi. 
Moody's "zayıf faaliyet ortamı ve önemli ölçüde bozulmaya uğramış ancak takibe düşmemiş (UFRS 9'a göre 2. aşama olarak adlandırılan) çok sayıda kredi" nedeniyle sorunlu kredi oranının gelecek 12-18 aylık dönemde yüzde 4'ün "oldukça üzerinde" bir seviyeye yükselmesini öngördüğünü belirtti. BDDK verilerine göre sektörün takipteki alacaklarının toplam kredilere oranı Mayıs itibariyle yüzde 
2.8 düzeyinde bulunuyor. 
Bankaların ilk çeyrek bilançolarına atıfta bulunan Moody's kredilerin "yüksek orandaki bölümünün" kullandırıldıktan sonra bozulduğunu belirterek bunların bir kısmının sorunlu krediye dönüşeceği belirtti. 
Raporda yer alan aşağıdaki tabloda bankaların aktif kalitesinde bozulma yaratabilecek olan ikinci aşama kredilerin kırılımı yer aldı.     
Bankalar            Sorunlu         2. aşama 
                     kredilerin brüt kredilerin brüt 
                     kredilere oranı kredilere oranı 
Ziraat Bankası         1.8%             3.2% 
İş Bankası             2.2%             7.9% 
Garanti Bankası         2.8%             16.1% 
Akbank                 1.9%             9.7% 
Halkbank                 3%             3.5% 
Yapı Kredi Bankası        4%             4% 
Vakıfbank                3.9%             3% 

Bankaların sorunlu kredi oranının artmasında birçok unsur rol oynadı. Unsurlar arasında Türkiye'nin geçen yıl yüzde 7.4 olan ekonomik büyümesinde öngörülen yavaşlama, TL'nin dolar karşısında yıl başından bu yana yüzde 25'e varan değer kaybı, TCMB'nin Haziran ayında yüzde 15.4'e yükselen enflasyonu yavaşlatmak için politika faizini 500 baz puan artırarak yüzde 17.75'e yükseltmesi gösterildi. 
Ekonomideki yavaşlama toplam kredilerdeki büyüme oranını azaltarak sorunlu kredi rasyosunu yukarı yönlü etkiliyor. Moody's geçen yıl yüzde 21 olan kredi büyümesinin bu yıl yüzde 13 civarına yavaşlayacağını tahmin etti. Raporda yer alan bilgiye göre Moody's tarafından derecelendirilen 17 Türk bankasının 2. Aşama kredilerinin brüt kredilerine oranının medyanı yüzde 9, yani takipteki alacaklar oranının yaklaşık üç katı seviyesinde bulunuyor. 
Raporda Garanti Bankası gibi yabancı bankalara ait iştiraklerin Ziraat Bankası ya da Vakıfbank gibi devlet bankalarından daha sıkı raporlama standartları kullandığı ifade edilerek, "daha kötü varlık kalitesine sahip olmak yerine (daha sıkı raporlama standardını) tercih ediyorlar denildi. 
Akbank ile İş Bankası'nın bu iki banka tipi arasında yer aldığı da ifade edildi. 
Sorunlu kredilerin artması kredi zarar provizyonlarının da artırılmasını gerektirecek. Rapora göre bu da bankaların yılın ilk beş ayında yüzde 12.6 artan net kârını olumsuz etkileyecek. 
Değerlendirmede UFRS 9 kapsamında bankaların kredi zarar provizyonlarını hesaplarken GSYH büyümesi ve enflasyon gibi makro değişkenleri göz önüne almaları gerektiğine dikkat çekildi.