Moffet: Biden, Türkiye'nin önemini çok iyi biliyor

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-ABD İş Konseyi (TAİK) tarafından çevrim içi olarak "ABD Seçim Değerlendirmesi: Türkiye ve ABD'yi Neler Bekliyor?" etkinliği düzenlendi.

Gazeteci Cüneyt Özdemir'in moderatörlüğünde gerçekleştirilen etkinliğe; TAİK Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ, ABD eski Senatörü David Vitter, ABD Kongresi eski üyesi Vin Weber, ABD Kongresi eski üyesi Toby Moffett ve ABD İç Güvenlik Bakanlığı Kıdemli Danışmanı Haris Tarin'in aralarında bulunduğu çok sayıda isim katıldı.

"ABD seçimleri, Türkiye'de hiç bu kadar yakından takip edilmedi"

TAİK Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ etkinlikte yaptığı konuşmada, Türkiye yönetiminin Trump yönetimiyle iyi ilişki içinde olduğu, Biden ile iyi ilişki içine giremeyeceği şeklinde bir ön algı oluşturulduğunu söyledi.

ABD seçimlerinin Türkiye'de hiç bu kadar yakından takip edilmediğine dikkati çeken Yalçındağ, şunları kaydetti:

"Türkiye, her istenileni yapan bir ülke değil. Bu olmayınca ABD zaman zaman bozuluyor. Bazı askeri ve siyasi konularda her şey iyi gitmiyor. Hepimiz bunu biliyoruz. Siyaseti, diplomasiyi, Türkiye'nin önemini biliyor olması nedeniyle hiç görmedik birinin ABD başkanı olması yerine Biden'ın olmasını bir iş adamı olarak tercih ediyorum.

Bizim görevimiz ticari diplomasi. Trump hükümetiyle iyi bir ilişki kurduk. Baktık ki Trump bir iş adamı ve politikadan gelmiyor. ABD'nin Ticaret Bakanı da bir iş adamıydı. Bir iş adamı gibi yaklaştık. Mektuplar yazdık, araştırmalar yaptık ve bizi çok ciddiye aldılar. Böyle bir ilişki kurduk. İki ülke arasında ticaret gelişsin diye uğraşıyoruz."

"Türkiye, ABD için çok önemli"

ABD Kongresi eski üyesi Toby Moffett ise ABD ve Türkiye arasında bazı zorlukların söz konusu olduğunu belirterek, "Herkes biliyor ki ABD'de siyasi bir aktör söz konusu. Kimi zaman bu durum ikili ilişkilerde Türkiye'nin aleyhine olabiliyor. Bu bilinen bir gerçek." değerlendirmesinde bulundu.

Toby Moffett, şöyle devam etti:

"Türkiye, ABD için çok önemli. Sağlam ilişki kurulmayacak bir ülke değil. Biden bu durumu çok daha iyi biliyor. Biden'ı uzun zamandır tanıyorum. Kendisi bu ilişkilere çok değer verir. ABD'nin dünyada oynadığı role de büyük önem verir.

Trump'ın görüşü ise biraz daha tek taraflı ve ABD'nin yalnızlaşmasına doğru giden bir görüş. Biden ise çok uluslu bir bakış açısında sahip. Eminim Biden, mümkün olan en kısa sürede müttefiklerimizle ABD'yi bir araya getirecektir. Öte yandan Biden, Türkiye'nin Afrika'daki rolünü de anlayacaktır ve bunu iki ülkeye faydası olacak şekilde daha da yükseğe çıkarmaya çalışacaktır."

ABD eski Senatörü David Vitter de ABD'de Senatoda Cumhuriyetçilerin ağırlığını korumasının beklendiğini aktararak, "Bu çok ciddi bir faktör. Bu durum, Demokrat Partinin zorlayacağı bütün senaryoları frenleme anlamına geliyor." dedi.

Vitter, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu bütün ülkelerin, hem Demokratlarla hem Cumhuriyetçilerle uzun vadede sağlam ve pozitif ilişkiler tesis etmek durumunda olduğunu vurgulayarak, şu değerlendirmede bulundu:

"Eğer Biden Başkan seçilirse özellikle dış politika konusunda büyük değişiklikler olacaktır. Biden yönetimi Türkiye'ye karşı daha güçlü bir pozisyon sergileyecek. Son 10 yıllık dönemde ABD-Türkiye ilişkilerinde kayda değer zorluklar yaşandı ve bunlar bazı sorunlara sebep oldu. 15 yıl öncesindeki kadar sağlam bir ilişki yok.

Trump bu negatif dönüşleri biraz idare etti. Örneğin, S400'ler konusunda bürokratlar Türkiye'ye karşı birçok yaptırım tavsiyesinde bulunmuştu, bu gerçekleşmedi. Biden, bu durumu daha az idare eder ve daha fazla gerilim söz konusu olabilir."

"Orta Doğu ile ilgili yaklaşımlarda temel bir değişim olacak"

ABD İç Güvenlik Bakanlığı Kıdemli Danışmanı Haris Tarin ise Biden ile birlikte Orta Doğu ile ilgili yaklaşımlarda temel bir değişim olacağını ileri sürerek, "Potansiyel Biden yönetimi, İran anlaşmasıyla ilgilenecektir. Sadece İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ve diğer aktörlerle çalışmakla yetinmeyecek, Filistin'i de sürece dahil edecektir." ifadelerini kullandı.

Bir ABD hükümetinin herhangi bir şekilde bir NATO müttefiğinin hükümetini sabote etmeyeceğinin altını çizen Tarin, "Biden'ın bir geçmişi var, yeni bir siyasi oyuncu değil. Türkiye-ABD ilişkilerinin çok kuvvetli olduğu dönemde Obama hükümetinde Başkan Yardımcılığı yaptı. ABD-Türkiye ilişkileri açısından temel bir değişiklik olmayacaktır." diye konuştu.

ABD Kongresi eski üyesi Vin Weber de Biden'ın Başkan olmasını beklediğini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

"Trump'ın etkisi Cumhuriyetçi Partide devam edecek. Kendisi çok popüler. İnsanlar, 'Trump bu seçimi kaybederse 4 yıl sonra tekrar başkan adayı olur' diyorlar. Trump'ın destekçileri kendisine çok sadık. Kimse kendisine parti başkanlığı için meydan okuyamaz.

Öte yandan Biden, Türkiye ile ilişkilere biraz daha sert yaklaşacaktır fakat fazla zarar veremez. Türkiye, NATO'nun bir parçası. Belki gergin ama bu ilişki devam ediyor. Biden, NATO gibi çok uluslu organizasyonlara bağlılık gösteriyor. Ayrıca Biden, Türkiye-ABD ilişkilerine zarar vermeye kalkarsa, kongredeki Cumhuriyetçiler fren yapacak. Biden kazanırsa çok büyük bir olay olmaz. Sadece Türkiye'ye yumuşak yaklaşmak biraz zor olabilir."

Biden Navada'da öne geçti: Kazanırsa 270 delegeye ulaşacak

İşte ABD seçimlerinin şifresi