Moda devlerinde Çin krizi

Lüks moda sektöründe Çin üretimi tartışması sosyal medyada yeniden alevlendi. TikTok’ta milyonlarca kez izlenen videolarda, Louis Vuitton’dan Hermès’e birçok markanın çantalarının aslında Çin’de üretildiği öne sürülüyor. Videolarda ürünlerin yalnızca paketlenip etiketlenerek Avrupa menşeli gibi sunulduğu iddia ediliyor.

'senbags2' adlı hesabın videosunda 'Çin fabrikalarında lüks markaların çantalarının üretildiği, sadece yeniden paketleme ve logo yerleştirme yapıldığı' öne sürülmüştü.

2023 Statista raporuna göre dünya çapında 'lüks' etiketi altında kategorize edilen 200 ila 250 moda ve aksesuar markası bulunuyor. En üst kademede olduğu düşünülen ve küresel olarak tanınan ise yaklaşık 70 ila 100 marka var. Bu markalar genellikle LVMH ve Kering gibi lüks şirketlere ait.

Hermès iddiaları reddetti

Habertürk'ün haberine göre, Newsweek bu firmalarla iletişime geçerek iddiaları sordu. Habere göre, Hermès çantalarını Çin'de üretmiyor. Fransız markası Hermès çantalarını Fransa'da üretiliyor ve markanın Paris'in hemen dışında Pantin, Ardennes, Lyon ve Normandiya gibi bölgelerde atölyeleri bulunuyor.

Prada Group'a ait Prada ve Prada'nın kardeş markası olan Miu Miu çantalarını İtalya'da ürettiklerini ve şirketin İtalya'nın Toskana bölgesindeki Valvigna kompleksinin markanın üretimi için önemli bir yer olduğunu vurguladı. Saint Laurent ise Fransa ve İtalya'da üretim yaptığını, Gucci ve Dior gibi popüler lüks markaların da üretim fabrikalarının bulunduğu Toskana'nın deri çanta bölgesinde bir deri ürünleri üretim tesisine sahip olduğu ifade edildi.

TikTok videolarında lüks çantaların Çin'de üretildiği iddia edilse de, ABD ve AB'deki etiketleme yönetmeliklerine göre bu pek olası değil.

Uzmanlara göre bir ürünün "Made in USA" (ABD'de Üretildi) olarak etiketlenmesi için, ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC) kuralları gereği "tümü veya neredeyse tamamının o ülkede üretildiği" standardına uyması gerekiyor. Bu, bir ürünün tüm önemli parçalarının, işlenmesinin ve işçiliğinin ABD menşeli olması gerektiği anlamına geliyor. Kurallara göre son montaj da ABD'de gerçekleşmeli, ve ürün "yurtdışında önemli ölçüde dönüştürülmüş" olmamalı.

AB'de etiketleme ise 952/2013 sayılı AB Yönetmeliği kapsamında yönetilir. Ancak Fransa ve İtalya'nın lüks ve zanaatkar endüstrilerini korumak için daha katı yönergeleri bulunuyor.

Bir ürün, son önemli dönüşümünün İtalya'da gerçekleşmesi, yani üretim sürecinin ana kısmının İtalya'da gerçekleşmesi durumunda "Made in Italy" olarak etiketlenebilir. "Made in France" etiketini alabilmek için ise bir ürünün son önemli dönüşümünü de Fransa'da geçirmiş olması gerekir; yani son büyük üretim adımının Fransa'da gerçekleşmiş olması şart.

Hermès de dahil olmak üzere Fransız moda markaları genellikle bunun ötesine geçerek tasarım, malzeme temini, kesim, montaj ve bitirme işlemlerinin tamamının Fransa'da yapılmasını sağlıyor. Birçok marka, bir ürünün temel özelliklerinin Fransa'da oluşturulmasını ve birim maliyet fiyatının yüzde 50'sinin Fransız operasyonlarından gelmesini gerektiren daha da katı bir ulusal sertifika olan Origine France Garantie'ye (OFG) uyuyor. Bu nedenle firma yetkilileri ve ülke yasaları bu videodaki iddiaların gerçek olmadığını kesin bir dille reddediyor. Çin'den gelen videolar ise bu iddialara karşın gündem olmaya devam ediyor.

Videolarda lüks tüketim ürünlerinin, düşük maliyetle Çin'de üretildiğini ve yalnızca ABD'de ve diğer pazarlarda astronomik derecede yüksek fiyatlara satıldığını ortaya koyulmuştu. Örneğin, bir videoda 38 bin dolarlık (Yaklaşık 1.4 milyon TL) Birkin çantanın aynı deri ve aynı kalite ile gerçek maliyetinin 1400 dolar (Yaklaşık 53 bin 200 TL) olduğu açıklanmıştı.

TikTok kullancısı videosunda "Çin, Gucci'den satın aldığınız her şeyin yüzde 80'inin Çin'de üretildiğini, Prada'dan satın aldığınız her şeyin yüzde 60'ından fazlasının Çin'de üretildiğini gösteriyor. Tek fark, bunları Avrupa'ya gönderip 'Made in France' veya 'Made in Italy' etiketi işlemeleri" diyerek bunları paylaştığı video ile de kanıtlamaya çalışmıştı. Kullanıcı ayrıca çanta üreticilerinin çok düşük bir kar marjı elde ettiğini, çoğunluğunun ise markaların logoları için cebine girdiğini vurgulamıştı.

Çinli üreticilerin bu akımı başlatmalarının asıl nedeninin ise Çin hükümetinin, lüks markaların Çinli üreticilere uyguladığı gizlilik maddesini kaldırması olduğu öne sürülmüştü. Üreticilerin bu sayede, popüler lüks markaları ifşa ettiği ve de ticaret savaşlarının yaşandığı dönemde herkese 'her şeyin kendilerinden geldiğini' bilmesini sağladıkları belirtilmişti.

Çin'den lüks devlerine mercek

Bankacılar lüks tüketim markaları için endişeli

Altın yükseldi, lüks saatler parladı!

Zenginler sessiz lüksten sıkıldı: Yaşasın gösteriş!

Avrupalı lüks markalar Trump'ın ek vergilerinden nasıl kurtulacak?