Merkez'in döviz rezervleri BOTAŞ ile eridi

Merkez Bankası döviz rezervleri tarihi dip yaptı. Brüt döviz rezervi 2012 yılından bu yana ilk kez 100 milyar doların altına indi. 2013’ten bu yana döviz rezervlerinin yüzde 23’ünü yitiren Merkez Bankası’nın, rezervlerinin tükenmesini engellemek için, başta Rusya’dan gaz olmak üzere yurtdışından yüklü alım yapan BOTAŞ’a döviz satışını kamu bankalarına devretmek için harekete geçtiği önü sürüldü. Twitter hesabından açıklama yapan Banka, BOTAŞ’a döviz satışının devam edeceği yönünde bilgi verdi ancak gelecekte uygulamanın devam edip etmeyeceği konusunda net ifade kullanmadı. 

Merkez ‘kur’ yapınca

Merkez Bankası’nın zaman zaman iniş çıkışlı bir tablo izleyen döviz rezervleri, 2014 sonundan itibaren istikrarlı bir erime sürecine girdi. Faiz aracını kullanmayı çeşitli sebeplerle sık şekilde devreye sokmayan Banka’nın kur politikalarını destekleme amacıyla da kullandığı döviz rezervleri, yılbaşından bu yana yüzde 8’e yakın eridi. Rezervler, 23 kasım 2012’den beri ilk kez 100 milyar dolar bandının altına gerileyerek, 99 milyar 599 milyon dolar oldu.

‘BOTAŞ’ iddiası

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Başbakanlık görevini yaptığı 2013 yılındaki açıklamasında “Merkez Bankamızın döviz rezervi rekor kırarak 130 milyar dolara ulaştı” demişti. Rezervlerin önemine işaret eden Erdoğan, “Onlar bize 27,5 milyar dolar olarak devretti” diyerek geçmiş iktidarları eleştirmişti. Merkez Bankası’nın döviz rezervleri, Erdoğan’ın o açıklamayı yaptığı günden bu yana yüzde 23 erimiş oldu. 
Döviz rezervlerindeki bu gelişmeler dikkat çekerken, Merkez Bankası’nın, BOTAŞ’ın döviz ihtiyacının Merkez Bankası yerine kamu bankalarından sağlanması için bir çalışma yapılmasını istediği iddiası ortaya atıldı. Reuters’ın bankacılık kaynaklarına dayandırdığı haberinde, “Merkez Bankası bunu önceden açıklamıştı, şimdi ise hayata geçiriyor. BOTAŞ’ın döviz ihtiyacının Merkez Bankası yerine kamu bankalarından sağlanması için bir çalışma yapılmasını istedi” denildi. Başçı’nın bahar aylarında yaptığı, BOTAŞ’ın döviz alımlarını kademeli olarak kamu bankalarına devredebileceklerini yönündeki açıklaması da iddiaları kuvvetlendirdi.
 


Tweet attı: Karşılarız!

Ancak Merkez Bankası Twitter hesabından yapılan açıklamada, “Aralık 2014 tarihinden itibaren enerji ithalatçısı kamu iktisadi teşebbüslerinin döviz ihtiyacının gerekli görülen kısmı Hazine Müsteşarlığı ve Merkez Bankası tarafından doğrudan karşılanmaktadır. Enerji ithalatçısı KİT’lerin petrol fiyatlarındaki düşüşten dolayı giderek azalan döviz talebi, büyük  ölçüde   Hazine Müsteşarlığı ve Merkez Bankası tarafından karşılanmaya devam edilmektedir” denildi. Açıklamada, enerji KİT’lerinin döviz ihtiyacının karşılanmaya devam edilip edilmeyeceği konusunda ise net bilgi verilmedi. Banka’nın verilerine göre enerji KİT’lerine verilen dövizin miktarı sürekli azaldı ve 8 ayda 1.3 milyar dolardan 396 milyon dolara düştü. (Milliyet / Mithat Yurdakul)