Merkez ters köşeye mi yatırdı

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 16.50’den yüzde 17.75’e yükseltti.

Faizin 1.25 puan artırılacağını neredeyse kimse tahmin etmiyordu. Faiz artışı bekleyenlerin tahminleri 0.50-1.00 bandında yoğunlaşıyordu.

Para Politikası Kurulu toplantısından sonra yapılan açıklamada son dönemde ilan edilen verilerin iktisadi faaliyette dengelenme eğilimine işaret ettiği, dış talep gücünü korurken iç talebin daha ılımlı seyrettiği belirtilerek şu görüşlere yer verildi:

“Enflasyondaki yükselişte temelde maliyet yönlü gelişmeler etkili olmaktadır. Bununla birlikte, fiyat artışlarının alt kalemler bazında genele yayılan bir nitelik gösterdiği dikkat çekmektedir. Talep koşullarındaki ılımlı görünüme rağmen enflasyon ve enflasyon beklentilerinin bulunduğu yüksek seviyeler fiyatlama davranışları üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir. Bu çerçevede Kurul, fiyat istikrarını desteklemek amacıyla parasal sıkılaştırmanın güçlendirilmesine karar vermiştir.

Merkez Bankası fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecektir. Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir. Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler yakından izlenerek ihtiyaç duyulması halinde ilave parasal sıkılaştırma yapılabilecektir.”

GLP yüzde 20.75’e çıktı

Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faizi, Merkez Bankası’nın temel aldığı oran. Gecelik borçlanma ve borç verme faiz oranı politika faizine artı-eksi 1.50 puan marjla belirleniyor. Geç likidite penceresinden borç verilirken uygulanan faiz ise gecelik borç verme faiz oranına 1.50 puan daha eklenerek bulunuyor.

Şu durumda politika faizi yüzde 17.75. Gecelik borçlanma ve borç verme faiz oranları yüzde 16.25 ile 19.25 arasında. Geç likidite penceresi faiz oranı ise yüzde 20.75’e çıkmış durumda.

Dövizdeki düşüş normal

Merkez Bankası’ndan gelen beklenmedik orandaki bu faiz artışından sonra dolar 4.50’nin, euro 5.30’un altına indi. Dövizdeki bu geri çekilmede şaşılacak bir yön yok.

Dövizdeki asıl eğilim 24 Haziran’dan sonra oluşacak yeni yapıyla ortaya çıkacak. Bu konuya detaylı olarak dün değinmiştik.

Gele gele 44 milyon gelmiş

Merkez Bankası’nın faizi 3 puan artırarak yüzde 16.50’ye çıkardığı 24 Mayıs’ı izleyen dönemde yurtdışı yerleşiklerin bu karara nasıl bir tepki verdikleri merakla bekleniyordu. Sonucu dün gördük. En azından döviz çıkışı durmuş, az bir miktarda da olsa giriş gerçekleşmiş.

Merkez Bankası yurtdışı yerleşiklerin geçen hafta gerçekleştirdikleri işlemlere ilişkin verileri açıkladı. Buna göre yurtdışı yerleşikler mayısın son dört günü ile haziranın ilk gününden oluşan geçen hafta 15 milyon dolarlık hisse senedi ve 29.4 milyon dolarlık devlet iç borçlanma senedi almışlar. Yani bir haftadaki toplam döviz girişi 44.4 milyon dolar olmuş. Önceki aylarda ve son haftalarda nasıl bir hareket yaşandığını bu köşede 1 Haziran’da detaylı olarak aktarmıştık. 44.4 milyon dolar, son haftalarla kıyaslandığında en azından çıkışın durduğunu ve az da olsa giriş gerçekleştiğini gösteren olumlu bir veri.

Ama unutmamak gerek, bu 44.4 milyon dolar faizin 3 puan arttığı bir dönemin sonucu. Bu açıdan bakınca söz konusu tutarı çok da önemli göremeyiz.

Ne var ki şöyle bir gerçek daha var. Eğer faiz böylesine artırılmış olmasaydı ciddi miktarda çıkış yaşanabilecekti. Dolayısıyla yalnızca 44.4 milyon dolarlık girişe bakarak değerlendirme yapmak da yanlış olabilir. Faiz artırılmasa belki 300 milyon, 500 milyon çıkış olacaktı. Dolayısıyla faiz artışıyla bu çıkış engellendiği gibi 44.4 milyonluk da giriş sağlandı.

Bu tabii ki bir varsayım. Faiz artırılmamış olsaydı ne miktarda çıkış yaşanırdı, bunu kimse bilemezdi.