Merkez Bankası rezervleri sil baştan!

Merkez Bankası, yeni yönetimin göreve gelmesiyle birlikte rezerv artışına odaklanan politikalar izlemesine rağmen 8 Mart haftasında swap hariç net rezervler negatif seviyeye gerileyerek - 53.9 milyar dolara inmiş durumda. Böylece 23 Haziran 2023'teki negatif 51.8 milyar dolar rezerv seviyesinin de altına indi. Bu süreçte, 22 Aralık ile 8 Mart arasında toplamda 17.5 milyar dolar rezerv kaybı yaşandı.

Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın konuya ilişkin haberinde bu duruma neden olarak yerel seçim öncesinde artan döviz talebi ve yabancı yatırımcıların TL varlıklardan çıkışı gösterildi. Bu durum Merkez Bankası'nın rezervlerindeki kaybı hızlandırdı. Özellikle Haziran 2023 Para Politikası Kurulu'ndan sonra başlayan süreçte, swap hariç net rezervlerin negatif seyri devam etti. Bu dönemde 22 Aralık - 8 Mart arasında tam 17.5 milyar dolar rezerv harcanmasıyla, Merkez Bankası'nın rezervleri önemli ölçüde azaldı.

Brüt döviz rezervi 2.73 milyar dolar azalış

Son haftalarda artan döviz talebi, Merkez Bankası'nın swap hariç net rezervlerinde göreve geldiği zamana geri dönmesine sebep oldu. Ancak net uluslararası rezervlerdeki düşüş dururken, brüt rezervlerdeki azalma devam etti. 8 Mart haftasında, TCMB'nin toplam rezervleri bir önceki haftaya göre 386 milyon dolar azalarak 130 milyar 533 milyon dolara geriledi. Brüt döviz rezervi 2.73 milyar dolar azalırken, altın rezervinin değeri altın fiyatlarındaki artışla 2.34 milyar dolar arttı.

TCMB'nin yayımladığı haftalık verilere göre, 8 Mart'ta sona eren haftada net rezervler, 341 milyon dolarlık sınırlı bir toparlanma göstererek 20.85 milyar dolara ulaştı. Geçen hafta yaşanan toparlanmada, TCMB'nin bankalara verdiği TL karşılığı takas (swap) olarak aldığı döviz miktarındaki artış ve altın değerlemesi etkili oldu. Ancak geçen yılın 22 Aralık'ta 40.09 milyar dolarla en yüksek seviyesini gören net rezervler, son 11 haftanın sekizinde düşüş kaydederek toplamda 19.24 milyar dolar geriledi.

TCMB'nin swap'lar hariç net döviz rezervleri ise 6.1 milyar dolarlık düşüşle -53.9 milyar dolara geriledi. Ekonomistler, TCMB'nin 10 Kasım - 22 Aralık arasında 20.3 milyar dolar rezerv biriktirdiğini ancak 22 Aralık - 8 Mart arasında 17.5 milyar dolarını harcadığını hesapladı. Geçen yılın ikinci yarısında genel seçimlerin tamamlanmasından itibaren döviz rezervlerinde görülen toparlanma, aralık ayının son haftasından itibaren tersine döndü.

Yabancı yatırımcılardan 292.91 milyon dolarlık hisse senedi satışı

Merkez Bankası'nın haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre, yabancı yatırımcılar hisse senetlerinde net 292.91 milyon dolarlık satış yaparken, devlet iç borçlanma senetlerinde ise 259.5 milyon dolarlık satış gerçekleştirdi. Hisse senedinde 5 Ocak'tan bu yana, devlet iç borçlanma senetlerinde ise 13 Mayıs 2022'den bu yana yabancı yatırımcılar en sert satışlarını gerçekleştirdi. Yılbaşından bu yana, hisse senedinde net 252.95 milyon dolarlık satış, devlet iç borçlanma senetlerinde ise 61.55 milyon dolarlık net alıcı pozisyonunda bulunuyorlar.

Geçen hafta, yabancı yatırımcılar 6.2 milyon dolarlık Şirket Borçlanma Senedi (ŞBS) aldılar. Yurtdışında yerleşik kişilerin hisse senedi stoku, 1 Mart itibarıyla 34 milyar 355.3 milyon dolar iken, 8 Mart'ta 33 milyar 587.2 milyon dolara geriledi. Aynı dönemde, yurtdışında yerleşik kişilerin devlet iç borçlanma senedi stoku 2 milyar 763.7 milyon dolardan 2 milyar 411.5 milyon dolara düşerken, ŞBS stokları 97.5 milyon dolardan 101.7 milyon dolara yükseldi.

Yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatında 3.2 milyar dolar artış

Merkez Bankası'nın haftalık para ve banka istatistiklerine göre, yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı geçen hafta parite etkisinden arındırılmış olarak 3 milyar 190 milyon dolar artış gösterdi. Gerçek kişilerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 1 milyar 283 milyon dolar büyürken, tüzel kişilerin döviz mevduatı ise parite etkisinden arındırılmış olarak 1 milyar 906 milyon dolar genişledi. Böylelikle, yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatları toplamı 181.1 milyar dolara yükseldi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun verilerine göre, bankacılık sektörünün kredi hacmi 8 Mart itibarıyla 229 milyar 196 milyon lira artarak toplamda 12 trilyon 592 milyar 620 milyon liraya yükseldi. Tüketici kredileri ise 17 milyar 848 milyon lira artarak 1 trilyon 595 milyar 932 milyon liraya çıktı. Bu kredilerin 440 milyar 324 milyon lirası konut, 93 milyar 264 milyon lirası taşıt ve 1 trilyon 62 milyar 344 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu. Taksitli ticari kredilerin tutarı ise 35 milyar 964 milyon lira artarak 1 trilyon 559 milyar 23 milyon liraya yükseldi. Bankaların bireysel kredi kartı alacakları da yüzde 0,6 artışla 1 trilyon 319 milyar 672 milyon liraya ulaştı, bunların 580 milyar 402 milyon lirası taksitli, 739 milyar 270 milyon lirası ise taksitsiz borçlardan oluştu.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre kur korumalı mevduatlar ise 8 Mart haftasında 7.4 milyar TL düşüşle 2.3 trilyon TL'ye geriledi. 

TCMB rezervlerinde 386 milyon dolarlık gerileme

TCMB rezervlerinde 831 milyon dolarlık gerileme

TCMB rezervlerinde gerileme