Merkez Bankası faizi artırır mı?

Küresel piyasalar korona virüsde ikinci dalga ile kısıtlama endişeleri ve dünyanın dev bankalarına yönelik soruşturma haberleriyle sert çakılırken global anlamda dolar endeksi güçlendi. Avrupa ve ABD’de yüzde 3’ü aşan kayıp yaşayan borsalar özellikle havayolu ve bankacılık şirketlerinin öncülüğünde düştü. Türkiye’de ise Borsa İstanbul’da kayıp Avrupa’ya nazaran sınırlı kalırken bankacılık endeksinde düşüş daha hızlı oldu. Küresel piyasalarda riskten kaçış eğiliminin belirginleştiği ve kritik Merkez Bankası faiz kararının beklendiği haftanın ilk gününde dolar 7.63 lirayı geçerek yeni rekorunu kırdı. Euro/TL ise 8.99 lirayı gördü ve 9 lira seviyesine dayandı.

Türk Lirası’nın günlük değer kaybı yüzde 1'e aşarken birçok gelişmekte olan ülke para birimlerinde de dolara karşı değer kayıpları gözleniyor. Türk Lirası’nda 1 haftalık değer kaybı da yüzde 2’yi gördü. Küresel piyasalardaki bu satış dalgasının birkaç gün daha sürmesini bekleyen analistler zaten kritik olan Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısının daha da önemli hale geldiğini vurguladı. Politika faizinde değişiklik beklenmezken Türk Lirası’ndaki değer kaybının Merkez Bankası’nın üzerindeki faiz baskısının arttığına işaret edildi.

GLP Faiz oranı yüzde 12'ye çıkarılabilir
Uluslararası yatırım bankaları da yayımladıkları raporda Merkez Bankası’nın politika faizinde bir artış beklemediklerini belirtti. J.P. Morgan, TCMB'nin resmi bir faiz artışından kaçınmaya devam etmesini ve faiz koridorunu fiyat ve finansal istikrar riskleriyle başa çıkmada kullanmasını bekliyor. Kurumun raporunda bu nedenle, yüzde 8,25'lik politika faizinin bu haftaki PPK toplantısında büyük olasılıkla değişmeyeceğini, ancak, TCMB'nin likiditeyi sıkılaştırmak ve gerekirse efektif fonlama faizini artırmak için daha fazla alan sağlamak amacıyla koridorun üst bandını (yüzde 11,25'lik geç likidite penceresi faiz oranı) artırma olasılığının giderek arttığını tahmin etti. J.P. Morgan, bunun anlamlı olması için en az 100 baz puanlık bir artış olması gerektiğini düşünüyor. Kurum, bunun resmi bir faiz artışı kadar etkili olmayacak olsa da, yine de TCMB için biraz nefes alma alanı sağlayabileceğini vurguladı.

Goldman Sachs da Merkez Bankası’nın bu hafta politika faizini sabit tutması ancak faiz koridorunun üst bandını yüzde 11,25'ten yüzde 12'ye çıkarmasını beklediğini açıkladı. Goldman, ekonomi yönetiminin rekabetçi TL söylemlerine de dikkat çekerek TL'deki değer kayıplarının bir ölçüde tolere edilebileceğine de dikkat çekti. Kurum, "Rezervler üzerindeki baskı, politikanın belirgin şekilde sıkılaştırılmaması halinde devam edecek. Yılsonuna kadar politika faizinin yüzde 12'ye 2021 ortasına kadar yüzde 14'e yükseltilmesini bekliyoruz" görüşüne yer verdi.

Öte yandan Türkiye'nin beş yıllık kredi iflas takası (CDS) primi ise 500-550 baz puan arasındaki seyrini sürdürüyor. 5 yıllık CDS Moody's not indirimi ardından dalgalanıp yeniden 500 puana doğru düşüşten sonra yeniden yükselişe geçti. CDS primi haftanın ilk işlem günü 557 puan seviyesindeydi.

TL mevduata stopaj ve aktif rasyosu
Merkez Bankası’nın sıkılaştırma adımları devam ederken analistler TL’deki değer kaybını yavaşlatacak başka hamlelerin de yapılmasını bekliyor. Merkez Bankası’nın adımlarını destekleyecek şekilde öncelikle aktif rasyosu uygulamasının daha da gevşetilmesi veya kaldırılmasını öneren analistler TL mevduattaki yüzde 15 stopajın da azaltılması gerektiğini vurguluyor. Yurtiçi yerleşiklerin yoğun dolarizasyonunun önüne geçilebilmesi için de mevduat faizlerinde enflasyonun üzerine çıkılması gerektiği belirtiliyor.

Fonlama maliyeti yüzde 11 yolunda
Merkez Bankası likidite yönetimi kapsamında geleneksel repo ihaleleriyle yaptığı sıkılaştırma adımlarını haftanın ilk işlem günü de sürdürdü. Merkez Bankası geleneksel yöntemle 10 milyar TL fonlama sağladı. İhalede en düşük basit faiz yüzde 11,26, ortalama yüzde 11,29, en yüksek yüzde 11,40 oldu. TCMB geleneksel yöntemli ihalelerde tutarı 17 Ağustos'tan beri 10 milyar TL olarak belirliyor. Buna tek istisna geçen hafta bir kez 5 milyar TL sağlanması olmuştu. TCMB'nin piyasaya sağladığı ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti 16 Temmuz'da politika faizinin 90 baz puan altına yani yüzde 7,34'e kadar gerilemişti. Fonlama maliyeti pazartesi itibariyle yüzde 10,61 seviyesindeydi. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısı olmaksızın fonlama maliyetini yüzde 11,25'e kadar çıkarabiliyor. Sıkılaştırmanın üst sınırında ise geç likidite penceresi faizi belirleyici rol oynuyor. Geçen hafta boyunca yüzde 11,25 seviyesindeki geç likidite penceresi depo ve repo piyasasında GLP kullanım belirginleşti. TCMB, pazartesi günü GLP repo imkanı yoluyla piyasaya 3,85 milyar TL verdi.
(Şebnem Turhan /Dünya)

Dolar yükseliş eğilimini bugün de devam ettiriyor