Merkez bankası dijital paraları bankalar için tehdit

FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Çin yeni ortaya çıkan merkez bankası dijital paraları (CBDC) alanında erken başlama avantajını kullanmayı planlıyor. Çin yabancılara ilk kez Çin Halk Bankası tarafından piyasaya sürülen elektronik renminbi’yle ödeme yapma imkanı sunacak. Bankacılar içinse bu durum korku verici. CBDC’ler bankacılık sektöründe önemli etkiler yaratabilir. Yeni formlardaki dijital para birimleri kullanım kolaylığı ve ucuz işlem imkanı vaatleriyle birlikte geliyor.

Bu da CBDC’lere geleneksel ve ulusal para birimlerini temelinden sarsma potansiyeli kazandırıyor. Çin’in uzun zamandır devam eden elektronik renminbi projesi ABD’nin finansal etkisine karşı açılmış bir savaşın parçası. Bu aynı zamanda Çin’de Alipay gibi özel ödeme sistemlerinin yükselişine karşı alınmış bir savunma önlemi. Financial Times’ın haberine göre gelişmiş demokrasiler de kripto alternatifleri tarafından para birimlerinin değer kaybetmesinden endişe duyuyor ve bu nedenle kendi CBDC’lerini geliştirme planları yapıyorlar.

Fizibilite çalışmaları Avrupa Birliği’nde, İngiltere’de ve ABD’de başladı. Peki bu bankalar için neden önemli? Eğer bankalar peso ve riyalle yapılan işlemlerde aracı görevi görebiliyorsa, neden dijital para birimlerinde devre dışı kalma riskleri var? ABD bankaları şimdiden Bitcoin işlemlerine imkan tanıma hazırlığı yapıyor. Avrupa’da bankalar geleneksel nakitte olduğu gibi dijital eurodada mevduat hesapları sunmaya başlayacak.

Ancak teorisyenler genellikle merkez bankalarının CBDC’lerin yaygın olarak kullanılması için perakende mevduat hesabı sağlayıcıları olması gerekeceğini düşünüyor. Perakende mevduatları ise Avrupa bankaları için uzun süredir ana faaliyet alanlarından bir tanesi. Avrupa Merkez Bankası ya da bağlı kuruluşlarından bir tanesinde açılacak bir mevduat hesabı faiz oranlarının düşük olduğu ya da finansal paniğin yükseldiği bir dönemde birçok Avrupalı için çekici görünecek.

Gelişmiş ekonomilerde merkez bankaları müşteri mevduatlarının buharlaşma ihtimalini beraberinde getirmiyor. Bunun aksine 2008 yılında yaşanan finansal krizde bazı ticari bankalar piyasadan silinmişti. Bunlar arasında Northern Rock ve Anglo Irish Bank da yer alıyordu. Çelişkili bir şekilde merkez bankalarının CBDC mevduatları tam olarak bu nedenle finansal istikrarsızlığı ağırlaştırabilir. Bir başka finansal kriz ortamında, korku dolu mevduat sahipleri fonlarını yerel bankalarından merkez bankalarına taşıdığında, yerel bankalar ciddi bir sorunla karşı karşıya kalabilir.

Bu nedenle Euro Bölgesi’nde yaklaşık 11 trilyon euro seviyesinde mevduat, Mediobanca Araştırma Başkanı Andrea Filtri’ye göre savunmasız kalabilir. finansgundem.com'un derlediği bilgilere göre Avrupa Merkez Bankası’nın Yönetim Kurulu Üyesi Fabio Panetta müşterilerin merkez bankalarında tutabileceği dijital euro miktarını sınırlamayı teklif etti.

Öneride belirtilen rakam 3 bin euro. Bu rakam ise Euro Bölgesi’nde dolaşımda olan banknotların kişi başına düşen miktarına neredeyse yakın. Filtri bu rakamın Euro Bölgesi bankalarının bulundurduğu mevduat miktarından yaklaşık 1 trilyon euro eksilteceğini düşünüyor. Aynı zamanda bu eksilmenin bankaların kredi verme gücünü eksiltmeyeceği de düşünülüyor.

Bankalar 1 trilyon dolarlık mevduat kaybı yaşadığında bile yaklaşık 3,4 trilyon euro likidite fazlasına sahip olacak. Filtri’ye göre merkez bankalarında bulundurulabilecek mevduat miktarının sınırlanmasının ticari bankaların karşılaşacağı tehlikeyi ortadan kaldırıyor.

Ethereum, Bitcoin rekabetinde göstergeler ne diyor?

'Borçlanma konusunda siyasi uzlaşmaya varacağız'

Euro Bölgesi'nde yatırımcı güveni geriledi