Menkulde döviz dönemi: Ekonomistler uyardı

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın dövizle veya dövize endeksli olarak menkul satış sözleşmelerine izin veren yeni düzenlemesi, ekonomistler tarafından mercek altına alındı.

Araç alım-satımları dışındaki menkul işlemlerinde döviz cinsinden ödeme yapılabilmesine ilişkin karar, piyasalarda kısa vadede rahatlama yaratacağı beklentisiyle karşılandı.

Ekonomi uzmanları, kararın ilk etapta fiyatlama üzerindeki baskıyı hafifleteceğini ifade ederken, orta ve uzun vadede dolarizasyonun artması, TL üzerindeki baskının yükselmesi gibi risklere dikkat çekti.

"Dolarizasyonu besleyecek"

Ekonomim'den Şeyda Uyanık'ın haberine göre, Ekonomist Mahfi Eğilmez, karar için yaptığı paylaşımda, “Taşıt hariç menkul satış sözleşmelerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak yapılması serbest bırakıldı” ifadelerini kullanırken, sonrasında kendisine yöneltilen kararın ne anlama geldiğine yönelik soruya ise şu yanıtı verdi:

“Sanırım bu yolla enflasyon baskısını azaltmaya çalışıyorlar ama bu kez dolarizasyonu besleyecek bu adım.”

"Şirketleri rahatlatacaktır"

Prof. Dr. Hakan Kara, “Şirketler kendi aralarındaki birçok satış sözleşmesini dövizle veya endeksli yapamıyordu bu da kur riskini fazla fazla fiyatlamalarına veya kur alım satım farkını iki kere ödemelerine yol açıyordu. Aşağıdaki düzenleme bu verimsizliği gidermek açısından şirketleri rahatlatacaktır” değerlendirmesini yaptı.

"KKM kalkerken bunu yapmak da tezat"

Prof. Dr. Ensar Yılmaz, kararın kısa ve uzun dönem etkilerini şu şekilde sıraladı:

“Bu karara dair:

(i) kısa dönemli fiyat istikrar sağlayıcı gözükebilir

(ii) fakat ikili para sistemini derinleştireceği için orta-uzun etkileri yıkıcı olur

(iii) ikili yapıda, yerli-yabancı para değeri (kur) kontrol altında olmalıdır, bu karar bunu fazlasıyla piyasaya bırakıyor

(iv)KKM kalkerken bunu yapmak da tezat

(v)geçici gibi düşünülüyorsa da, biliyoruz ki bu bir eğilim yaratır

(vi)dolarizasyonunun her türlüsü (mevduat + kredi) tehlikelidir (farklı refah etkileri yaratır, para politikasının etki alanını daraltır, ithalat bağımlı ülkeyi kırılgan yapar+

(vii) dahası ulusal parana saygısızlık.”

Akçay: Kritik bir gelişme olarak not edilecek

Doç. Dr. Ümit Akçay, karar yönelik şu değerlendirmeyi yaptı:

“32 Sayılı Karar'daki değişiklik çok önemli, ileride bu dönemin tarihi yazılırken kritik bir gelişme olarak not edilecek. Dövizle sözleşme yapmanın yasallaştırılması, 'monetary sovereignty' denilen parasal egemenliğin devri anlamına geliyor. 'Sermaye girişleri sonsuza kadar sürecek' varsayımıyla bu işi yapanlar, yeni bir kur şokunda ne yapmayı umuyor, çok merak ediyorum.”

Menkul satışlarında yeni düzenleme