Marmara'da deprem tsunami yaratacak mı?

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi’nde (KRDAE) “Dünya Tsunami Günü”nde düzenlenen basın toplantısı ile deprem ve tsunami gibi afetlerin zararlarının azaltılması için yapılan çalışmalar hakkında bilgi verildi.

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener’in ev sahipliğinde “Dünya Tsunami Farkındalık Günü” nedeniyle düzenlenen toplantısında KRDAE Bölgesel Deprem-Tsunami Gözlem Merkezi (BDTİM) Akreditasyon Süreci hakkında bilgi verildi. Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi’nin, geçtiğimiz günlerde tsunami hizmet sağlayıcısı olduğunu belirten Prof. Dr. Haluk Özener, “Türkiye ve çevresinde meydana gelen tüm depremleri, denizlerde meydana gelebilecek su seviyesi değişimlerini gözlemliyoruz. Erken uyarı sistemimizde tsunami modellemeleri yaparak bir depremin tsunami oluşturma potansiyelini belirleyebiliyoruz. Tsunami oluşacağı düşünülen kıyılardaki tahmin noktalarına ilk dalganın tahmini varış zamanını liste halinde iletiyoruz” dedi.

Tarih boyunca Ege, Akdeniz ve Marmara’da gerçekleşen depremler sonucu 90’dan fazla tsunami meydana geldiğini belirten Özener, “Marmara’da 1509 ve 1894 yıllarındaki depremlerde en fazla 6 metreye ulaşan tsunami dalgaları görülse de ülkemizde deprem sonrası oluşacak tsunamiler Japonya’dakiler kadar etkili olmayacak” diye konuştu.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner, tsunaminin limanları ve kıyıya yakın yolcu terminallerini etkileyeceğini belirterek şöyle konuştu:

Haydarpaşa uyarısı

“İzmit depreminin etkisiyle iki gün boyunca Haydarpaşa Limanı ve çevresinde yaralıları taşıyacak yol yoktu. Ulaşım çok zor sağlanıyordu ve deniz ulaşımı tek çözümdü. Depremden sonra görülen tsunami özellikle limanları etkileyeceği için limanların sağlam kalması gerekir. Tsunamiler limanlara küçük hasarlarda yapsa limanı çalışamaz hale getirir. Tsunaminin limanlara etkisini anlayabilmek için Haydarpaşa Limanı’nda simülasyon çalışması yaptık. Olası bir deprem sonucu tsunaminin Haydarpaşa Limanı’nın dalgakıranlarını aşabileceğini gördük. Bu yüzden dalgakıranın küçük düzenlemelerle güçlendirilmesi yoluna gidilecek.”

Bakırköy ve Maltepe riskli

Türkiye ve Marmara genelinde tsunami modelleme çalışmaları yaptıklarını belirten Bölgesel Deprem ve Tsunami İzleme Merkezi’nde görevli Dr. Ceren Özer Sözdinler de, şöyle konuştu:

“Biz çalışmalarımızda Marmara faylarını inceliyor ve fayları tetikleme ihtimali olan deniz tabanı heyalanlarını göz önünde bulunduruyoruz. Yüksek tsunami dalgası beklediğimiz olay deprem sonrası tetiklenen deniz tabanı heyelanlarıdır. Biz de en kötü senaryolarında içinde olduğu modellemeler yaparak Marmara ve İstanbul kıyılarındaki riskli bölgeleri belirleyip ilgili son kullanıcılara ileterek gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamayı hedefliyoruz. Yapılmış pek çok çalışmada Haydarpaşa limanı, Bakırköy ve Maltepe kıyılarına odaklanılmış durumda. Genelde bu bölgeler denize açık olduğu için daha önceki depremlerde etkilenmiş yerler. Bursa ve Yalova kıyılarını da inceliyoruz.

‘Yüksek dalga beklemiyoruz’

Bölgesel Deprem ve Tsunami İzleme Merkezi Koordinatörü Dr. Öcal Necmioğlu ise “Marmara bölgesinde oluşabilecek tsunamilerde yüksek dalga boyları beklememekteyiz. Tarihte İstanbul’da tsunamiler görülmüştür. Burada önemli olan afet bilincinin yükseltilmesi afete karşı hazırlıklı olunmasıdır. Afet konusunda ne kadar bilinçliyseniz riskleri de o ölçüde azaltmış olursunuz” diye konuştu.