Kuzey Irak'taki protestolar çatışmaya dönüştü

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) yer alan Süleymaniye kentinde dün başlayan hükümet karşıtı gösterilerde 5 kişinin hayatını kaybettiği, yaralı sayısının 93'e yükseldiği bildirildi.

Süleymaniye'nin Ranya İlçesi Sağlık Müdürü Taha Muhammed, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünden bu yana devam eden gösterilerde 5 eylemcinin güvenlik güçlerince açılan ateş sonucu hayatını kaybettiğini belirtti.

Muhammed, ilçede ayrıca 36'sı güvenlik güçlerinden 70 kişinin yaralandığını ifade etti.

Ranya Kaymakamı Abdulhamid Abdullah ise ilçede durumunun kötüye gittiğini belirterek, göstericilerin Kürdistan Yurtseverler Birliği ve Kürdistan İslami Birlik Partisi binalarını ateşe verdiğini kaydetti.

Süleymaniye kent merkeziyle Taktak, Koy Sancak, Çemçemal ve Kifri ilçelerinde ise gün içerisinde 23 kişi daha yaralanmıştı.

IKBY'de muhalefetin önde gelen partilerinden Goran (Deşişim) Hareketi ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin (KYB) güçlü olduğu Süleymaniye kent merkezinde bazı öğretmenlerin geciken maaşlar ve yolsuzluk karşıtı dün başlayan protestosu kısa sürede kitlesel gösterilere dönüştü.

Süleymaniye kent merkezinde başlayan gösteriler daha sonra birçok ilçeye yayıldı. Eski IKBY Başkanı Mesud Barzani liderliğindeki KDP'nin güçlü olduğu Erbil ve Duhok'ta ise herhangi bir protesto düzenlenmedi.

IKBY'DEKİ EKONOMİK KRİZ

IKBY'de 2014'ten bu yana ekonomik kriz yaşanıyor. Irak anayasasına göre, Erbil yönetimi ülkede elde edilen petrol gelirinden yüzde 17'lik bir paya sahip ancak, Nuri el-Maliki başbakanlığı döneminde IKBY'nin kendi başına petrol satmasını gerekçe göstererek, Erbil'in bütçeden alacağı payı 2014'te kesmişti.

Haydar el-İbadi'nin başbakan olması ve yeni hükümeti kurmasıyla Bağdat-Erbil yönetimleri, petrol satışında uzlaştı fakat Bağdat yönetimi halihazırda bütçe yetersizliğini gerekçe göstererek Erbil'in payının cüzi bir kısmını gönderiyor.

Bütçe kesintisiyle başlayan ekonomik kriz, terör örgütü DEAŞ'ın Irak'ın üçte birini ele geçirmesi ve petrol fiyatlarında yaşanan sert düşüşle derinleşti. Erbil yönetiminin resmi verilerine göre, IKBY'de hükümetten maaş alan yaklaşık 1 milyon 400 bin memur bulunuyor.

Memurların maaşı, kesintili bir şekilde günlük ihraç edilen petrol gelirinden ödeniyordu. Erbil yönetimi, Irak merkezi hükümetine bağlı ortak güçlerin Kerkük vilayetinde tam kontrolü sağlanmasıyla petrol gelirlerinin yarısını kaybetti. Erbil yönetimi günlük ortalama 550 bin varil petrol ihraç ederken, Kerkük'teki petrol kuyularını kaybetmesinden sonra bu oran yarı yarıya düştü.

Öte yandan İbadi yönetimi ise bu sayının gerçeği yansıtmadığını savunarak, söz konusu memur kaydının merkezi yönetim tarafından yeniden tutulduğunu, bunun tamamlanması halinde ortaya çıkacak gerçek sayıya göre maaşların ödeneceğini ifade ediyor.