KUSURLU SÜRÜCÜ 'GEÇİCİ ÖDEME' YAPACAK

İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nevzat Koç, TBMM Adalet Komisyonunda ele alınan Türk Borçlar Kanunu Tasarısının aynen yasalaşması halinde Türk hukukuna ilk defa girecek olan haksız fiile dayanan tazminat davalarında ''geçici ödeme'' yapılmasına ilişkin maddeyi, AA muhabirine değerlendirdi. Tasarının hazırlanması için Adalet Bakanlığında oluşturulan komisyona başkanlık eden ve Adalet Komisyonundaki çalışmalara da katılan Koç, düzenlemenin ''reform'' niteliği taşıdığını söyledi. Komisyonda kabul edilen ve bazı koşullarla ''geçici ödeme'' yapılmasına olanak sağlayan 75. maddenin yasalaşması durumunda, Türk hukukuna ilk defa ''geçici ödeme'' kavramının gireceğini belirten Koç, ''Mesela, yüzde 100 kusurlu olarak bir yayaya çarptığı belirlenen bir sürücü, hiçbir sosyal güvencesi olmayan bu yayanın ameliyat olması için acil parasal desteğe ihtiyaç duyması, iddiasının haklılığı konusunda inandırıcı deliller sunması ve ekonomik durumunun da gerektirmesi halinde, istemi üzerine, hakimin kararı ile ona geçici ödeme yapmaya zorlanabilecek'' diye konuştu. ''AŞIRI MİKTARLAR OLACAĞINA İNANMIYORUM'' Koç, bu maddenin, tasarının reformcu karakterini yansıtan en önemli düzenlemelerden biri olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti: ''Maddede öngörülen koşullar gerçekleşmişse, zarar görenin istemi üzerine, hakim, hiçbir sosyal güvencesi de olmayan zarar görene, onun en sıkıntılı döneminde maddi güçlükleri aşmasına yardımcı olunması amacıyla zarar verenin geçici ödeme yapmasına karar verebilecektir. Sosyal düşüncelerle tasarıda yer verilen söz konusu maddede, henüz dava sonuçlanmadan, nihai karar üzerinde etkili olmamak üzere, zarar görenin makul miktarlardaki parasal ihtiyacının, geçici ödeme kararıyla karşılanması konusunda hakime takdir yetkisi verilmesi öngörülmektedir. Uygulamada, aşırı miktarlarda geçici ödeme kararları verileceğine inanmıyorum. Çünkü, Yargıtay, nihai kararın temyiz edilmesi üzerine vereceği kararlarla, geçici ödeme miktarının ve kapsamının belirlenmesinde, hakimin takdir yetkisini isabetli olarak kullanıp kullanmadığını da denetleyecek ve yerel mahkemeler de bu çerçevede kararlar vereceklerdir.'' Geçici ödeme kararının, her haksız fiile dayanan tazminat davasında verilmesinin söz konusu olmayacağını anlatan Koç, hakim, söz konusu kararı kendiliğinden değil, ancak zarar görenin istemi ve maddede öngörülen koşulların gerçekleşmesi durumunda vereceği için istisnai bir uygulama olacağına da dikkati çekti. DAVANIN REDDİNE KARAR VERİLİRSE NE OLACAK? Tasarıya göre, hakim, zarar görenin iddiasının haklılığını gösteren inandırıcı kanıtlar sunduğu ve ekonomik durumu da gerektirdiği takdirde, istem üzerine davalının zarar görene geçici ödeme yapmasına karar verebilecek. Zarar görenin açtığı davanın kısmen veya tamamen kabulüne karar verilirse, zarar verenin (davalı) yaptığı geçici ödemeler, tazminattan indirilecek. Davanın reddine karar verilmesi durumunda ise hakim, ret kararında, zarar görenin (davacı) aldığı geçici ödemeleri, yasal faiziyle birlikte geri vermesine hükmedebilecek. MADDE KOMİSYONDAN GEÇTİ AMA? Görüşmelerine bir süre ara verilen tasarının, söz konusu maddesi, Adalet Komisyonunda kabul edildi. Komisyon üyelerinin bazıları düzenlemeye karşı çıkarken, bazıları da çekincelerini ortaya koydu. Bazı milletvekilleri ise ''reform'' niteliği taşıdığını ifade ederek, düzenlemeyi destekledi. Adalet Komisyonu Başkanı, AK Parti Ankara Milletvekili Ahmet İyimaya, düzenlemeye karşı olduğunu ifade etti. MHP Ordu Milletvekili Rıdvan Yalçın da hakimin, dava sürerken böyle bir karar vermiş olmasının nihai kararı üzerinde etkili olacağını öne sürdü. Yalçın, ''Devlet yoksuluna sahip çıkmak istiyorsa, bunu, suçluluğu kanıtlanmamış bir kişiden para alarak değil, devletin imkanlarından yararlandırarak yapmalı'' dedi. Maddenin ''reform'' niteliği taşıdığını belirten ve ''Yararlı bir düzenleme'' diyen CHP Kırklareli Milletvekili Turgut Dibek ise ''Hakim, davanın başında geçici ödeme kararı verirse, kararını da belli etmiş olur'' şeklindeki eleştirilere katılmadığını belirtti. Kurban Bayramından sonra tasarı üzerindeki görüşmelerin devam etmesi bekleniyor.