Kurlar havada uçuşuyor

Dolar “2 lira” olunca her şirket kendi kurunu ilan etmeye başladı. Konutta dolar 1.50-1.80, otomobilde euro 2.19-2.29’dan hesaplanıyor. Kurda yüksek seviye sürerse birçok şirketin stok eritmek için bu yola başvurması bekleniyor
Dolarda ibre 2 liraya vurunca, müşteri kaçırmak istemeyen şirketler çareyi döviz kurunu sabitlemekte buldu. Döviz cinsinden fiyat veren ve TL cinsinden olan fiyatlarını dövizdeki oynaklık nedeniyle sürekli güncellemekten bıkan şirketler, peş peşe kendi kur tarifelerini açıklıyor. Şirketlerin açıkladığı dolar kuru değerleri 1.50 ile 1.90, euro kuru değerleri ise 2.20 ile 2.40 TL arasında değişiyor. Dün serbest piyasada ise dolar 1.99, euro da 2.67 TL’den işlem gördü.
Listeler güncellendi
Geçen hafta cuma günü tarihi bir rekora imza atarak 2 liraya yükselen dolar kuru nedeniyle şirketler hafta sonunu fiyat güncellemekle geçirdi. Finans departmanları 2 lirayı test eden kurun bu değerde tutunup tutunamayacağını analiz etmeye çalıştı. Dövizdeki tırmanışın sürmesi halinde alınacak tedbirleri masaya yatıran şirketler, satışların kesintiye uğramaması için “nakit indirimi”, “sıfır faizli taksit”, “şimdi al 2014’te öde” ve “sabit kur” yöntemlerini tartıştı. En etkili önlemlerden biri olan “sabit kur” yöntemi, şirketlerin ajandasına girdi. Bazı şirketler “sabit kur kampanyalarını” haftanın ilk gününe yetiştirirken, bazıları da yeni bir yükseliş olup olmayacağını gözlemlemek için sabit kur kararlarını beklemeye aldılar.
Kurda çokbaşlılık oluştu
Bugüne kadar Merkez Bankası’nın açıkladığı resmi kur ve serbest piyasa kuru şeklinde çift başlı olan kur değerleri, her şirketin farklı kur açıklamasıyla çok başlı bir görünüme kavuştu. Şirketler döviz kurlarını belirlerken, maliyet ve nakit akışı arasındaki dengeyi korumaya özen gösteriyor.
Şirketler, ithalata dayalı otomobil ve yüksek teknoloji ürünlerinde döviz kurunu piyasa kuruna yakın bir rakamdan belirleyerek, satışlarda fiyat cazibesi oluşturmaya gayret ediyor. Bu şirketlerin sabitlediği kur ile serbest piyasa kuru arasında 10 - 20 kuruşluk fark bulunuyor. Teknoloji şirketlerinin dolar kurunu 1.80-1.85 arasında belirleyecekleri öğrenildi.
Kur makası iyice açıldı
Gayrimenkul projelerinden konut satışı yapan müteahhitler ve alışveriş merkezlerinde mağaza kiralayan AVM işletmecileri ise hizmetlerinde döviz girdisi sınırlı olduğundan daha esnek bir orandan kur belirleyebiliyor. Bu şirketlerin sabit kuru ile serbest piyasa arasındaki makas 50 kuruşa kadar açılabiliyor.
Bazı şirketler sabit kur için bekleme pozisyonu alırken, müşterilerin “bekleyelim, görelim” psikolojisine girmesi ise “piyasada durgunluk” sinyali olarak algılanıyor.  Döviz kurunu sabitleyen şirketler gayrimenkulden otomotive, teknolojiden turizme, alışveriş merkezinden müzik aletlerine kadar çok geniş bir yelpazede hizmet veriyor.
Volkswagen euro’yu sabitledi
Volkswagen’ın distribütörü Doğuş Oto, euro kurunu Scirocco’da 2.19; The Beetle, Tiguan ve Volkswagen CC modellerinde ise 2.29 liraya sabitledi.
Tatilcinin kuru 2.30 TL
Club Med, kış dönemine ait erken rezervasyonlarda euro kurunu 2.30 TL’ye sabitledi. 2014 kış döneminde Noel, yılbaşı ve sömestr tatillerini de kapsayan dönem rezervasyonlarında euro kurunu 31 Ağustos’a kadar sabitledi.
Dolar Zekeriyaköy’de 1.80 TL
Ortadoğu Grup, Merkez Zekeriyaköy projesinde dolar kurunu 1.80’e sabitlediğini duyurdu. Şirket, ev sahibi olmak isteyenlerin dövizdeki dalgalanmadan etkilenmemesi için ağustos ayı sonuna sabit kur kampanyasının devam edeceğini açıkladı.
AVM kirası da sabitlendi 
Akiş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı, kiracıların dövizdeki dalgalanmalardan etkilenmemesi için Akbatı alışveriş merkezindeki mağaza kiralarında dolar kurunu 1.80, euro kurunu da 2.40 lira olarak belirlendiğini duyurdu.
Müzik ritimli, kur sabit
Müzik aletleri şirketi Roland, Türkiye’deki bütün bayilerinde BK-5 OR model klavyede euro kurunun 30 Ağustos’a kadar 2.30 TL üzerinden hesaplanacağını açıkladı. Müzik aletleri şirketi Senkop da doları 1.90’a, euro’yu 2.40’a sabitledi.
Teknolojik kur 1.82 TL
Eksen Bilgisayar, tüm elektronik ürünlerde dolar kurunu 1.82’den hesaplıyor.
Çekmeköy’de kur 1.50 TL
Antyapı, Çekmeköy’deki Antorman, Riva’daki Antriva ve Bomonti’deki Anthill Residence projelerinde yer alan konutlarının satışında dolar kurunu 1.50 TL’ye sabitlediğini açıkladı. Antyapı’nın kampanyası ağustos sonuna kadar devam edecek.
Devalüasyonun ilacı
Dövizin devalüe edildiği dönemlerde Türk şirketleri satışların devamını sağlamak ve stok maliyetini azaltmak için sabit kur uygulamasını devreye soktular. Türkiye’nin ekonomik krize girdiği 1994 ve 2001 yıllarında da şirketler aşırı yükselen kur karşısında satışların devamı için düşük kur açıklamışlardı. Kuru sabitlemek istemeyen alışveriş merkezleri ile kiracılar arasında aylarca süren tartışmalar gündeme gelmişti. Binlerce kişi ev ve araba taksitlerini ödeyemediği için bankalar haciz koydukları arabalar için otopark kiralamış, konut portföyleri şişmişti.
Egeli sanayicinin ‘dolar’ endişesi
Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, döviz piyasalarındaki hareketliliğin sanayi kesiminde ödemeler ve satışlarla ilgili sıkıntılara neden olduğunu söyledi. Yorgancılar, şöyle konuştu:
“Asıl riskli olan kesim özel sektör. Özel sektörün 2014 Nisan’ına kadar 130 milyar dolar dış borcu var. Toplam borç ise 240 milyar dolar. Bunun çok iyi organize edilmesi gerekiyor. Belirsizlikten kaynaklanan sıkıntı ve bekleyiş havası var.”
(Milliyet/Fehim Genç)