Küresel gıda fiyatlarında gerileme

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) bugün yayınladığı rapora göre, dünya gıda emtia fiyatlarının ölçütü ocak ayında da gerilemesini sürdürdü. Et ve tahıl fiyatlarındaki düşüşler, şeker fiyatlarındaki yükselişleri dengeleyerek, fiyatların gerilemesinde etkili oldu.

Dünya çapında ticareti yapılan bir dizi gıda emtiasının uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, ocak ayında aralık ayına göre yüzde 1 ve bir yıl önceki değerine göre yüzde 10,4 düşüşle ortalama 118 puan olarak gerçekleşti.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi bir önceki aya göre yüzde 2,2 oranında geriledi. Küresel buğday ihracat fiyatları, ihracatçılar arasındaki güçlü rekabet ve güney yarımküre ülkelerinde yeni hasat edilen arzın gelişiyle ocak ayında gerilerken, mısır fiyatları, Arjantin'de hasadın başlaması ve Amerika Birleşik Devletleri'nde arzın artmasıyla iyileşen mahsul koşullarından kaynaklı keskin bir düşüş gösterdi.

Pirinç fiyat talepleri ise ocak ayında yüzde 1,2 artarak Tayland ve Pakistan'ın daha yüksek kaliteli Indica pirincine yönelik güçlü ihracat talebini ve Endonezya’nın ek alımlarını yansıttı.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi aralık ayına göre yüzde 0,1’lik sınırlı bir artış gösterdi. Ancak fiyatlar yine de bir önceki yılın yüzde 12,8 altında kaldı. Bu durum uluslararası palm ve ayçiçeği tohumu yağı fiyatlarındaki ılımlı artışların soya ve kolza yağı fiyatlarındaki düşüşleri dengelemesini yansıtıyor.

Dünya palm yağı fiyatlarındaki yükseliş ise, başlıca üretici ülkelerde mevsimsel olarak düşen üretim ve Malezya’daki olumsuz hava koşullarına ilişkin endişelerden kaynaklandı. Bu arada, artan ithalat talebi ayçiçeği tohumu yağı fiyatlarını hafifçe yukarı çekti. Buna karşılık, uluslararası soya ve kolza yağı fiyatları, sırasıyla Güney Amerika’dan büyük miktarda arz beklentileri ve Avrupa’da süregelen arz bolluğu nedeniyle geriledi.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, revize edilen aralık değerine göre neredeyse hiç değişmedi ve bir yıl önceki değerinin yüzde 17,8 altında kaldı. ocak ayında, tereyağı ve tam yağlı süt tozu için uluslararası fiyat teklifleri, büyük ölçüde Asyalı alıcılardan gelen yüksek talep nedeniyle arttı ve yağsız süt tozu ve peynir fiyatlarındaki düşüşleri neredeyse dengeledi.

FAO Et Fiyat Endeksi, aralık 2023’e göre yüzde 1,4 azalarak art ardarda 7’inci ayda da geriledi. Fiyatlardaki düşüşe önde gelen ihracatçı ülkelerdeki arz bolluğunun uluslararası kümes hayvanı, büyükbaş ve domuz eti fiyatlarını düşürmesi neden oldu. Buna karşılık, uluslararası küçükbaş hayvan eti fiyatları, yüksek küresel ithalat talebi ve Okyanusya’daki kesimlik hayvan arzının azalmasıyla arttı.

FAO Şeker Fiyat Endeksi ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 0,8 arttı. Fiyat artışlarında, Brezilya’da ortalamanın altındaki yağışlar ve Nisan ayından itibaren hasat edilecek şeker kamışı mahsulü üzerindeki olası etkisine ilişkin endişeler ile Tayland ve Hindistan’daki olumsuz üretim beklentiler etkili oldu.

2023’te rekor tahıl üretimi

Bugün yayınlanan son Tahıl Arz ve Talep Özeti’nde yer alan yeni tahminlere göre, 2023 yılında dünya tahıl üretiminin 2022 yılına kıyasla yüzde 1,2 artışla 2 836 milyon ton ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşacağı öngörülüyor.

Küresel iri taneli tahıl üretimi ise bu ay yapılan 12 milyon tonluk yukarı yönlü düzeltmenin ardından tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 1 523 milyon tona sabitlendi. Revizyonun büyük bir kısmı, daha önce beklenenden daha yüksek verim ve daha geniş hasat alanlarının birleşiminin daha yüksek mısır üretim tahminlerine yol açtığı Kanada, Çin (anakara), Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen yeni resmi verileri yansıtıyor.

2023/24 döneminde dünya tahıl kullanımının, özellikle Avrupa Birliği’nin yanı sıra Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri’nde daha önce öngörülenden daha yüksek yem kullanımı nedeniyle, aralık ayı tahminine göre 8,9 milyon ton artışla 2 milyar 822 milyon ton olacağı ve 2022/23 seviyesini yüzde 1,2 oranında aşacağı tahmin edilmektedir.

Sonuç olarak, 2023/24 küresel tahıl stoklarının kullanıma oranı, 2022/23'teki yüzde 30,9 seviyesini aşarak yüzde 31,1 gibi rahat bir seviyede tahmin edilmektedir.

Küresel hububat ticaretinin 2023/34'te bir önceki yıla göre yüzde 0,8 artışla 480 milyon tona ulaşacağı tahmin edilirken, buğday ve pirinçte dünya ticareti daralabileceği buna da, çoğunlukla iri taneli hububat için öngörülen daha büyük ticaret hacimlerinin neden olacağı öngörülüyor.

İstanbul'da 242 ürünün fiyatı arttı