Kriz!.. Mayıstan beri tek kuruş yok

Yabancıların taşınmaz edinmesini düzenleyen ve kamuoyunda ‘Mütekabiliyet Yasası’ olarak bilinen düzenlemenin 18 Mayıs’ta yürürlüğe girmesiyle Tapu Kanunu ile Kadastro Kanunu’nda değişikliklerle yabancıların taşınmaz edinmesine kolaylıklar getirildi ve bazı yasaklar kaldırıldı.Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği yaptığı açıklamada mütekabiliyet uygulanacak ülkelerin listesinin hâlâ Bakanlar Kurulu’nca ilan edilmediğini belirterek, “Mütekabiliyet düzenlemesi yürürlüğe girmiş olsa da henüz bu liste Bakanlar Kurulu tarafından ilan edilmediği için Mütekabiliyet Yasası’nın yürürlüğe girdiği tarihten bu yana, yabancılara taşınmaz satışı gerçekleştirilemiyor” açıklamasını yaptı.
Mayıstan beri satış yok
Mütekabiliyet Yasası’nın çıktığı Mayıs 2012’den bu yana yabancılara satış gerçekleştirilemiyor. Burada sadece yasanın yayımlandığı 2012 yılının mayıs ayından önceki satışlardan ve rakamlardan bahsedebiliriz. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü verilerine göre 2012 yılının ilk 5 ayında kişi bazında en çok satışın Almanya (4.304 kişi), İngiltere (1.126 kişi), Rusya (862 kişi),Avusturya (847 kişi), Norveç (396 kişi) uyruklu vatandaşlara gerçekleştirildiğini görüyoruz.
Ülkemizde taşınmaz edinen toplam yabancı uyruklu gerçek kişi sayısı, bu dönemde 9.593 olarak gerçekleşti. Söz konusu dönemde taşınmaz sayısı bazında edinimlere bakıldığında toplam 13 bin 648 adet taşınmaz satışı yapıldığı görülüyor. Taşınmaz sayısına göre en çok satış sırasıyla Almanya, Avusturya ve İngiltere uyruklu kişilere yapılmış durumda. Almanya uyruklu kişilere 8.041 adet, Avusturya uyruklu kişilere 1.521 adet, İngiltere uyruklu kişilere 855 adet taşınmaz devri yapılmış.
Aynı dönemde yabancı uyruklulara yapılan devirlere alan büyüklüğü açısından bakıldığında ilk üç sırayı Almanya, Avusturya ve Danimarka alıyor. Söz konusu toplam alan içinde Alman uyruklulara satışı gerçekleştirilen taşınmazlar, yabancı uyruklulara satılan toplam alanın yüzde 68’ini aşıyor. Avusturya uyruklular için bu oran yüzde 18 iken Danimarka uyruklular için yüzde 3.
Araplar listeyi değiştirebilir
Bakanlar Kurulu kararıyla Körfez ülkeleri vatandaşlarının taşınmaz ediniminde önemli yerlere gelmesi bekleniyor. Tercih edilen bölgelerde ilk 5’i ise sırasıyla Antalya, İstanbul, Muğla, Aydın veİzmir illeri oluşturuyor.
EVA gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı da, mütekabiliyet düzenlemesinde Bakanlar Kurulu’na bazı yetkiler verildiğini belirterek, bu yetkilerin hangi ülkenin vatandaşının alım yapabileceği ve karşılıklılık aranıp aranmayacağıyla ilgili olduğunu söyledi. Bakanlar Kurulu’nun hâlâ bu ülkeleri belirlemediğine vurgu yapan Yazıcı, “Halen bekliyoruz. O nedenle işlemlerin tapulara dönüşmediğini söyleyebiliriz” dedi.
İkinci emir bekleniyor
Son 10 aydır kendilerine gelen yabancıya satış veya alım amaçlı taleplerin arttığını belirten Yazıcı, “Ortadoğu, Arap kökenli firma ve birtakım zengin Arap Yarımadası kökenli şahıslar görüyoruz. Bunlara satış henüz maalesef yapılamıyor. Zaten şu anda tapulara gelen bir talimatla tüm yabancıya satışlar ikinci bir emre kadar durdurulmuş durumda. Bakanlar Kurulu kararları bekleniyor” diye konuştu.
Yazıcı, yabancılardan çok zengin Arapların ve en üst kalite yapılara ve boğaz çevresine ilgi duyduklarını belirterek, “Diğer yatırımcıların tümü toptan alan yatırımcılar. Bireysel normal yatırımcılara rastlamıyoruz” dedi.
‘36’ncı madde bekleniyor’
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Fatih Tosun da, yabancıların Türkiye’de taşınmaz edinimini düzenleyen Tapu Kanunu’nun 35 ve 36. maddesinde yapılan değişikliklerin 18 Mayıs 2012’de Resmi Gazete’de yayımlandığını ve 35. maddesinin 18 Mayıs’tan itibaren yürürlüğe girdiğini hatırlatarak, 36. Maddenin ise 18 Ağustos’tan itibaren yürürlüğe gireceğini söyledi.
Fatih Tosun, son değişikliklerle birlikte Körfez ülkeleri ve Türki Cumhuriyetlerden talebin yüksek olacağının beklendiğini anlatarak, şunları söyledi: “Ancak taşınmaz ve sınırlı ayni hak tesis edebilecek ülke vatandaşları henüz Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenmediği için, talebin yüksek olacağı beklenen ülkelere satışlar gerçekleşmedi. Fakat bu yasa değişikliği ile birlikte Türkiye konut piyasasında neler yapabileceğini araştırmak isteyen yabancı şirketler danışmanlık hizmeti almaya başladı. Yasal düzenlemenin eksik yönlerinin tamamlanması ile olan ilginin reel piyasaya da yansıyacağını düşünüyoruz.”
‘42 ülkeye daha satış olacak’
TNL Gayrimenkul Kurucu Ortağı Emre Yazıcı ise, mütekabiliyet düzenlemesiyle yabancı talebinin ve satın almalarının artmasının öngörüldüğünü belirterek, “Düzenleme ile birlikte ilave 42 ülkenin daha vatandaşları karşılıklılık ilkesi aranmaksızın Türkiye’den gayrimenkul satın alabilecek. Ancak halen Bakanlar Kurulu bu ülkeleri belirlemediğinden işlemler tapulara dönüşemedi” dedi.
Yabancıların Türkiye’de fırsat aradığını ve taleplerini arttırdığını vurgulayan Yazıcı, “Düzenleme ile birlikte Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya, Türki Cumhuriyetleri, Azerbaycan, İran, Irak, S.Arabistan,Katar gibi ülkelerinden önemli bir talep gelmesi bekleniyor. Ancak şu anda satışlar Bakanlar Kurulu kararları beklendiğinden dolayı henüz yapılamıyor. Tapularda tüm yabancı satışları durdurulmuş durumda” dedi.
Yabancılar nerelere yönelecek?
Bireysel kullanım amaçlı: Kıyılarda ikincil konut ve birincil konuta, büyük şehirlerde ise birincil konutlara talep artacak.
Bireysel yatırım ve kullanım amaçlı: Büyük şehirlerde lüks konutlara, rezidans ve yalılara yatırım ve kullanım amaçlı talepler ile kıyılarda lüks-müstakil konutlara yatırım ve kullanım amaçlı talepler artacak.
Yatırım amaçlı fonların talebi: Yabancı gayrimenkul fonlarından satmak veya kiralamak üzere blok halinde uygun fiyatla mevcut konut satın almaya yönelik talepler gelecek.
Proje geliştirme amaçlı girişimler: Yabancı gayrimenkul geliştirme şirketlerinin arsa satın alarak satış / kiralama amaçlı gayrimenkul projeleri üretmeleri bekleniyor. (Milliyet)