‘Kriz kahini’nin analistinden Türkiye yorumları

EREN GÖÇÜK - FINANSGUNDEM.COM DIŞ HABERLER SERVİSİ

Finansgundem.com yazarı, Columbia Üniversitesi’nden masterli, Mülkiye İktisadi ve Sosyal Araştırmalar Merkezi Genel Sekreteri Ayça Karaca ekonomi medyasının Avrupa Birliği’ni en iyi tanıyan ve izleyen isimlerinden biri. Kıtanın aktörlerinin ruhunu okuyan, Avrupa Merkez Bankası’nın mesajlarını çarpıcı bir bakışla masaya yatıran Karaca, aynı zamanda günü yakalayıp gündem yaratırken araştırmacı yönünü de iyi kullanıyor. Bunun son örneği de, geçtiğimiz ay kaleme aldığı “Petrol fiyatları düşerken: Türkiye kazananlar kulübünde mi?” başlıklı yazısı. Türkiye’nin yazılı, internet ve görsel ekonomi basınının peşinden gittiği köşe yazısında Karaca, önemli bir çalışmayı okurlarına ulaştırdı; Roubini Global Economics’den Maya Senussi’nin raporu…

Dünyaca ünlü ‘kriz kahini’ Roubini’nin ekibinden olan Senussi, şirketin Türkiye, Ortadoğu ve Afrika’dan sorumlu araştırmacısı. University of London'da, Afrika ve Oryantalizm (Doğu bilimi) Bölümü’nde master yapan Maya Senussi, Roubini Global Economics’e katılmadan önce, AKE Group'ta uluslararası risk analizi üzerine büyük tecrübe kazanmış. İngilizce, Fransızca, Almanca, Lehçe ve Arapça bilen Senussi, Türkçe bilmese de Türkiye’yi iyi biliyor. Zaten analizleri de bunu gösteriyor.

Biz de, Ayça Karaca’nın yazısında yer verdiği yorumlarıyla bir anda okurların ilgi alanına giren Maya Senussi’ye ulaştık. İnternet üzerinden mail ortamında yaptığımız görüşmelerin ardından röportaj teklifimizi kabul eden Maya Senussi’ye, 7 soruda Türkiye’yi sorduk, çarpıcı yanıtlar aldık.

Ateş altındaki sınırlarıyla güvenlik sorunları yaşayan Türkiye’nin risk algısının yükseldiğini ve yatırımcı çekme potansiyelinde düşüş yaşandığını öne süren Maya Senussi’ye göre Türkiye’nin en temel iki problemi, yüksek enflasyon ve enerji ithalatından kaynaklanan cari açık. Seçimlerin ardından parti kuralı gereği Meclis’e ve Kabine’ye uzak kalacak olan Ali Babacan için ‘iyimser’ bir mesajla “Kıdemli politikacı olarak siyasette rol alması gerektiğini düşünüyorum” diyen Senussi’nin,  Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik şansı için düşüncesi ise oldukça karamsar.

Irak ve Suriye’deki savaşın Türk ekonomisine etkisi, petrol fiyatları, yakında beklenen FED faiz artırımının sermaye piyasalarında yaratacağı hava ve ihracat hakkındaki görüşlerine gelince… Hepsi konuşulacak ve tartışılacak…



İşte Roubini Global Economics analisti Maya Senussi’nin Finansgundem.com’a verdiği yanıtlar …

“TÜRKİYE’NİN RİSK ALGISI YÜKSELDİ”

Finansgundem.com:  Irak ve Suriye bölgesinde yaşanan savaşın Türkiye ekonomisi üzerine nasıl bir etkisi olacağının düşünüyorsunuz?
 
Maya Senussi: Ankara’nın bölgede sonu gelmeyen krizlere dahil olması Irak’a yapılan ihracatın düşmesinin haricinde Türkiye’nin sınır ötesi misillemelere maruz kalmasına sebep oldu. Bu tutum neticesinde güvenlik sorunları yaşayan Türkiye’nin risk algısı yükseldi ve yatırımcı çekme potansiyeli düştü. Türkiye’de iş yapma algısının bozulması sebebiyle dış finansman akışının gevşemesini ve büyümenin volatil hale gelmesini bekliyorum.

Bunun haricinde bölgesel krizlerin büyük ihtimalle iç politikayı ve iç dinamikleri etkileyeceğini unutmamak gerekiyor.  Özellikle Kürt açılımı özelinde gerçekleşen gelişmelere karşı dünyanın oldukça hassas olduğunu düşünüyorum.

-Türkiye, petrol fiyatlarındaki düşüşten nasıl faydalanabilir ve petrol fiyatındaki düşüş Türkiye için kalıcı bir avantaj olarak görülebilir mi?

Maya Senussi: Türkiye’nin en temel iki problemi, yüksek enflasyon ve büyük oranda enerji ithalatından kaynaklanan cari açık. Düşen petrol fiyatları bu iki temel kaygı karşısında Türkiye’nin elini kuvvetlendiriyor. Ancak Türkiye’nin enerji bağımlılığı ortadan kalkmadıkça yüksek enflasyon ve cari açıkla ilgili kalıcı bir çözüme ulaşılması mümkün değil. Petrol fiyatı 2015 yılında ortalama 80 dolar seviyesinde kalsa bile cari açığın GSYH’ya oranı yüzde 5’e, enflasyon ise yüzde 7’ye gerileyebilir.

“TÜRKİYE’DE BÜYÜME TÜKETİME AŞIRI BAĞLI’

-FED’in önümüzdeki dönemde yapacağı faiz artırımından Türk ekonomisinin ve Borsa İstanbul’un nasıl etkileneceğini düşünüyorsunuz?

Maya Senussi: Ben, Türkiye’nin önümüzdeki dönemde yüzde 4 olarak ifade edilen potansiyel büyüme oranının altında büyüyeceğini düşünüyorum. Yapısal reformların gerçekleştirilememesi sebebiyle Türkiye’de büyüme tüketime aşırı bağımlı. Bu sebeple Türkiye ekonomisi piyasalardaki patlama (iyi anlamda) ve kriz döngülerinden çok hızlı bir şekilde etkileniyor.

-Soru: Ortadoğu’daki gerilim ve bölgede kurulacak yeni dengenin Türkiye’nin bölgeye olan ihracatını nasıl etkileyeceğini düşünüyorsunuz?

Maya Senussi: Benim görüşüme göre bölgedeki çekişme önümüzdeki dönemde de devam edecek. Ticaretin normale dönmesi Türkiye, Irak ve Ortadoğu arasındaki ilişkilerin normale dönmesine bağlı.  Sene başından beri Irak ve Kuzey Afrika’ya olan ihracatta yaşanan azalmayı dengelemek için Avrupa Birliği’ne olan ihracatın artması gerekiyor. Ancak Avrupa Birliği’nde gözlemlenen zayıflık, ihracatta artışın önümüzdeki dönemde söz konusu olmayacağını bize gösteriyor.
 
“BABACAN YENİ DÖNEMDE DE SİYASETTE ROL ALMALI”

-Başbakan Yardımcısı Ali Babacan hakkındaki görüşünüz nedir? Uluslararası camiadan büyük övgü alan Babacan önümüzdeki dönemde Hükümette yer almayacak. Sizce Ali Babacan’ın dahil olmadığı bir ekonomiye Batı’nın bakışı ne olur?

Maya Senussi: Ben de yaygın görüşe katılıyorum. Ali Babacan ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek bence, doğru ekonomi yaklaşımının Türkiye’deki savunucuları... Babacan, üç dönem üst üste seçilememe kuralına takıldığı için önümüzdeki dönem kabinede görev alamayacak. Ancak seçimlerin ardından Ali Babacan’ın kıdemli politikacı olarak siyasette rol alması gerektiğini düşünüyorum. Ekonomi politikasının belirlenmesinde, doğru ekonomi politikalarını uygulayan insanların bulunması çok önemli… Ancak yanlış ekonomi politikalarına doğru belirgin yönlenmenin önüne geçilmesi çok daha önemli…

“TÜRKİYE’NİN AFRİKA’DAKİ VARLIĞI ÇOK ÖNEMLİ”

-Türkiye’nin Afrika açılımı hakkında ne düşünüyorsunuz?

Maya Senussi: Bence Türkiye’nin Afrika’daki varlığı her iki taraf için de oldukça faydalı bir durum. Türkiye, karşılıklı ilişkilerin arttırılması sayesinde ticari bağlarını çeşitlendiriyor ve Afrika’daki büyümeden fayda sağlıyor. Afrika ülkeleri ise Türkiye’nin yatırımlarından ve tecrübesinden yararlanıyor. Türkiye’nin Kuzey Afrika ile olan ilişkileri Afrika’nın geri kalanından daha kuvvetli. Türkiye’nin bölgeye yapmış olduğu ticaret 2005-2013 yılları arasında dört kat artarak 3,6 milyar dolardan 14,1 milyar dolara yükseldi.

-Sizce Türkiye’nin Avrupa Birliğine üye olması mümkün mü?

Maya Senussi: Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üyelik şansının oldukça düşük olduğunu düşünüyorum. İki taraf da bu konuda isteksiz gözüküyor. Ve bir süredir bu konuda çok az yol alınıyor