Kritik rapor: İran hala nükleer anlaşmaya uyuyor

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, İran'ın nükleer faaliyetlerinde 2015'te varılan nükleer anlaşma çerçevesinde belirlenen sınırı aşmadığını tespit etti.

Ajans tarafından hazırlanan gizli rapora göre İran hem zenginleştirebileceği uranyum miktarı hem de depolayabileceği zenginleştirilmiş uranyum konusunda üst limiti aşmadı. 

Reuters'ın ele geçirdiği üç aylık verilere dayalı raporda Ajans'ın İran'da gerekli her tesiste inceleme yaptığı belirtildi. İncelemeler kapsamında İran'ın ağır su stoğunun 122.8 metrik tondan 124.8 metrik tona çıktığı saptandı. Ayrıca, Kasım ayında 149.4 kilogram olan zenginleştirilmiş uranyum rezervinin 163.8 kilograma ulaştığı belirtildi. Her iki seviye de anlaşma ile çizilen sınırları aşmıyor.

ABD Başkanı Donald Trump, İran'ın Batılı ülkeler ile vardığı nükleer anlaşmadan geçtiğimiz Mayıs ayında çekilmişti. Bu kararın ardından Trump yönetimi, anlaşma çerçevesinde kaldırılan İran'a yönelik ABD'nin yaptırımlarını geri getirmişti.

Yaptırımların İran üzerindeki etkisi azaltmak istenen Avrupa ülkeleri Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık, yaptırımlardan zarar görmemek için INSTEX adlı bir mekanizma kurdu. Mekanizma, özel ödeme kanalı ile Avrupalı şirketlerin İran'dan yapılan ithalatın karşılığında Tahran'a ihracat yapabilmesini sağlayacak. Bir tür takas piyasası oluşturması öngörülen mekanizmayla, İran'ın ihraç ettiği ürünler karşılığında para yerine ürün alması sağlanacak.

Ancak Avrupalı ülkelerin İran'a yönelik politikası ABD'nin tepkisini topluyor. Geçtiğimiz hafta Almanya'da düzenlenen Münih Güvenlik Konferası'na katılan ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, Avrupa ülkelerine İran'la varılan nükleer anlaşmadan çekilme çağrısı yapmıştı.

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Zarif, Pence'i Avrupalı ülkelere "zorbalık etmekle" suçlamıştı. Zarif, ABD'nin İran konusunda "sağlıksız" ve "patolojik" bir takınıtısı olduğunu savunmuştu.