Kriptodaki çöküşten en çok Z kuşağı etkileniyor

FINANSINGUNDEMI.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Z kuşağı yatırımcılarının, emeklilik hesaplarına kıyasla kripto paraya sahip olma olasılıkları dört kat daha fazla oluyor. Peki finans uzmanları ne öneriyor?

Finansingundemi.com’un derlediği bilgilere göre, Z kuşağı yatırımcıları kriptoya deli oluyor; dijital paraya emeklilik hesaplarına para aktarmaktan neredeyse dört kat daha fazla yatırım yapıyor. Kişisel finans uzmanları, sosyal medyanın yatırımı ön plana çıkardığını söylüyor ancak akılda tutulması gereken bazı riskler de bulunuyor.

Aşırı hayranlık

Fortune’dan Emma Burleigh’in haberine göre, ‘meme coin'lerden Ethereum'a kadar, kripto paralar hem yatırımın hem de popüler kültürün temel unsurlarından biri haline geldi. Ancak Z kuşağının dijital paralara olan hayranlığı ‘aşırılık' tarafından gölgelenebilir.

Piyasa araştırma şirketi YouGov'un 2025 tarihli bir araştırmasına göre, Z kuşağı yatırımcılarının yaklaşık yüzde 42'si kripto paraya sahip. Bu, emeklilik hesabı olan yüzde 11'den neredeyse dört kat daha fazla. Ayrıca, Z kuşağı, diğer nesillere kıyasla da kripto paralara belirgin şekilde fazla yatırım yapıyor. Y kuşağının yüzde 36'sı, X kuşağının yüzde 24'ü ve ‘baby boomer’ yatırımcılarının ise sadece yüzde 8'i kripto paraya sahip bulunuyor.

Çevrimiçi coşku ve merak duygusu

Ancak uzmanlar, kripto paranın en sağlam yatırım olmadığını ve bu durumun ne satın aldıklarından emin olmayan birçok Z kuşağı için sorun yaratabileceğini söylüyor. Kriptonun popülaritesinin çoğu, çevrimiçi coşkuya bağlanıyor: Elon Musk'ın Dogecoin'i interneti sallarken ve Reese Witherspoon ve Paris Hilton gibi ünlüler yatırımlarıyla ilgili alenen övünüyor. Influencer’lar ise bazı reklamlar nedeniyle yasal sorunlar yaşıyor. Kim Kardashian ve Floyd Mayweather'ın her ikisi de sosyal medyada EthereumMax'ı tanıttıkları için bir davada yer almak zorunda kalabiliyor.

Uzmanlar kripto dünyasının hem gizemli hem de heyecan verici olmasının birkaç nedeni olduğunu söylüyor ve Z kuşağını yatırıma çeken şeyin, ne kadar riskli olursa olsun, tam da bu merak olabileceğini söylüyor. Ancak işveren destekli tasarruf planları ve sağduyulu yatırımlar olmadan gençler, gelecekte finansal pişmanlıklarla karşı karşıya kalabiliyor.

Willis Towers Watson finansal refah pazarı lideri Mark Smrecek, “Herhangi bir nesildeki insanların kişisel finanslarıyla ilgilenmesi asla kötü bir şey değildir. Bence risk ve ödüle hedeflerine göre baktıkları sürece genellikle sorun yok. Ancak riskli varlıklara aşırı endeksleme gördüğümde endişeleniyorum” diyor.

Kripto paranın genç yatırımcılar arasında bu kadar popüler olmasının nedeni

Z kuşağının kripto paraya olan ilgisi tesadüf değil. Gençler, en sevdikleri yıldızların ve finansal anlamda etkili kişilerin bir düğmeye basarak para kazanmakla övündüklerini görünce, yemi yutmaya hevesli olabiliyor.

Vanguard'da kıdemli varlık danışmanı olan Cassandra Rupp, “Çabuk zengin olma’ türündeki yatırım seçenekleri hakkında çok sayıda olumlu hikaye duyuyoruz. ‘Küçük bir yatırım yaptım ve büyük bir kar elde ettim’ deniliyor ancak ne yazık ki, felaketle sonuçlanabilecek kayıp potansiyelinden daha az söz ediliyor” şeklinde konuşuyor.

Ancak, bu gizli sosyal medya onaylarının bazıları sadece bir sis perdesi. Birkaç ünlü, takipçilerine ‘pompala ve boşalt’ dolandırıcılığı yapmakla suçlandı bile. Yatırımcıları çekmek ve fiyatı şişirmek için çevrimiçi olarak bir hisse senedi hakkında övgüler yağdırıyorlar, sonra hemen geri dönüp hisselerini satarak değerini düşürüyorlar. Caitlyn Jenner'ın ‘Jenner’ı, Iggy Azalea'nın ‘Mother’ı ve Jason Derulo'nun ‘Jason'ı da bu suçlamalara dahil edildi.

2023'te Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) ayrıca Linsday Lohan, Soulja Boy, Lil Yachty, Ne-Yo ve Akon gibi ünlülere kripto paraları tanıtmadaki rollerini yasadışı bir şekilde gizledikleri iddiasıyla hukuki dava açtı. Rupp, “Bu, sıcak bir sohbet konusu. Haber kuruluşlarında ve medyada daha da büyüdü ve bence kripto paranın ne olduğunu bilmeden bile cazip görünebilir” diyor.

Likit ve riskli

Ürünleri tanıtan favori çevrimiçi kişiliklerinin ötesinde, uzmanlar kripto paranın likit ve anında alınıp satılabilmesi nedeniyle de çekici olduğunu söylüyor. Kariyerlerinin erken aşamalarındaki Z kuşağı çalışanları 401(k) gibi uzun vadeli yatırımlara öncelik vermiyor olabilir. Kripto paralar her zaman satılabilir ve kısa vadede kazançlı olma potansiyeline sahiptir.

Smrecek, “Genellikle işveren tarafından sağlanan emeklilik planlarına dahil olmak tasarruf etmek için çok uzak bir yol gibi görünüyor. Bu yüzden acil bir durumda erişebilecekleri biraz daha likit bir şey arıyorlar” diyor.

Ancak, bu likidite aynı zamanda inanılmaz derecede riskli olabiliyor. Rupp, kriptoya yatırım yaparken çeşitli riskler olduğunu söylüyor ve bunları şu şekilde sıralıyor:

Sektör inanılmaz derecede düzenlenmemiş ve hiçbir yönetim organı yok
Volatilite fiyatlarda hızlı düşüşlere yol açabiliyor
Ürün bir para birimi veya merkez bankacılığı sistemi tarafından desteklenmiyor
Siber güvenlik tehditleri bulunuyor

Ayrıca, sektör hala emekleme aşamasında. İlk kripto para birimi 2009'a kadar yaratılmamıştı; öte yandan, diğer ‘geleneksel’ yatırımların, finans uzmanlarının sağlam seçimler yapmak için kullanabileceği uzun ve doğrulanmış bir geçmişi bulunuyor. Rupp, “Birçok yatırımcı, ebeveynlerinin veya büyükanne ve büyükbabalarının yatırım yapma biçimlerine kıyasla daha az aşina olduğu bir alana giriyor” diyor.

Z kuşağının yapması gerekenler

Kişisel finans uzmanları Z kuşağı için önerdikleri kesin bir yatırım veya tasarruf planı olmadığını söylüyor ancak sadece anlık getiriye odaklanmak yerine ileriye bakmayı öneriyorlar.

Smrecek, “İşverenleri tarafından sağlanan emeklilik planlarına katılmayan ve bunun yerine daha bireysel tarzda yatırımlar arayan kişiler, bu işveren eşleşmesinden vazgeçiyor. Bunun genel mali sağlık için bir zarar olduğunu düşünüyoruz” diyor.

Fidelity Investments'ta işyeri düşünce liderliği başkan yardımcısı Mike Shamrell de aynı fikirde. Shamrell, Fidelity’nin müşterilerine ileride kurulabilmeleri için bir yatırım seçeneği olarak 401(k)'ları önerdiğini söylüyor. Shamrell, “Genç yatırımcılar, 401(k)'larına mümkün olduğunca çok para yatırmayı düşünmeliler; en azından işverenlerinin eşleştireceği kadar; çünkü veriler, zaman içinde yavaş ve istikrarlı katkıların emeklilikte önemli bir birikime dönüşebileceğini gösteriyor” diyor.

Uzmanlar, emeklilik planlarının yanı sıra, Z kuşağına acil durum birikimleri oluşturmalarını da tavsiye ediyor ve genç yatırımcıların ayrıca borsa yatırım fonlarına bakmayı da düşünmeleri gerektiğini ve portföy çeşitliliğinin önemli olduğunu söylüyor. Yatırımları dilimlemenin birçok yolu bulunuyor ve herkese uyan tek bir yaklaşım yok.

Uzmanlar, kriptoya yatırım yapmayı düşünürken, meraklıların satın almak istedikleri şeyi dikkatle incelemelerini öneriyorlar. Rupp, “Bu gerçekten yatırımcıya özgü. Herhangi bir alternatif yatırıma bakan herkese, o ürünün geçmişini gerçekten araştırmalarını tavsiye ediyorum” diyor.

Kripto piyasasında büyük çöküş: 810 milyar dolar silindi

1,5 milyar dolarlık kripto para çalındı

Devlet başkanlarının adlarıyla çıktı, kripto paralarda büyük tartışma

Ünlü rapçi Kanye West kripto işine giriyor!

Finansal danışmanlar kriptodan çekiniyor