Kredi faizleri yükseldi, iş dünyası tepkili

Son bir ayda ticari kredi faizlerindeki 10 puanlık artış, 2025’in ikinci yarısına yönelik toparlanma beklentilerini olumsuz etkiledi. Yatırım iştahı düştü, iç pazar zorlandı ve ihracat azaldı. Birçok işletme, 2026’ya yönelik planlar yapmaya başladı, mevcut koşullarda ayakta kalmaya odaklandı ve kurda iyileşme talebi arttı.

Merkez Bankası, 17 Nisan’da politika faizini 350 baz puan artırarak yüzde 46’ya çıkardı, bu da ticari kredi faizlerini daha da yükseltti. Özel bankalarda ticari kredi faizleri yüzde 60-62'ye, sektör genelinde ise yüzde 51-54 aralığına çıktı. Bir ay önce bu oranlar yüzde 42,5-44 seviyelerindeydi. Yüksek faizler, 2025 yılına yönelik iyimserliği azaltarak iş dünyasında 2026’yı toparlanma yılı olarak konumlandırmaya yol açtı. Ekonomim'den Yener Karadeniz'in haberine göre, yüksek finansman maliyetleri üretim, istihdam ve ihracatı olumsuz etkilerken, sektör temsilcileri faiz indiriminin temmuzda gündeme gelebileceğini ve döviz kuru iyileşmesinin reel sektöre destek olabileceğini belirtiyor.

Narbay: Faiz artışları, ticaretin önünü tıkadı

Tekstil ve hazır giyim sektörü, yüksek faiz oranları nedeniyle büyük zorluklar yaşıyor. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Müşterek Başkanı Toygar Narbay, mevcut faiz oranlarıyla ticaret yapmanın imkansız olduğunu belirterek, işletmelerin öz sermayesini tükettiğini ve borçlanmada sıkıntılar yaşadığını ifade etti. Bu yılın ilk yarısında sektörde yüzde 7,9 zarar, ikinci yarıda ise yüzde 1,4 zarar bekleniyor, ancak son gelişmelerle zarar daha da artabilir. Narbay, ihracatçıların teminat oranlarının düşürülmesi gerektiğini ve yüksek faiz oranlarının tüm sektörlerde yıkıcı etkilere yol açacağını vurguladı.

Baran: Faizlerin düzeyi çok önemli

ATO Başkanı Gürsel Baran, Merkez Bankası'nın faiz artırımını ekonomi programının bir ara düzenlemesi olarak değerlendirdi ve programdan sapma olmadığını belirtti. Enflasyonla mücadele ve büyümeyi hedefleyen ekonomi programını desteklediklerini vurguladı. Faizlerin yatırım ve üretim için önemli olduğunu, özellikle KOBİ'ler için finansmana erişimin kritik olduğunu ifade etti. Baran, bankaların faizleri artırmamalarını ve aynı fedakarlığı yapmalarını talep etti.

İçten: Kur gözden geçirilsin

Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, son dönemde faizlerin artmasının ayakkabı sektörünü zor durumda bıraktığını belirtti. Faizlerin düşüş trendinde bile sıkıntı yaşadıklarını, şimdi ise yeniden yükselmesinin iç ve dış piyasalarda daralmaya yol açtığını vurguladı. İhracatın döviz kuru nedeniyle yapılamadığını, yatırım yapacak firmaların ise faiz oranlarından yüksek getiri sağladığı için yatırım yerine faize yöneldiğini ifade etti. İçten, döviz kurunun gözden geçirilmesi gerektiğini, aksi takdirde büyük pazar kaybı yaşanacağına dikkat çekti.

Fayat: İkinci yarıda da küçülme kesinleşti

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Konfeksiyon ve Hazırgiyim Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat, sektörde ihracatın yüzde 12 düştüğünü ve istihdam kaybının 15 bine ulaştığını belirtti. Faiz oranlarındaki 10 puanlık artışın, sanayici ve çalışanların etkisi olmadan finansman maliyetlerini artırarak sektörde ek bir sıkıntı yarattığını vurguladı. Fayat, yılın ikinci yarısında toparlanma beklentilerinin zayıfladığını ve artık küçülme beklediklerini ifade etti.

Duran: Sanayici faiz yükünü kaldıramıyor

Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği (KASAD) Başkanı Alican Duran, kur-enflasyon farkı nedeniyle karlılıkların azaldığı bir dönemde yüksek faizlerin sanayicileri zor durumda bıraktığını belirtti. Faizlerin beklenmedik şekilde yüksek artışının tüm sanayiciler için sorun yarattığını ve bu kadar yüksek faizle işletmelerin ayakta kalmasının mümkün olmadığını vurguladı. Ayrıca, kredi tahsisi ve maliyetlerinin artmasıyla birlikte bankaların daha seçici hale geldiğini ve bu durumun üretimi olumsuz etkileyebileceğini ifade etti. Duran, belirsizliğin ortadan kalkıp daha stabil bir ortamın oluşturulması gerektiğini söyledi.

Önel: Bu faiz ile kredi isteyene kötü bakılıyor

İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel, 19 Mart sonrası siyasi gerilimle birlikte gecelik borçlanma maliyetinin yüzde 46’ya yükseldiğini ve bunun, bankaların yanı sıra vadeli mal satanların da faizleri artırmasına neden olduğunu belirtti. Önel, yüksek faizlere rağmen kredi talep eden şirketlerin bankalar tarafından olumsuz değerlendirildiğini ve bu durumun piyasa için daha büyük sorunlara yol açabileceğini ifade etti. Ayrıca, yılbaşındaki ticaret hacminin artması beklentisinin faiz artışlarıyla bozulduğunu, operasyonel ve kredi maliyetlerinin artmasının nihai ürün fiyatlarını yükselteceğini söyledi.

Coşkun: Üreteni ayakta tutmak, ekonomik istikrar için stratejik zorunluluktur

Uluslararası Ticaret İş İnsanları ve Yatırımcılar Platformu (UTİYAP) Yönetim Kurulu Başkanı Halil Coşkun, faiz artışını, ekonomi planını koruma amacıyla yapılan bir adım olarak değerlendirdi. Coşkun, uygulama sırasında planın sahadaki etkilerinin göz önüne alınarak düzeltmeler yapılması gerektiğini belirtti. Üreticiler, esnaflar ve halkın piyasadan aldığı etkilerin önemine değindi. Artan finansman maliyetleri, durağan talep ve yükselen girdi fiyatlarının, sadece işletmeleri değil, ülke ekonomisini de zorladığını vurguladı. Coşkun, sürdürülebilir kalkınmanın reel sektöre kulak verilmeden mümkün olamayacağını ve üreticiyi ayakta tutmanın stratejik bir zorunluluk olduğunu söyledi.

Özçete: Canlanma hayalleri başka bahara kaldı

Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS) Başkanı Ali Özçete, sektörlerinde işletme giderlerinin artışının öne çıkan bir konu olduğunu belirtti. Yüksek faiz oranlarının 1,5 yıldır sektörlerini olumsuz etkilediğini vurgulayan Özçete, pandemi sonrası artan talep ve yatırım iştahı ile firmaların faiz artırma politikaları nedeniyle ters pozisyonda kaldığını ifade etti. Bu durumun, düşen gelirler ve artan finansal maliyetlerle işletmeleri zor durumda bıraktığını söyledi. Yılın başındaki faiz indirimi sürecine rağmen, sektörde beklenen bahar canlanmasının gerçekleşmediğini ve umutlarının ertelendiğini belirtti.

Mahfi Eğilmez: MB aslında faiz indirdi!

TCMB politika faizini artırdı