Kongre üyeleri Süleymani istihbaratını ikna edici bulmadı

İran ve Amerika arasında gerilimin şu an için düşmesinin ardından ABD Kongresi’nin iki kanadı Trump yönetimi tarafından bilgilendirildi. Cumhuriyetçiler Başkan Trump’ın arkasında dururken, Demokrat bazı Kongre üyeleri Trump’ın İran politikasının başarısız olduğunu savunuyor.

İranlı liderlerin verdiği mesajlar ve sonrasında Başkan Donald Trump’ın tansiyonu düşürecek tondaki konuşmasının ardından tarafların gerilimi şu aşamada tırmandırmamaktan yana tavır aldı. Ancak ABD Kongresi’nin İran’la yaşanan gerilim konusundaki mesaisi devam ediyor.

ABD Savunma Bakanı Mark Esper, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley ve CIA Başkanı Gina Haspel önce Demokratlar’ın çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi’nin tamamını basına kapalı oturumda bilgilendirdi. Trump yönetiminden aynı ekibin bir sonraki durağı da Senato’ydu.

Demokrat Kongre üyeleri, Kasım Süleymani’nin öldürüldüğü operasyon öncesinde ABD’ye yönelik saldırı tehdidi olduğuna ilişkin istihbaratın Trump yönetimi yetkililerinin savunduğu kadar büyük ve acil olduğu konusunu sorguladı. Demokrat Kongre üyeleri, bilgilendirme çerçevesinde yetkililerin paylaştıkları istihbari bilgileri yeterince ikna edici bulmadıklarını belirtti. Kongre üyeleri brifingin ardından yaptıkları değerlendirmede Trump yönetiminden 4 yetkilinin verdikleri yanıtları da tatminkar bulmadıklarını söyledi.

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Eliot Engel Kasım Süleymani’nin öldürüldüğü operasyon kararının alınmasında etkili olduğu belirtilen istihbarat konusunda soru işaretlerini gündeme getirdi. Engel, “ABD’ye yönelik açık ve yakın bir tehdidin olduğu bize söylendi. Bundan pek emin değilim. Bakın, öldürdüğümüz kişi elbette canımız ciğerimiz değil. Ben onun ya da İran rejiminin hayranı değilim” dedi.

Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi de Kongre’nin Başkan Donald Trump’ın İran konusunda atabileceği askeri adımları sınırlamak amacıyla “Savaş Yetkisi Yasası” tasarısını bu hafta oylayacaklarını belirtti. Pelosi söz konusu tasarının Çarşamba günü önce alt komisyonda Perşembe günü de Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’unda oylanacağını söyledi.

Cumhuriyetçi senatörler Trump’ın arkasında

Başkan Trump’ın İran’a yeni yaptırımların getirileceğini açıkladığı ancak askeri olarak krizi tırmandırmama hatta “ortak öncelikler” konusunda iki ülkenin birlikte çalışması gerektiği mesajını verdiği konuşmasının ardından Cumhuriyetçi senatörler Trump’ın arkasında durdu. Senatörler Başkan Trump’ın İran’la savaşın eşiğinden dönme kararından memnun. İran’la gerilimin düştüğü bu sürecin devam edip etmeyeceğinin sonraki günlerde görüleceği görüşünü dile getiriyor.

İran’dan misilleme saldırının gelmesinin ardından Başkan Donald Trump’la telefonda görüştüğünü belirten Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu Başkanı Senatör James Inhofe, Trump henüz beklenen konuşmasını yapmadan önce açıklama yaparak “Gelinen noktayı sadece gerilimin azaltılması için değil müzakerelere başlanması içinde bir fırsat olarak gördüğü izlenimini edindim” demişti.

“İran da Trump da müzakere mesajı verdi”

Cumhuriyetçi Senatör daha sonra yaptığı değerlendirmede İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in açıklamalarına atıfta bulunarak “İranlılar’ın da işbirliğiyle Başkan gerilimi azalttı. Bence Başkan’ın sözleri yeterince açıktı. Müzakerelere başlayacağız. Her ikisi de müzakere etmek istediklerinin mesajını veriyor. Kapı açık” ifadelerini kullandı.

Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Jim Risch de Trump’ın gerilimi düşürdüğü ve yeniden diplomatik bir rotaya girildiği görüşünü dile getirdi. Risch, “İran rejimini yalnızca Başkan’a kulak vermeye değil bundan sonra ilerlenecek yolun belirlenmesi için yaptığı açıklamayı dikkatli bir şekilde incelemeye teşvik ediyorum” dedi.

“Önemli olan sırf misilleme olsun diye karşılık vermek değil, stratejik hedefleri ortaya koymak”

Dış politika ve ulusal güvenlik konularında sıklıkla görüşlerini dile getiren ve Başkan Trump’ın Senato’daki müttefiklerinden olan Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Trump’ın açıklaması öncesinde “misilleme olsun diye misilleme yapmak şu aşamada gerekli değil. Şu an yapılması gereken İran konusunda stratejik hedeflerimizi basit ve sağlam bir şekilde ortaya koymak” mesajını paylaşmıştı.

Graham, İran’ın balistik füze programının durdurulması ve nükleer silah edinmesinin engellenmesi, terör örgütlerine destek vermesinin önlenmesini ABD’nin stratejik hedefleri arasında saymıştı.

Cumhuriyetçi Senatör, Trump’ın yapmış olduğu konuşmayla, İran’la gerilimi barışçıl bir şekilde sona erdirmek üzere bir fırsat yarattığını belirtti, Başkan’ın ortaya koyduğu önerinin her iki tarafın kazanacağı bir öneri olduğunu söyledi.

Senato’da Cumhuriyetçiler’in lideri Senatör Mitch McConnell da Trump’ı İran’dan gelen misillemenin hemen ardından bir tepki göstermediği için övdü, “Bana kalırsa Başkan çatışmadan ve gereksiz can kaybından kaçınmak istiyor. Ama ABD vatandaşlarının hayatını ve çıkarları korumaya da hazır. Umarım İran’ın liderleri bundan sonrasında başka saldırı düzenleme konusundaki bu toplu irademizi sorgulayarak bir hataya düşmez” ifadelerini kullandı. McConnell, Amerika’nın itidal gösterme ve gerekirse Amerika’nın seçeceği yer ve zamanda karşılık verme gücünün bulunduğuna dikkat çekti.

Demokrat Senatörlerse Başkan Trump’ın İran’la yaşanan bu krizi yönetme biçimini eleştirdi.

Senatör Chris Van Hollen “Trump’ın İran’la nükleer anlaşmayı çöpe atma kararı ve düşünmeden attığı adımlar yüzünden hala savaşın eşiğindeyiz. Trump İran’ın Irak’taki nüfuzumuzun altını oyma amacına ulaşmasına yardımcı oluyor. Kimse daha güvende değil. Hasarın onarılması konusunda bir plan ya da strateji de yok” yorumunda bulundu.

“Neo-con Cumhuriyetçiler’in anında çark etmesine bayılıyorum”

Demokrat Senatör Chris Murphy de “Nereden bakarsanız bakın, bu büyük bir ulusal güvenlik beceriksizliği. Karşımıza aldığımız Irak askerlerimizi çıkaracak. İran nükleer silah programına yeniden başlıyor. IŞİD’e karşı operasyonlar durdu. Ne için? İran’ın bize saldırmamasını sağlamak için” değerlendirmesinde bulundu.

Murphy, “Trump politikasının başarısız olduğunu anlamalı. Gerilimi tırmandırma stratejisi İran’ı caydırmadı, aksine nükleer silah programına yeniden başladı. Trump ülkenin güvenliğini kendi gururunun önüne koymalı ve gittiği yönü değiştirmeli” dedi.

Demokrat Senatör “Dün gece İran’ın saldırısını büyük bir karşılık verilmesi gereken savaş sebebi olarak niteleyen bütün Neo-con Cumhuriyetçiler’in Trump’ın çatışmayı tırmandırmayacağını söylemesinin ardından tavır değiştirmesine bayılıyorum. Haksızlardı ama bu bize Cumhuriyetçi Parti’nin sadece tek bir kişiden ibaret olduğunu bir kez daha göstermiş oldu” yorumunu yaptı.

Senatör Chris Murphy, Trump yönetiminden 4 üst düzey yetkilinin Senato'yu bilgilendirdiği toplantının ardından "Brifingden biraz önce çıktım. Kongre onayı olmadan bir saldırı düzenlenmesini gerektirecek net ve yakın bir tehdit olduğuna ilişkin bir kanıt duymadım. Bunun gibi ciddi sonuçları olabilecek bir durumda bu kabul edilemez. Kongre harekete geçmeli" dedi. (amerikaninsesi.com)