Koca: Son 24 saatte 126 vatandaşımızı kaybettik

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının Türkiye'deki seyriyle ilgili olarak açıklamalarda bulundu. Bazı ülkelerin virüsü hafife almasının felakete yol açtığını belirten Koca, "Virüs 38 gündür ülkemizde. Şu anda 81 ilimizde. Sizden isteğim, hazır mücadele yoluna girmişken tedbirleri eskisinden çok daha sıkı tutun. Virüsü sokaktan alıp, evinize taşımayın. Evinizde kalın, sosyal mesafe, izolasyon kuralına uyun. Sokağa çıkmayanlar bu mücadelenin kahramanlarıdır" dedi.

"Önceki basın toplantısında benden en çok duyduğunuz kelime filyasyondu" diyen Koca, şöyle devam etti:

Vakaların temas zincirlerinin tek tek bulunarak gözetim altına aldığımızdan bahsettim. Birinci basamak sağlık hizmetinin ne denli etkili olduğu bir kez daha görüldü. Salgın hastalıklarda ilk amaç hastalığın yayılmasının önünü kesmektir. Hekim olarak yayılmanın önünü kesmezseniz sadece tedavi ile sonuç alamazsınız. Filyasyon çalışmalarını ilk vakadan beri titizlikle yürüttüğümüz bir uygulama. Sizlere ilk vakamızdan hastalığın bulaştığı kişileri gösteren bir şema göstermiştim. İşte bu şema her vakamız için tek tek çalıştığımız filyasyon çalışmasının bir örneğidir. Bugüne kadar filyasyon çalışması 322 bin 734 kişi oldu.

Özellikle temaslılara ulaşma oranı, süreleri yakından izleniyor. Filyasyon başarımızı sayısal olarak ölçebiliyor, merkezden açık olan yerleri tespit edip karar verebiliyoruz. Sahada ilçe sağlık müdürlükleri, toplum sağlığı merkezi hekimleri, diş hekimlerimiz, diğer sağlık personelimiz enfekte vakalara ulaşıp tespitini kolaylaştırıp, denetim altında tutarak hastanemizin yükünü azaltıyorlar.
Bunlara sahip olmamız bizim büyük şansımızdır. Vakalara erken müdahale, mücadele stratejimizin bir diğer önemli yönünü oluşturmaktadır. Kendi tedavi algoritmamızı oluşturarak vakalara erkenden ilaç oluşturduk. Tüm hastalarımıza ilacı ücretsiz ulaştırdık. Belirti ortaya çıkınca erkenden hastaneye yönlendirilen hastalarda başlanan tedavinin etkisini somut olarak gördük.

'Sokağa çıkma yasağından önce vakaların yüzde 35'i, 65 yaşından büyüktü'

Erken tedaviye başlayanlarda yoğun bakım oranı yüzde 4 oldu. Erken tedaviye başlamanın bir başka somut sonucu hastalığın zatürreye dönüşme hızındaki düşmedir. Bilim Kurulumuzun görüşleri doğrultasında tedavi algoritmasını değiştirip tedaviye erken başlamamız zatürre oranlarını düşürmüştür. Evde izolasyonun bazı somut sonuçlarını da sizinle paylaşmak isterim. 65 yaş üstü vatandaşlarımızın dışarı çıkışını kısıtladık. Gençlerimize de bu kısıtlamayı getirdik. Bu tedbirler netice vermektedir. İleri yaşta pozitif vaka sayımızda belirli azalma görüldü. Sokağa çıkma yasağından önce vakaların yüzde 35'i, 65 yaşından büyüktü, kısıtlamadan sonra bu oran yüzde 18'e düştü.

Hastanelerimizde sağlık personelimiz aynı hız ve gayretle görevlerine devam etmektedir. Bir yandan filyasyonla yaygın tarama programları diğer yandan gittikçe artan test sayıları neticesinde vaka sayılarında artış devam etmektedir, ancak bu artış hızında düşüş görüyoruz. Önümüzdeki günlerde plato oluşturulması mümkün olacaktır.

'Teşhis konan birisiyle temasınız olmuşsa hiç vakit kaybetmeyin'

Bugün sonucu çıkan 40 bin 270 testle toplam test 558 bin 413 oldu. 4 bin 353 yeni vaka ile 78 bin 546'ya ulaştı. 1542 hastamız iyileşti. Toplamda 8 bin 631 iyileşen hastamız oldu. Yoğun bakım, entübe hasta sayımız azalıyor, iyileşen hasta sayımız hızla artıyor. Size hizmet verecek güce, şartlara sahibiz. Tedavi için geç kalmayın. Geç kalmanız akciğer iltihabına sebep olabilir. Biz bir İspanya, bir Amerika değiliz. Hastalığa erken müdahale etme imkanlarımız gücümüz var. Teşhis konan birisiyle temasınız olmuşsa hiç vakit kaybetmeyin. Bilgelik dolu bir öğüt vardır. Der ki: kaygı kargaşa yatışana kadar evinize çekilin, hayat durulana kadar evinizde kalın, sükunetinizi koruyun. Eviniz düşündüğünüzden daha büyüktür. Bilimin sizlerden istediği irfanın telkin ettiği şeydir. Evde kalmanın ödülü büyük olacaktır. Bu ödülü bu gün uyduğumuz tedbirlerle kazanacağız.

Sağlıkta şiddetin önlenmesi yasası teklifi yüce meclisimizde grubu bulunan tüm partilerin mutabakatıyla gündeme alınıp yasalaştı. Bugüne kadar en kapsamlı yasanın çıkmasında katkısı olan tüm vekillerimize sağlık çalışanlarım adına teşekkür ediyorum.

SORU-CEVAP

(Bilim Kurulu'nun sokağa çıkma yasağına ilişkin tavsiyesi oldu mu? 23 Nisan'la sokağa çıkma yasağı birleştirilecek iddiası) Gündeme gelmedi. Zannederim haftaya gündeme gelir. Bilim Kurulu'nun bir tavsiye kurulu olduğunu unutmayalım. Bilim Kurulu bir karar mercii değil. Tavsiye kurumu. 23 Nisan'la ilgili de gündeme gelmedi. Zannederim ki haftaya gündem olabilir.

(Tomografi sonucuna göre pozitif teşhisi konuyor mu?) Net açıklayayım... Bir başından beri bilim kurulu'muzun öneri ve yaklaşımlarıyla götürmeye çalıştık. Hangi hastanın şüpheli görüleceği, COVİD'li olduğu gün be gün bu algoritmanın değiştiğini bilmiş olalım. Hem şüpheli vakayı hem tedaviyi sürekli güncelleyen tüm Türkiye'de hekim arkadaşların, kamu, özel ve üniversite hastaneleri dahil, herkesin 1 hastaya ne zaman test yapılması, ne zaman entübe edilmesi gibi konular stabilize edildi. Şırnak'taki hekim de Kars'taki hekim de, hastaya yaklaşımı Bilim Kurulu tarafından rehber eşliğinde stabilize edildi. Yeni tedaviye başladığımızda tüm Türkiye'de başlamış oluyoruz. Semptomu varsa, hastayı şüpheli görüyoruz. Tomografide bulgu olma durumu zorunlu değil. Temaslı ve semptomu varsa bizim için o da şüpheli. İlla tomografi pozitif olunca test yapılır diye bir kural yok.

(Havaların ısınmasıyla birlikte bir rehavet oluşturur mu?) Altını birkaç kez çizdim. Şuanki tablo hasta artış hızı düştü, ölüş artış hızı durağan, entübe doluluk oranı şuan stabilleşti. Şuan için bu tablo bizim için sevindirici. Dünyadan farklı yaptığımız uygulamalar var. Hem ilaç uygulaması hem devamında hasta erken dönemde semptomu olduğunda, dünyadan farklı olarak ücretsiz bir şekilde uyguladığımız ilaçtan bahsediyorum. 

(Ercüment Ovalı'nın açıklamaları... Hayat ne zaman normale döner?) Sözü edilen ilaç uluslararası bir ilaç firmasının patentli ilacı. Türkiye'de ruhsatlı bir ilaç. Akciğerde tıkaç olan hastalarda uygulanan ve fayda görülen bir ilaç. KOVİD-19'la ilgili bu ilacın faydalı olduğuna dair laboratuvar ve klinik çalışmaların da başladığını da biliyoruz. Bununla ilgili ilgili merkeze de 23 Mart'ta aşı ve tedavi ile ilgili herhangi bir çalışmanız varsa bunu projelendirip bize bilgilendirin dedik. Oradan bize gelmedi. Dünyada araştırmanın nasıl yapılacağı bellidir. Sosyal medya üzerinden insanların umudu ile oynanamaz. İnsanlığa faydalı çalışma yapan herkes bizim için kıymetlidir. Araştırma ve çalışmaların nasıl yapıldığı da bellidir. 23 Mart'ta bizim çağrımıza cevap verilebilirdi. İlaç ve aşı işi hem milli hem stratejik bir iştir. Sosyal medya üzerinden yapılmaz. Uluslararası firmanın ilacı böyle umutlar tüketilerek ifade edilemez.

Tedbiri asla elden bırakmamalıyız. Süreci Bilim Kurulu'nun da yaklaşımıyla şeffaf bir şekilde aktarmaya çalışıyorum. Rakamları hepimiz net bir şekilde biliyoruz. Önümüzdeki 1 hafta 10 gün içinde bir 'pik' noktasına erişebileceğimizi görüyoruz. 2 haftalık bir plato dönemi olacağını biliyoruz. 2-3 hafta içinde de düşeceğini biliyoruz. Bunlar bizi rahatlatmamalı, tedbiri elden bırakmamalıyız. Bu mücadelede çok önemli 3 unsur var; 1 vakayı tespit edip filyasyon taramasını yapabilir olmak, hızla tespit. 2 tedavide çok güçlü olabilir olmak. 3. bacağı ise izolasyon, izolasyon, izolasyon. Bu sağlanabilirse yeni dalganın oluşumu önlenebilir ve hayat erken dönemde normale döner diye düşünüyoruz. 

(Vaka sayıları nasıl hesaplanıyor?) Vaka sayısı içinde pozitif olan, kliniği olsun olmasın herkes var.