Kış Omega’ya takıldı

Aralık ayı ortasında 20 dereceye çıkan hava sıcaklığı dün İstanbulluları sokağa döktü. Trafik kilitlendi, montlar çıkarıldı, denize girenler bile oldu. Ancak meteoroloji uzmanlarına göre bu sıcaklıklar zor günlerin habercisi: “Ocak ayında da beklenen yağış olmazsa durum kritik.” Sıcaklığın kasım ayından itibaren mevsim normallerinin üzerine çıktığını, aralıkta ise 5-6 derece yüksek seyrettiğini belirten meteoroloji uzmanlarına göre İstanbul’a hâlâ soğuk ve yağış gelmemesinin nedeni alçak basınç sistemine geçit vermeyen ‘Omega Bloku’...

YAĞIŞ AYI OCAK VE ŞUBAT

- Prof. Dr. Kasım Koçak (İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü):  “Genel olarak mevsim normallerinin oldukça üzerinde seyreden bir sıcaklık var. Geçmiş verilerle karşılaştırarak bunu detaylı açıklamak gerekir. Ancak genel olarak beklenenin üzerinde bir sıcaklık ve beklenenin altında bir yağış olduğunu söyleyebiliriz. Ama İstanbul’un en yağışlı ayları ocak ve şubattır. Eğer bu aylarda yağış olursa bu yağışlarla mevcut durum telafi edilebilir. Ancak ocak ve şubat da böyle geçerse durumun kritik olacağını öngörebiliriz. Yağış getiren sistemlerin Türkiye’ye girişinin bir şekilde engellendiği anlaşılıyor. Snoptik haritalar üzerinde ayrıntılı olarak incelenmesi gereken bir durum.”

SEBEBİ ENGELLEME

Prof. Dr. Ali Deniz (İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü): “Civarındaki basınç sistemleri tarafından sıkıştırılmış, hızlı hareket edemeyen sıcak karakterleri olan bir basınç sistemi etkisindeyiz. Dolayısıyla bu günlerde mevsim normallerinin üzerinde bir sıcak hava yaşıyoruz. Teknik olarak bunun sebebini ‘engelleme’ olarak açıklayabiliriz. Bu engellemelerin çeşitleri vardır. En etkililerinden biri de Omega Bloku’dur. Normal alçak basınç sistemlerinde batıdan doğuya hareket vardır. Omega Bloku olduğunda bu hareket yavaşlar veya durağan hale gelir. Böyle olunca da yağış sistemi beklendiği yere sokulamaz. Şu anda İstanbul’a yağışın gelmesini bu durumun engellediğini de söyleyebiliriz.”

OMEGA’NIN MAĞDURU

Prof. Dr. Orhan Şen (İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü): “Uzun yıllara dayalı ortalamanın 5-6 derece üzerinde bir sıcaklık var. Önümüzdeki haftalarda da böyle gidecek gibi. Yağış açısından da beklentiler gerçekleşmedi. Hâlâ beklenen yağış gelmedi. Eğer ocak ayında da böyle giderse durum kötü. Seneye bizi ciddi bir su sıkıntısı bekliyor demektir. Eylül ayından itibaren de bu durumu yaşamaya başladık. Ocak ayındaki duruma bakmak lazım. Aslında ocak ayında İstanbul’a kar yağışı bekliyoruz ama öyle her gün kar yağan bir kuvvetli kış da olmayacaktır. Peki İstanbul’daki bu durumun sebebi ne? Yüksek basıncın alçak basıncı engellemesine ‘Omega etkisi’ diyoruz. Yüksek basınç açık hava demek. İki etkisi var. Birisi geceleri hava kirliliği, diğeri de alçak basıncı bloke ederek yağışı engellemesi. Kasım ayında bu durumu yaşadık, aralıkta da bunu yaşıyoruz. Son birkaç gündür yaşadığımız sıcakların sebebi tam olarak da bu. Çünkü yağışı getiren alçak basınçtır, Omega etkisinde  alçak basınç yüksek basınç tarafından engellenir ve yağacağı yere sokulamaz. İstanbul Omega’nın mağduru...”

ORTALAMANIN ÜZERİNDE SICAK

Prof. Dr. Murat Türkeş (Boğaziçi Üniversitesi, İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi): “Kasım ayından itibaren normalin üzerinde sıcaklıkların olduğu bir dönem yaşadık. Aralık ayı kışın başlangıcıdır. Aralık ayı için uzun süreli ortalamalara baktığımızda, bugüne kadar genelin üzerine sıcak bir hava olduğunu söyleyebiliriz. Ama bu ayın sonunu beklemek ve onun ortalamasına bakmak gerekir. İklim değişikliği, küresel ısınma, sıcaklıklarda genel bir artış zaten oluşturuyor. Hem ortalama sıcaklıklarda, hem en yüksek veya en yüksek sıcaklıklarda bu etkiyi yapıyor.”

SOĞUK HAVAYI ENGELLİYOR

SOĞUK hava getiren alçak basınç sistemleri normalde batıdan doğuya doğru hareket ediyor. Yüksek basınçlı Omega Bloku etkin olduğunda, alçak basınç batıdan doğuya hareket edemiyor ve bu bölgeyi soğutamıyor. Alçak basınç böyle durumlarda, yüksek basıncın etrafından dolaşarak kuzeyden güneye doğru hareket ediyor. Blok ismi, yüksek basıncın yaptığı bu engellemeden kaynaklanıyor. Blokun şekli Yunan alfabesindeki Omega harfine benzediği için de bu meteoroloji dünyasında bu isimle anılıyor.

KARS’TA DONDURUCU SOĞUK

KARS’ta kar ve sis nedeniyle yaşanan dondurucu soğuklar hayatı olumsuz etkiledi. Karayolları ekipleri kentte tuzlama çalışması yaptı. Sarıkamış ilçesinde de etkili olan yağışın ardından kar kalınlıkları ilçe merkezinde 15, Cıbıltepe Kayak Merkezi’nde ise 30 santimetre ölçüldü.

DOLU SERALARI YIKTI

ANTALYA’nın Kaş ilçesinde etkili olan dolu ve sağanak nedeniyle 35 dekar sera alanı zarar gördü. Kaş Belediye Başkanı Mutlu Ulutaş, belediyeye ait kepçe ve iş makinelerinin bölgede su tahliyesi çalışması yürüttüğünü söyledi. Antalya kent merkezinde de sağanak etkili oldu. Su birikintileri nedeniyle bazı araçlar yolda kaldı.