Kimler erken emekli olabilir?

ASKERLİK BORÇLANMASI İLE EMEKLİLİK YAŞI ÖNE ÇEKİLEBİLİR Mİ?
3 Eylül 1972 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 01.12.1995. Prim günüm 7200. Emeklilik için yaşı bekliyorum. 1999 Şubat ile 2000 Ağustos arası askerliğimi borçlanırsam emeklilik yaşını öne çekebilir miyim? Askerlik borçlanması için ödenen prim askerlik yapılan yıla göre değişir mi?

Askerlik borçlanması için yapılan prim ödemeleri, borçlanmanın yapıldığı tarihteki asgari ücret üzerinden hesaplanmaktadır. 2021 yılı için 1 günlük askerlik borçlanması primi en düşük 38.16 TL’dir. Gelecek yıl borçlanma yapanlar, asgari ücretteki artış oranında daha fazla prim öderler.

Askerlik borçlanması ile emeklilik yaşını öne çekebilmek için askerliğin sigortalı çalışmaya başlamadan önce yapılmış olması gerekir. Siz askerliği sigortalı çalışmaya başladıktan sonra yaptığınız için askerlik borçlanması ile emeklilik tarihini öne çekemezsiniz, sadece emeklilik için gerekli eksik prim günlerinizi tamamlayabilirsiniz.

Askerliğini sigortalı çalışmaya başlamadan önce yapmış olanların emeklilik yaşını öne çekebilmek için askerlik sürelerinin tamamını borçlanmalarına gerek bulunmamaktadır. Sigortalı çalışmaya başlama tarihine göre bazen 1 günlük borçlanma bile emeklilik yaşını öne çekmeye yeterlidir. Bazı durumlarda ise askerlik süresinin tamamını borçlanmak bile emeklilik yaşını öne çekmek için yeterli olmayabilir. Bu nedenle, borçlanma yapmadan önce SGK’ya müracaat ederken, emeklilik yaşını öne çekmek için kaç gün borçlanmanın yeterli olacağını sormak gerekir. Örneğin, 24 Mayıs 1991 tarihinde sigortalı çalışmaya başlayan kişi 1 günlük borçlanma ile emeklilik yaşını 53’ten 52’ye çekebilir. Buna karşılık, 23 Mayıs 1991 tarihinde sigortalı çalışmaya başlayan kişinin emeklilik yaşını öne çekebilmesi için 540 gün borçlanması gerekir.

İŞYERİ KAPANAN ÇALIŞANLAR NAKDİ ÜCRET DESTEĞİ ALABİLİR Mİ?
Çalıştığım kafeterya 17 Mayıs 2021 tarihinde kapandı. Günüm eksik olduğu için işsizlik maaşı alamıyorum. Yapabileceğim bir şey var mı? 30 Haziran 2021’e kadar işçiyi destekleyeceklerdi. Nakdi ücret desteği alabilir miyim? Bu işlemleri işveren yapıyordu. İş yeri kapandığı için nasıl olacak?

İşyeriniz kapanmayıp sizi ücretsiz izne çıkartsaydı, 17 Nisan 2020 tarihinde bu işyerinde çalışıyor olmanız şartıyla 30 Haziran’a kadar nakdi ücret desteği alabilirdiniz. İşyeriniz kapanmış olduğu için şu an ücretsiz izindeki işçilere verilen nakdi ücret desteğinden yararlanamazsınız.

NE ZAMAN EMEKLİ OLABİLİRİM?
Doğum tarihim 15.04.1979. E-Devlet’te 4/A hizmet dökümüne baktığımda ilk sayfada işe giriş tarihim 01.10.1995 görünüyor. Ama tüm dökümü listelediğim zaman son sayfada ilk işe giriş tarihim 11.11.1996 olarak yer alıyor. 1995 yılında meslek lisesinde staj yapmıştım. 1996 yılında sigortalı olarak işe başladığımda 18 yaş altındaydım. Toplam uzun vade gün sayısı 6967 gün. Bu sebeple gerçek emekli olacağım tarihi bir türlü hesaplayamıyorum. Bu şartlarda ne zaman emekli olurum?

İlk sayfada gördüğünüz staj sigortası sigorta başlangıcı olarak kabul edilmez. Uzun vadeli sigorta kollarına tabi çalışmaya başladığınız 1996 yılı sigorta başlangıcınız olarak kabul edilir. Buna göre, 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günüyle 56 yaşında emekli olabilirsiniz. 25 yıllık sigortalılık süresi 11 Kasım 1996’dan değil, 18 yaşını doldurduğunuz tarihten başlar.

STAJ SİGORTASI SONRASI SÜRELER İÇİN GERİYE DÖNÜK PRİM ÖDEMESİ YAPILABİLİR Mİ?
08.1997 tarihinde ticaret lisesinde öğrenci iken sigortalı yapılmıştık. Fakat o dönem sadece sigorta girişimiz olmuş, prim yatmamıştır. Askerden sonra 08.2003 tarihinde işe başladığımda sigorta primlerim ödenmeye başladı. Bu durumda, sigorta başlangıç tarihim prim yatma tarihi midir? Altı yıllık boşluğu bir şekilde geriye dönük doldurma şansım var mıdır? Sigorta primlerim şu an 5000’in üstünde. Sekiz yıldır aynı firmada çalışıyorum. İstifa etmem halinde kıdem tazminatı almam için 25 yıllık sigorta sürem bir yıl sonra doluyor. 1997 giriş sayılarak bir yıl sonra istifa ettiğimde kıdem tazminatı alabilir miyim?

Sigorta başlangıç tarihiniz uzun vadeli sigorta kollarına prim yatırılmaya başlanan Ağustos 2003’tür. Staj sigortası, sigorta başlangıcı olarak kabul edilmemektedir. 8 Eylül 1999 sonrası sigortalı çalışmaya başlayanların işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilmesi için ya 25 yıl sigortalılık ve 4500 prim gününü, ya da sigortalılık süresine bakılmaksızın 7000 günü tamamlamaları gerekir. Sigorta başlangıcınız 2003 yılı olduğu için 25 yıllık sigortalılık süresini 2028 yılında doldurabilirsiniz. Ancak, 5.5 yıl sonra 7000 prim gününü doldurduğunuzda kendi isteğinizle işten ayrıldığınızda kıdem tazminatını alabilirsiniz.

Staj sigortası ile sigorta başlangıç tarihi arasındaki dönemin primlerini geriye dönük ödeme olanağı bulunmamaktadır. Bu konuda staj sigortası mağdurlarının yoğun talepleri var ancak şu an için bu konuda herhangi bir yasa değişikliği gündemde değil.

EŞİNDEN BOŞANAN KADIN SSK’LI BABASI VE BAĞ-KUR’LU ANNESİNDEN ÖLÜM AYLIĞI ALABİLİR Mİ?
Kız kardeşim eşinden boşandı. SSK’dan emekli babam 1995’te, BAĞ-KUR’dan emekli annem 2014’te vefat etti. Bir işte çalışmayan ve hiçbir geliri olmayan kız kardeşim her ikisinden de maaş alabilir mi? Şartları nelerdir ve başvuru nasıl yapılabilir?

Anne ve babanızın aylık bağlama statüleri farklı, yani biri SSK, diğeri BAĞ-KUR’lu olduğu için her iki aylık da bağlanır. İkâmet ettiği yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine yazılı başvuruda bulunarak her iki aylığın bağlanmasını talep etmelidir.

İŞVERENİN SGK’YA KAZANCI EKSİK BİLDİRMESİ NE TÜR MAĞDURİYETLERE YOL AÇAR?
İlk sigorta girişim 16.08.2002 tarihinde yapılmıştır. Ne zaman emekli olurum? Şu an çalıştığım firmaya 12.04.2012 tarihinde girdim. Halen çalışmaktayım. Kıdem tazminatımı alıp işten çıkabilir miyim? Kazancım SGK’ya tam gösterilmiyor. Ücretimin bir kısmı bankaya yatırılıyor, bir kısmını elden alıyorum.

4/a statüsünde asgari 7000 prim günüyle 60 yaşında emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 sonrası olduğu için 7000 prim gününü doldurduğunuzda veya 25 yıl sigortalılık süresi (2027’de doluyor) ve 4500 prim günü koşulunu birlikte sağladığınızda kendi isteğinizle ayrılıp kıdem tazminatını alabilirsiniz.

Kazancınızın SGK’ya eksik gösterilmesi sizi ileride mağdur edebilir. İşveren kıdem tazminatınızı bordroda gösterilen tutar üzerinden ödemek isteyebilir. Ayrıca, emekli aylığı bakımından da mağduriyet yaşarsınız. Emekli aylığı SGK’ya bildirilen kazanç üzerinden hesaplanmaktadır. Kazancınızın eksik bildirilmesi, eksik emekli aylığı almanız anlamına gelir.

EMEKLİ SANDIĞI’NDAN EMEKLİ KADIN SSK’LI BABASINDAN ÖLÜM AYLIĞI ALABİLİR Mİ?
2015 yılında memuriyetten emekli olan bekâr bir kadınım. Kendi emekli maaşımın yanı sıra, 1983 yılında SSK'dan emekli olmuş rahmetli babamın emekli maaşını da alabilir miyim?

Emekli Sandığı’ndan emekli aylığı alan kız çocukları anne babaları hangi statüde olursa olsun ölüm aylığı alamaz. Siz SSK’dan, babanız Emekli Sandığı’ndan emekli olsaydı her ikisini de alabilirdiniz.
(Ahmet Kıvanç /Habertürk)