Kılıçdaroğlu'ndan idam açıklaması

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu NTV canlı yayınında soruları yanıtladı.

Soru: Öncelikle bir siyasetçi olarak geçmiş olsun diyelim size. Siz tehlikenin tam olarak geçtiğini düşünüyor musunuz?

Kemal Kılıçdaroğlu: Darbenin Türkiye’ye ağır bedeller ödettiğiniz geçmişteki örneklerinden görüyoruz. Geçmişte Türkiye ne zaman bir darbe yaşadıysa idamlar, sıkıyönetimler, hukukun dışına çıkmaların faturasını Türkiye bir değil birkaç kere yaşayan bir ülke. Eğer bu darbe girişimi başarılı olsaydı sıkıyönetimler, OHAL uygulamaları, mahkemeler, yargılamalar bütün hepsi gündeme gelmiş olacaktı. O bağlamda demokrasiyi, özgürlükleri, cumhuriyeti savunan, cumhuriyetle birlikte demokrasiyi güçlendirelim diye çaba harcayanlar, makale, kitap görüşlerini açıklayanlar bütün bu konularda duyarlılıklarını korudular. Bu bağlamda bu darbe girişiminin başarısız olması, halkın, siyasi partilerin, sivil toplum örgütlerinin, meslek kuruluşlarının ortak çabasıyla gerçekleşmiş oldu. En kanlı darbe girişimidir Cumhuriyet tarihimizde. Bu darbe girişimi hem başarısız olması hem de en kanlı darbe girişimi olması açısından hepimizin dikkatini çekmektedir.

Soru: O gece Ankara’ya çok zorlu bir yolculuk yaptığınızı biliyoruz ama bir taraftan da genel merkezdeki telefon trafiği dikkat çekici. Milliyetçi Hareket Partisi genel merkezinin darbeci askerler tarafından arandığını biliyoruz. Cumhuriyet Halk Partisi ile nasıl bir iletişim oldu o gün?

Kemal Kılıçdaroğlu: doğrudan bir iletişimimiz yoktu bizim ama ne olup bittiğini merak ediyorduk. Uçaktayken ilk haberler geldi bize. Saat 21.50 uçağıyla İstanbul’a gitmiştik. Daha uçak piste iner inmez cep telefonlarının açılmasıyla olayın vahametini öğrendik. Hemen orada darbelere karşı tavır takınmamız gerektiğini ifade ettik. Genel merkezden ve meclisten arkadaşlar aradılar. Zaten bizim dışımızda ilk parlamentoda kimse yok biz buradayız diye söylemişlerdi. Daha sonra İsmail Karaman ve diğer milletvekilleri de geldi ve meclis gece açık tutuldu. Sonra gecenin ilerleyen saatlerinde darbe konusunda sayın genelkurmay başkanının darbenin başında olduğu ve talimatları verdiği şeklinde bir bilgi özel kaleme geldi. Genelkurmay özel kaleminden geldi bu bilgi. Biz tabi hemen darbe kimden gelirse gelsin karşıyız diye bilgi verdik arkadaşlarımıza da. Böyle bir süreç yaşadık. Ama acı olan çok sayıda insanın hayatını kaybetmiş olması. Güzel olanı meclisteki 4 siyasal partinin ve parlamentoda grubu olmayan siyasi partilerin artı sivil toplum kuruluşlarının ve halkın doğrudan olaya müdahale etmiş olması ve karşı çıkmış olması.

Soru: Genelkurmaydan size ve Milliyetçi Hareket Partisi’ne gelen telefon siyasi partilere bu işin başında genelkurmay başkanı var algısını oluşturmak ve onların desteğini ya da en azından karşı çıkışlarını engellemek için miydi?

Kemal Kılıçdaroğlu: Büyük bir ihtimalle. Zaten o tutuklanan kişinin şimdiden suçlamak doğru değil ama darbe yanlısı bir kişi olup olmadığını süreç içinde görmüş olacağız. Darbelerden bu kadar büyük acıların yaşandığı bir ülkede artık geçmişten ders çıkararak hepimiz, geçmişte yapılan hataları tekrar etmemek için ders çıkarıyoruz. Bizi yanıtlamaya veya yönlendirmeye çalışan bir ç aba bizim nezdimizde hiçbir prim yapmadı. Çünkü biz demokrasiyi, insan haklarını savunuyoruz. Halkın iradesine saygı göstermek istiyoruz. Bu telefondan önce biz medyaya açıklama yapmıştık biz demokrasiden yanayız, demokrasinin güçlenmesini istiyoruz açıklamalarını yapmıştım. Bu açıklamalar üzerine büyük ihtimalle bu tür bilgiler geldi. Aynı şekilde Milliyetçi Hareket Partisi’nin de itibar etmemesi çok önemli tabi.

Soru: OHAL ilanı için mecliste yapılan görüşmelerde Cumhuriyet Halk Partisi karşı çıktığını söyledi. Şimdi sokakta öldürülen sivil vatandaşlar, cumhurbaşkanına yönelik suikast girişimi, sokaktaki tanklar, köprünün kapatılması, meclisin bombalanması bunlar olduğun ilan edilmezse ne zaman ilan edilir sizce OHAL?

Kemal Kılıçdaroğlu: Bunlar yapıldı, gözaltılar yapıldı, tutuklamalar var, on binlerce kamu görevlisi görevden alındı. OHAL var mıydı bunlar yapılırken? Yoktu. TBMM bombalandı. TBMM bombalanırken meclis çalışıyordu. Bombalanırken TBMM çalışıyorsa darbe sonrası niçin çalışmasın. Bu meclis Kurtuluş Savaşı’nı yöneten bir meclis. Ulusal Kurtuluş Savaşı’nda parlamento savaşı yönetmiştir. Darbe bitti. OHAL yönetimleri hep darbeler sonrasında olmuştur. Biz bu parlamentoyu kapatmayalım dedik. Biz darbelere karşıyız 4 siyasi parti olarak. Yasal olarak bir yetki istiyorsanız getirin hemen verelim. Ama biz darbeye karşı bombalanırken direnen bir partiye siz bir köşede durun biz OHAL ile bu işle mücadele edeceğiz derseniz biz bunu doğru bulmadık.

Soru: Yasama sürecinde yavaşlamalar oluyor, hızla hareket etmemiz gereken bir dönemdeyiz bu yüzden bu yetkiyi kullandık. Mecliste hızla yasaların çıkmaması gerekçe gösteriliyor.

Kemal Kılıçdaroğlu: Darbe konusunda hangi yasayı getirdiler de gecikti. Kendilerine söyledik getirin yasayı hangisini istiyorsanız hemen çıkartalım. 4 siyasi partide bunu diyor. Bu parlamenter sisteme ve tarihi geleneklerimize aykırıdır. Darbe sonraları hep OHAL ilan edildi biz tam tersine hukukun üstünlüğüne inanarak ve güvenerek biz OHAL ilan etmedik ama darbecilerle hukukun üstünlüğü bağlamında her türlü mücadeleyi yapacağız. Bu bizim kesinlikle üzerinde durduğumuz bir konudur. Sayın Başbakan’a da söyledim. Bu parlamentoda birilerinin demokrasiyi savunması lazım. Buna en yakışan partide Cumhuriyet Halk Partisi’dir. Biz de bunu yaptık. Demokrasi oylanır mı? Oylanmaz. Parlamento demokrasinin Kabe’siyse neden Kabe’yi işlevsiz bırakıyoruz. Hiç kimse gecikir mazeretinin arkasına saklanmasın. Bir şey gelmedi ki geciksin.

Soru: Sayın Başbakan’la görüşmenizde her türlü desteği vereceğim tavrınızı kendisine de ilettiniz mi?

Kemal Kılıçdaroğlu: Sayın başbakan destek istedi ama ben bu tavrımızı aktardım. İlk Çankaya’daki görüşmede açık ve net bir ifade kullanmamıştı ama kısa bir dönem için böyle bir düzenlemeye ihtiyaç olabileceği şeklinde ihsası olmuştu. Ama bakanlar kurulu kararı görüşülmeden önce sayın başbakan aradı ve kendi görüşümüzü aktardım. Parlamentoda demokrasiyi ve özgürlükleri savunacağımızı kendisine ifade ettim. Kendisi de son derece anlayışla karşıladı ve teşekkür etti. Parlamentoda görüşülürken de bizim sözcülerimiz darbe karşıtlığını açık ve net söyledi. Biz hukukun üstünlüğünü ve gereğini yapmak istiyoruz. Yapılacak olan her yanlış darbe zihniyetini güçlendirebilir bundan özenle kaçınmamız lazım. Darbe yapanların da hukukun üstünlüğüyle yargılanmasını bir cadı avının başlatılmamasını istiyoruz.

Soru: Bu çıkarılacak kanun hükmünde kararnamelerin tek bir metinde toplanması üzerinde durulduğu şeklinde bilgiler var ve o metnin içinde de özel mahkemelerin kurulacağı ifade ediliyor.

Kemal Kılıçdaroğlu: Özel mahkemeler hep sıkıyönetim sonrası gelen mahkemelerdir. Eğer özel mahkemeler kurulursa son derece yanlıştır. Biz kendi mahkemelerimize, yargıçlarımıza güvenmiyor muyuz? Bütün dünyayı Türkiye'de hukuk var, hukukun üstünlüğü var, evet darbeciler de oldu ama darbeciler de hukukun üstünlüğü bağlamında yargılanıyorlar. Bitti bu kadar.

Soru: O zaman idam cezası da yeniden gelmemeli mi dersiniz?

Kemal Kılıçdaroğlu: Hükümet sokağa teslim olmamalı. Kitle psikolojisinde kişi iradesini kaybeder kendi iradesi kitlenin iradesine dönüşmüş olur. Dolayısıyla kitle neyi söylüyorsa kendisi de onu tekrar eder. Bu psikolojiden hükümetin, devleti yönetenlerin çıkması lazım. Bu psikoloji risklidir. Provokasyona açıktır. O süre içinde insanlar bir sağduyu ile yanlış mı yapıyoruz doğru mu yapıyoruz diye düşünemez. Daha önce görüldü bunlar. Devleti yönetenler sağduyu ile devleti yönetmek zorundadırlar. Devleti bilgi, birikimle, deneyimle yöneteceksiniz. Devleti önyargı ile yönettiğiniz andan itibaren veya devleti sokağa teslim ettiğiniz andan itibaren kaosu önleyemezsiniz.

Soru: Sokaktan idam sesleri yükseliyor ama devlet daha soğukkanlı davranmalı yoksa sonuçları daha ağır olur mu?

Kemal Kılıçdaroğlu: Siz bırakın devlet yönetimini bir televizyonda sunuculuk yapıyorsunuz. Siz emre uyan askerlere bir linç uygulanmasını kabul eder misiniz? Etmeyiz. O adamın günahı ne? Her askerlik yapan bilir komutan emir verir ve gereğini yaparsınız. Bu dünyadaki bütün ordularda geçerlidir. Dolayısıyla devleti yönetenler sağduyu ile düşünmek zorunda. Alacağınız kararın sadece içerde değil uluslar arası alanda da yankılarını değerlendirmek zorundasınız. Bu Türkiye'nin itibarına gölge mi düşündürür itibar mı kazandırır diye değerlendirmeniz lazım. Hükümet sokağa mı teslim olacak yoksa sağduyu ile düşünecek mi? Osmanlı’yı düşünün Padişah en deneyimli ne birikimli kişiyi sadrazam seçer. Olur ya devleti yönetirken bir yerlere teslim olmamak gerekiyor. Bakan olmak için sadece ilkokul diplomasına ihtiyaç var. Ama devletin en alt kademesinde şef olmasınız için 4 yıllık üniversite bitirmeniz şart. Ayrıca siyasete girmek için sınavda yoktur. Devlete memur olmak için belli bir sınava girip belli bir puan almanız gerekir. Devlette liyakat bu açıdan önemlidir. Siz liyakati sıfırlarsanız ben sadece belli bir cemaatten olanları alacağım. Bunlar savcı olacak avukat olacak memur olacak bunlar liyakati sıfırlamaktır. Bunlar geçmişte yapılan hatalardır.

Soru: İstihbarat zafiyeti tartışmalarına ve sayın Cumhurbaşkanı’nın ben bunu eniştemden öğrendim demekki bir istihbarat zafiyeti var sözlerine ne diyorsunuz?

Kemal Kılıçdaroğlu: İstihbarat zafiyeti varsa bir yerde yönetimde zafiyet var demektir. Devletin en temel kurumuna bir kişiyi getiriyorsunuz. Bu kurum bir darbe organizasyonu haber alamıyorsa önlem alamıyorsa istihbarat zafiyetinin ötesinde bir yönetim zafiyeti vardır. O kişileri oraya ben atamadım. Oraya atayanlar hükümet edenlerdir. Bu işi en iyi yapanlara bunu verseydik, onun inancına siyasi kimliğine bakmadan bu işi en iyi bu adam yapar diyebilseydik bu darbelerin çok öncesinden haberdar olurduk. Belki hiç birisi olmazdı. Ama bir odaktan talimat alıp o odağın isteği üzerine darbe yapıyorsanız siz artık kendi aklınızı değil başkalarının aklını kullanıyorsunuz demektir. O açıdan devlette liyakatin gereği yerine getirilmelidir.

Soru: Biz bu yapının darbe yapabildiğini 17-25 Aralık’ın darbe olduğunu çok anlattık ama hep yalnız kaldık bu mücadelede. Hatta kimi zaman Cumhuriyet Halk Partisi bu yapıdan aldığı bir takım belge ve bilgileri kamuoyuyla paylaşarak ekmeklerine de yağ sürdüler, anlamadılar darbe girişimi olduğunu, işte şimdi yaptılar diyor hükümet çevreleri.

Kemal Kılıçdaroğlu: Özel bir tartışma alanı yaratmak istemem. Dün sayın Abdullah Gül‘ün, sayın meclis başkanının, benim ve adalet bakanının olduğu bir ortamda, “yıllar yılı bu uygulamanın ne kadar yanlış olduğunu anlattık size fakat hep suçlandık” dedim. Fethullah Gülen uygulamasının yanlış olduğu yıllar yılı anlattık. Ben merak ediyorum, Yargıtay’a 160 kişi atanırken TBMM kürsüsünden Yargıtay’a 160 militan atadınız dediğim zaman suçlanan ben oldum. Şimdi haklı çıktım. Bütün bu atamaları kim yaptı? Bütün bu atamaların yanlış olduğunu, yargının bağımsızlığının, tarafsızlığının elden gittiğini ben söyledim. Ergenekon, Balyoz davalarının yanlış olduğunu masum bir sürü kişinin o davalarda mahkum edildiğini söyledim. Benim hakkımda fezlekeler düzenlendi. İlker Başbuğ tutuklandığı zaman bu ülkenin cumhurbaşkanı, başbakanı, adalet bakanı yok muydu? Ahmet Şık’ın daha yayınlanmamış kitabı için tutuklanıp hapse atıldığı zaman bu ülkenin başbakanı, adalet bakanı yok muydu? Biz itiraz ediyorduk. Şimdi 17-25’ten sonra anlaşıldı. Ama bu 17-25 olayını aklama operasyonuna dönüşmesin o ayrı bir şey.

Soru: 17-25 Aralık’la ilgili görüşleriniz değişti mi?

Kemal Kılıçdaroğlu: Hayır hayır hepsi doğru. Bu olayı kullanarak başka bir olayı aklamaya kimse yeltenmesin. Siyaset kurumunun temel görevlerinden biri halka hesap vermektir. İnancımıza uygun olarak ifade edeyim kul hakkı yememektir siyasetçinin görevi. Biz buna inanırız. Eğer devlet soyulmuşsa orada bir sorun var demektir. Biz demokrasiyi, insan haklarını savunuruz, kadın-erkek eşitliğini savunuruz, devlette liyakat esasını, yargının bağımsızlığını savunuruz, işkencelere karşıyız biz kim olursa olsun. Dün Tahir Elçi’nin eşi bir açıklama yaptı. İşkenceye karşı çıktı. Darbecilere işkence yapılmasına karşıyız. İşkenceye karşı olan kişi hayatının önemli dönemlerinde işkenceyi yaşamış olan kişilerdir. Bunun ne kadar ağır bir insanlık suçu olduğunu biliyorlar. Bundan en çok dersi siyasetçilerin çıkarması lazım.

Soru: Bu aşamadan sonra devletin komuta kademesinde, MİT müsteşarlığında bir değişiklik olur mu, olmalı mı?

Kemal Kılıçdaroğlu: Yeni bir hedef koyması lazım hükümetin ve çıkıp millete söz vermesi lazım. Ben devlet yönetiminde liyakat esasına uyacağım demesi lazım. Plan bütçe komisyonu üyeliği yaptığım sırada hakim sınavları var. Bir çocuk hukuk mezunu açılan bütün sınavlarda ya 1. ya 2. Yazılıyı kazanıyor ama sözlüde bu çocuğu eliyorlar. Çocuk dava açtı. Danıştay karar verdi sözlüye kamera konacak dendi. Sonra hükümet bir kanun getirdi ve sözlü sınavlarına kamera konmaz dendi. Bu çocuğun tek bir kusuru varsa Tunceli’de doğmuş olması. Cemaatten olmuş olsaydı el üstünde tutulacaktır. Liyakat için kişinin kimliğine doğduğu şehre bakılmaz. Rahmetli Ecevit KPSS sınavını getirdi. Bu liyakatin ilk adımıdır. Bizim siyasi partiden, filan kimlikten diye bu olmaz. Bugün bakanlıkların cemaatler tarafından paylaşıldığını da çok iyi biliyoruz. Türkiye'yi bu felakete götürür. Ben kişilerin inancına saygı gösteririm ama benim inancım benim yükselmeme gerekçe olmamalı. Benim aklım benim birikimin ve benim saygın duruşum gerekçe olmalı.

Soru: TSK’da böylesine ciddi bir darbe girişimini başlatabilecek kadar cemaat mensupları ya da paralel yapı mensupları olduğuna inanabilir miydiniz yada bu kadar ele geçirildiğine dair bilgi var mıydı?

Kemal Kılıçdaroğlu: TSK bu tür yapılanmalara izin vermek istemedi. Ama 2002’den başlayarak bunu da üzülerek ifade ediyorum özel bir tartışma alanı başlatmak istemiyorum. Belli yapılanmaları ordunun dışına çıkarmak istediler. Ordu cemaat yapılanmaları, etnik kimlik yapılanmaları, inanç yapılanmaları değildir ordular. Orduların temel hedefi kendi ülkesinin güvenliğini korumaktır. Öyle bir güvenlik oluşturmalı ki aynı zamanda yapısıyla gücüyle caydırıcı güç olma niteliğine de kavuşabilmeli. Yüksek Askeri Şura’larda bu askerleri atamazsınız diye muhalefet şerhi kondu. Şimdi darbe sonrası parlamentoda yaptığım bir konuşmamda, ‘bu darbeden hepimizin çıkaracağı dersler var. Her partinin özeleştiri yapması lazım. Bir ülke belli bir noktaya kendiliğinden gelmez. Bir altyapı oluşturuldu. 3-5 kişiyi görevden alarak bu çözülmez. Önce zihniyetimizi değiştireceğiz.

Soru: O zaman genelkurmay başkanlığının milli savunma bakanlığına bağlanması fikrine ne dersiniz?

Kemal Kılıçdaroğlu: Milli savunma bakanlığına bağlı olmasıyla başbakan bağlı olması arasında bu yapıda ne fark var. Asker dedi ki bunlar Gülen cemaatindedir ordudan çıkması lazım dedi. Dönemin başbakanı hayır bunların kalması lazım dedi. Milli savunma bakanına bağladığınızda tablo değişecek mi? Önce zihniyet değişikliği yapmak gerekiyor. Her kurumun kendi kültürü vardır. Bu kültür tümüyle liyakat üzerine inşa edilmiştir. Örneğin ben kendi hayatımdan örnek vereyim. Hesap uzmanları sınavına girerken biz üniversitelerde en iyi yetişmiş kişileri seçerlerdi. En başarılı öğrencileri almak isterlerdi ki bütün kurumlar yarışırdı. Ben daire başkanı olduğum gün kimden sonra genel müdür yardımcısı olacağımı gayet iyi biliyordum. Ama sonra bu kuralların tamamı alt üst edildi ve devletin temel kurumları sıcak siyasete kurban edildi. İlk yaptığımız dışişleri bakanlığının bütün kadrolarını alaya aldık monşer dedik. Oysa dışişleri bakanlığı farklı bir dil kullanır farklı bir kültürü vardır. Bürokraside olduğum dönemde sayın Özal’ın başbakanlık konutunda sayın Özal’la sayın Çiller’le, sayın Demirel’le tartışırdık. Bu yanlıştır derdik doğru budur derdik ama siyasal tercih size aittir derdik. Ama benim görevim neyin yanlış neyin hatalı olduğunu nasıl sonuçlar doğuracağını anlatmaktır.

Soru: Bu anlamda genelkurmay başkanının en yakınındaki isim, cumhurbaşkanının başyaveri hepsi bu darbe girişiminin içinde oldukları iddiasıyla gözaltında veya tutuklular. Etrafınızdaki insanlara daha farklı baktığınız, yeni önlemler aldığınız, bizim aramızda da sızmış cemaat mensupları olabilir mi diye yeni bir adım atmayı düşünüyor musunuz?

Kemal Kılıçdaroğlu: Bizim bir istihbarat örgütümüz yok devletteki gibi kim paralelci kim değil bilmiyoruz. Ama devletin istihbarat örgütü şu kişi böyledir şu kişi şöyledir derse bakarız ama biz bir siyasi partiyiz. Açıp MİT müsteşarına veya emniyet genel müdürlüğü istihbaratına bizim içimizde paralelci var mı bildirin dersem zaten onlarda yanıt veremez. Ama gerçekten ülkenin çıkarları bağlamında yanlış yönlendiren varsa biz onun gereğini yaparız. Ama bize ulaşan her bilgiyi çek etmeden biz kullanmayız. Her yerden bize bilgi gelir büyük ihtimalle diğer siyasi partilere de gidiyor. Oturur araştırırız doğrular kullanırız.

Soru: Cumhuriyet Halk Partisi’nin Pazar günü yapacağı bir miting var. İstanbul’da olması önemli, belediyenin bir mitinge yönelik yardım edeceği karar alması önemli ve daha önemlisi AK Parti’den de katılım olacak. Bütün partilere mi davet göndermiştiniz?

Kemal Kılıçdaroğlu: Özel bir davet mektubu göndermedik ama herkese açık. Çünkü bu cumhuriyet ve demokrasi mitingi. Belediye ücretsiz taşıma yönünde belediye meclisi bir karar almış. Saygı gösteriyoruz. Biz darbelerden en büyük acıyı yaşayan partiyiz. Genel başkanlarımız hapse atılmış, malvarlıklarımıza el konulmuştur. Ama hiçbir zaman bir mağduriyet edebiyatı yapmadık. Geriye dönüp intikam alma duygusuyla bir şeylerde yapmadık. Hep demokrasiyi güçlendirmenin mücadelesini verdik. Demokrasi konusunda biz hep tam demokrasiyi savunduk. Birinci sınıf demokrasiye layıktır bu ülkenin insanları dedik. Umarız bunların tamamı geçmişi bir tarafa bırakıp, gelece yönelik olarak topluma umut vermek, ben sınava girdiğim zaman acaba o partiden bu partiden olduğum için beni kabul veya reddederler diye bir kaygı yaşamadan sınavı kazanıp devlette yükseleceğim halkıma hizmet edeceğim anlayışını yerleştirebilirsek çok başarılı bir şey yapmış oluruz.

Soru: Taksim’deki mitingle aynı zamanda Cumhuriyet Halk Partililer neden sokağa çıkmadı darbe gecesi ya da neden Cumhuriyet Halk Partisi’nden böyle bir çağrı yapılmadı sorusuna yada eleştirilerine yanıt mı vermiş oluyorsunuz?

Kemal Kılıçdaroğlu: Hayır öyle değil tabandan da miting talebi geldi. Arkadaşlar bana ilettiler tamam dedim bende. İlk gecede de katılan Cumhuriyet Halk Partililer vardı. Ama sokağa çıkanların daha sakin daha saygılı daha tutarlı davranış göstermeleri, provokasyona kapılmamaları yönünde benim özel dileğimde oldu sayın başbakandan. Sayın başbakanda aynı kanaatteydi. Sonuçta bazı kaygılar gelmişti. Ben ilk görüşmede sayın başbakan o kaygılarımı da iletmiştim. Örneğin bir ilçeden bir grup işadamın ismi yazılarak veriliyor bunlardan alışveriş yapmayın diye. Darbe girişimlerinin panzehiri demokrasidir. Biz Latin Amerika ülkesi miyiz sabah eline silah alan darbe yapsın. Mustafa Kemal ve arkadaşlarının kurduğu Türkiye Cumhuriyetin tam demokrasi ile taçlandırıldığı bir Türkiye olmak zorundadır. Biz nasıl Cumhuriyeti kurduğumuzda bütün mazlum ülkelere örnek olduysak, tam demokrasiyle taçlandırıp yine bütün mazlum ülkelere ve İslam dünyasına örnek olabiliriz.

Soru: Cumhurbaşkanına bir geçmiş olsun telefonunuz oldu. Başbakanla görüştünüz. Bu nasıl etkiler önümüzdeki süreci?

Kemal Kılıçdaroğlu: Sayın cumhurbaşkanını ben aramadım sayın cumhurbaşkanı aradı. Darbe karşıtı söylemlerimiz ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin tutumu dolayısıyla, TBMM’de bombalar yağarken Cumhuriyet Halk Partisi’nin genel başkan yardımcıları, grup başkanvekilleri, milletvekilleri oradaydı ve bu bağlamda teşekkür etti. Bende telefonu dolayısıyla teşekkür ettim ama bizim görevimiz zaten demokrasiyi savunmak diye kendilerine düşüncelerimiz aktardım. Dün sayın Abdullah Gül vardı, sayın Karaman vardı, Milliyetçi Hareket Partisi’nden arkadaşlar vardı, HDP’den arkadaşlar vardı. Ben mecliste yaptığım konuşmada da ifade etmiştim bu tablonun acı bir yönü var pek çok inanın hayatını kaybetmesi. Ama bir de tatlı yönü var. Bütün siyasal partileri demokrasi konusunda bir payda oluşturmayı sağladı. Bu açıdan da çok önemlidir dedim. Biz şimdi paydanın acı taraflarını şükranla anacağız ama paydanın halkı rahatlatan yönünü geniş kitlelere umut olarak vermemiz gerekiyor.

Soru: 10 bine yakın gözaltına isim var bunlardan 1000 belki daha fazla tutuklanan var. Devlette yaklaşık 50 bin görevden alınan kamu personeli var. Bu tabloda hukuk içinde hareket edilmeli vurgusunu yapıyorsunuz ama devlet mekanizmalarının yeniden toparlanması nasıl olur sizce?

Kemal Kılıçdaroğlu: Her kaos sonrası farklı bir tablo çıkar. İhbar furyası başlar. Örneğin hükümet değişir bürokratlar hakkında bir sürü ihbar gider. Benim hakkımda da şikayet dilekçeleri gitmiştir. Beni en çok güldüren Kılıçdaroğlu azmendi diye bir suçlama da yapılmıştır. Bütün bunlar olur ama devleti yönetenlerin sağduyu ile hareket etmesi lazım. Bir mağduriyet sınıfı yaratılırsa bu doğru değildir. Belki bunların içinde masum insanlarda var. Varsa birisi suçluysa gereğini yaparsınız, yargıya çıkar hakim suçluysa cezasını verir. Avrupa Birliği’nde çok önemli bir adım attık biz. Diyelim sanık cinayet işlemiş ama kendisini savunacak avukat bulamazsa devlet ona avukat tayine diyor parasını ödüyor. Bu savunma hakkı tarihin derinliklerinden süzülüp gelmiş ve bütün rejimlerin aşağı yukarı kabul ettiği bir olaydır. Bir cadı avı süreci başlatırsanız bu doğru değil. O zaman uygar dünyadan bize sizin darbecilerden ne farkınız var sorusu sorulur. Çünkü geçmişin darbelerine bakın hep bir cadı avı başlamıştır ve binlerce insan mağdur olmuştur. En sonda Ergenekon olayı. Darbenin olmadığı bir dönemde darbeci, Ergenekoncu diye alındı ve Silivri’de bir toplama kampı oluşturuldu 1940’ların Almanya’sında olduğu gibi. Özel mahkemeler, özel savcılar oluşturuldu, özel iddianameler hazırlandı. Bunların bir kısmı 100 yılı aşan sürelerle mahkum edildiler. Şimdi bu insanların tamamının masum olduğu çıktı ortaya. Bu tür tabloları bu ortamda da yaratmamalıyız. Devlet kinle, öfkeyle hareket etmez. Yöneticide aranan temel nokta sağduyu ve basirettir. Bir kişinin haksız yere mahkum edilmesi binlerce suçlunun mahkum edilmesinden çok daha ağır sonuçlar doğurur.

Soru: Bu olaylardan sonra genelkurmay başkanıyla ya da görevdeki komutanlarla bir temasınız oldu mu?

Kemal Kılıçdaroğlu: Sayın Genelkurmay başkanıyla meclis başkanımızın odasında diğer siyasi partilerinde genel başkanları vardı, bakanlar bir aradaydık. Bu olaylar görüşüldü tartışıldı. Genelkurmay başkanı yaşadığı sıkıntıları dar bir ortamda anlattı ama onun dışında bir görüşmemiz olmadı.

Soru: Yaşadığı sıkıntılar derken genelkurmaydan nasıl Akıncılar Üssü’ne götürüldü süreci mi anlattı?

Kemal Kılıçdaroğlu: O süreci kısmen anlattı. İzin almadan paylaşmak doğru değil tabi bunları. Görevinin başında sayın genelkurmay başkanı. Liyakat sisteminin en iyi çalıştığı kurumlardan birisi de ordudur, öyle olmak zorundadır. Buraya o nedenle sıcak siyasetin bu benim amcamın oğlu bunu paşa yapalım bugüne kadar hiç girmedi. Ama maalesef son 10-15 yıl içinde böyle bir acı tablo çıktı ortaya.