Kıdem tazminatı devlete mi kalacak?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in Eylül ayında sosyal taraflara sunacağını açıkladığı kıdem tazminatı fonu çalışmaları, yeniden hız kazandı. Yeni kurulacak fonun en önemli unsurlarından olacak işçi ve işverenden yapılacak kesinti oranının, çalışmanın sonunda sosyal taraflarla uzlaşılarak belirlenmesi benimsendi. Bunun dışındaki birçok detay ise netleşti. Her çalışan için bireysel kıdem hesabı kurulmasını öngören yeni modelde, “İşverenin zamanında ödemediği kıdem primini daha sonraki dönemde ödemesi” imkanı da getiriliyor.
6 AY SONRA
Kıdem tazminatı fonunun en büyük zararı ise, işsizlik sigortası fonuna olacak. Fonun prim gelirlerinde ciddi bir kısıtlama yapılacak ve işverenin primi yüzde 2’den binde 5’e, devletin payı da yüzde 1’den binde 5’e düşürülecek. Kıdem tazminatı hesabının yönetiminde çalışan aktif olacak. Ama eğer bir tercihte bulunmazsa hesabında biriken paranın asgari yüzde 40’ı kamu borçlanma araçları veya kira sertifikalarını içeren bir fonda değerlendirilecek. Sistemi izlemesi için işçi, işveren ve kamudan oluşan bir kurul oluşturulacak. İşverenin prim ödeme yükümlülüğü de, kanunun yayımından 6 ay sonra başlayacak. Bireysel Kıdem Hesabı Danışma Kurulu kurulmasından, 10 yıl boyunca talep edilmeyen kıdem tazminatının kamuya geçmesine kadar konuyla ilgili her unsuru düzenleyen çalışmanın ana unsurları şöyle olacak:
HER ÇALIŞANA HESAP
-Çalışanlar için “bireysel kıdem hesapları” oluşturulacak.
-Bireysel kıdem hesapları üzerinde faaliyet gösterecek olan firmalar halen yürürlükte olan 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’na tabi olacak.
SON BİR ŞANS DAHA
-Kıdem primini geciktiren işverenlere bir şans daha verilecek. İşverenler, kıdem primlerini sonraki dönemde yatırabilecek.
-Hak kazanılan kıdem 10 yıl boyunca talep edilmezse, hesapta biriken para Maliye Bakanlığı’na aktarılacak. Yani çalışan kıdem tazminatını sistemden çekmeye hak kazandıktan sonra 10 yıl boyunca herhangi bir girişimde bulunmazsa birikimi kamuya geçecek.
Danışma Kurulu kurulacak
-“BİREYSEL Kıdem Hesabı Danışma Kurulu” adını taşıyacak yapıda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu ile 3 işçi ve 3 işveren temsilcisi bulunacak. Teşvikten yararlanmak isteyen işverenin kıdem borcu olup olmadığına da bakılacak. İşçiler işveren ile yapacakları sözleşme ile kanunun yürürlük tarihinden önceki döneme ait kıdem tazminatlarının bireysel kıdem hesabına dahil edilmesini isteyebilecek. İşverenlerin prim ödeme yükümlülüğü, kanunun yürürlüğe girmesinden 6 ay sonra başlayacak.
15 günde ödeme şartı geliyor
-Kıdem tazminatı sisteminde 15 yıllık sigortalılığını dolduran ve 3600 gün primi tahakkuk ettirilen çalışan, biriken tutarın yarısını çekebilecek. İkinci kez çekmek istediğinde ise, son kullanımdan itibaren 1800 gün geçmiş olması gerekecek.
-Ev almak istemesi durumunda da fondaki birikiminin yarısını çekebilecek.
-Sisteme girenler, emeklilik, malullük aylığı ya da toptan ödemeye hak kazanmaları, 5 yıl boyunca adlarına açılan hesabın aktif olmaması veya ölmesi halinde (mirasçıları) hesabında biriken tutarın tamamını çekebilecek.
-Sistemden çıkış için, hesabının tutulduğu şirkete çalışan bir yazıyla başvuracak. Bu yazıdan sonra 15 gün içinde gereken ödemenin yapılması gerekecek.