Karanlık enerji nedir?

Evrenin sürekli genişlediği de bilim insanları tarafından on yıllar önce ortaya konuldu. 1920'lerde ortaya çıkan Big Bang teorisinin özünde de bu yatıyor.

1998 yılında bilim insanları önemli bir buluş ortaya koymuştu; evren sanılandan çok daha hızlı büyüyor. Evrenin genişlemesinin nedeni bilinmiyor ama astrofizikçiler bunun adını koymuştu; karanlık enerji.

"Karanlık Enerji"

Karanlık enerjiyi göremiyoruz. İlerlemiş teknoloji de bunu görmemize ya da hissetmemize el vermiyor. Ancak gök bilimcilerin çoğunluğu karanlık enerjinin varlığını kabul ediyor çünkü kendisi gözle görünmese de galaksilerdeki etkisi görülebiliyor.

Bing Bang patlaması evrendeki tüm maddeyi oluşturdu. Galaksiler de bu maddelerden oluştu. Bing Bang' den bu yana tüm galaksiler uzayda hızlanarak birbirinden uzaklaşıyor. Üstelik bu hiz artışı ek bir enerji kaynağı olmadan gerçekleşiyor. Normal şartlarda hızın artması değil yer çekimi nedeniyle yavaşlaması ve geri işleyerek zamanla galaksilerin birbirine doğru çekilmesi ve evrenin küçülmesi gerekiyordu, tıpkı havaya atılan bir beyzbol topunun önce yavaşlaması ardından da dünyaya geri düşmesi gibi..

Ancak astronomik gözlemler, galaksilerin gittikçe artan bir hızla birbirlerinden ayrıldıklarını gösteriyor. Bu, trilyonlarca yıl boyunca devam ederse, evren, yaşamdan tamamen yoksun, hatta kendini aydınlatan soğuk, karanlık bir boşluğa dönüşür. Fizikçiler bunu 'evrenin sıcak ölümü' olarak tanımlıyor.

Karanlık enerji ve maddeyi araştırmak için fizikçi ve kozmologlar uzay teleskopları ve elektron hızlandırıcıları kullanıyor.

CERN'de görev yapan Kozmolog Julien Lesgourges, karanlık enerji ile ilgili şunları söylüyor: "Şu anda evrenin yüzde 68’inin karanlık maddeden oluştuğunu biliyoruz. Bu gizemlerle dolu madde, evrenin giderek büyümesine yol açıyor. Gözlemleyebildiğimiz karanlık madde oranı ise yüzde 27. Yani galaksideki yıldız ve gezegenlerin hareketlerine etki eden bölge burası. Ayrıca evrenin geri kalan yüzde beşlik kısmı da bildiğimiz elementlerden oluşuyor."

Karanlık enerji oranı giderek büyüme kaydediyor

Euclid Projesi'nden bilim insanı Rene Laureijs ise karanlık enerjinin giderek arttığını belirtiyor.

Laureijs, "Neden mi? Çünkü evrenimiz zaman geçtikçe genişliyor. Genişledikçe de karanlık enerji oranı artıyor. Buna rağmen normal elementler ve karanlık madde oranı aynı kalıyor. Sadece şekil değiştirebiliyor. Yani karanlık enerji ile normal elementler arasındaki uçurum giderek artıyor. Yani her geçen gün evrenin kütlesi giderek büyüyor ve karanlık enerji de giderek artıyor.’

Karanlık enerji ve karanlık madde evrendeki birçok gizemin sırrını da içinde barındırıyor. Ancak bu iki kavram birbirine karıştırılmamalı. Çünkü bilebildiğimiz kadarı ile aralarında çok büyük bir fark olduğunu belirtiyor Julien Lesgourges:

"Karanlık enerji ve karanlık maddenin birbirleri ile benzer özellikler taşıdığına dair teoriler öne sürüldü. Şu andaki bilgi birikimimizle buna cevap verecek olursam iki bilinmeyen arasında bir bağ kuracak olursak işler daha da fazla karışacaktır."

Londra King’s College Üniversitesi'nden John Ellis ise karanlık enerjinin sırrının önümüzdeki yıllarda çözülebileceği yönünde umutlu olduğunu belirtiyor: "10 sene sonra durup şöyle diyeceğiz ‘evet uzun bir aşama kaydettik ve karanlık maddeyi önümüzdeki yıllarda çözeceğiz’. Ancak bunun olabilmesi için fizikçi ve kozmologların birlikte hareket etmesi gerekiyor."