"Kar bahane, fiyat artışı şahane"

Türkiye genelinde son 28 yılın en soğuk kışı tarla ve seraları da vurdu. Meyve-sebze fiyatları henüz Antalya ve çevresinde yaşanan selin izlerini kapatamadan yoğun kar yağışı bölgeden gelen ürünlerin yollarda kalmasına neden oldu. Duygu Erdoğan'ın Milliyet'teki haberine göre bundan en fazla sera ürünleri etkilendi, fiyat artışları bu ürünlerde daha fazla hissedildi. Kasımpaşa’da kurulan semt pazarında fiyatları yerinde gördük. Esnaf, ‘halde fiyatlar el yakıyor’ diye anlatırken, geçen hafta 3 lira olan patlıcanın tekrar 5 liraya kadar çıkması pazardaki sohbetlerin ilk konusu.

Sivri biber 12 lira

Fiyat artışının en çok etkilediği ürünler sera sebzeleri. Öyle ki bazı tezgahlarda fiyatlar yazmıyor, esnaf, yüksek fiyatları sorunca söylüyor. Pazarı dolaşırken sadece iki tezgahta gördüğümüz taze fasulyenin kilosu 15 ve 20 liraydı. Satılmasa da bulundurduğunu söyleyen esnaf, bazı pazarlarda 24 liraya kadar çıktığını söylüyor. Çarliston biber, dolmalık biber, kırmızı biber 5-6 lira. Ocak ayının zam şampiyonu olan patlıcan ve salatalığı takip eden biberlerden en pahalısı ise 12 lirayla sivri biber. Esnaf, biber fiyatlarının geçen hafta 3-4 lira sınırına kadar düştüğünü ardından tekrar 5 liraya yerleştiğini anlatttı.

En çok ıspanağı vurdu

Esnaftan Ramazan Anık limon satıyor. Kilosu 2 liraya kadar düşen limonun 3 lira olduğunu söyleyen Anık, “Asıl ıspanağa bakın” diyor. Pazarda 1.5-2 liraya bolca görmeye alıştığımız ıspanak 4 lira. Esnaf, “Halde mal yok” derken, “Ocak ayında seraları vuran selin ardından bir de fiyatları kar vurdu” diyor.
Sebzede fiyat artışı kış sebzelerinde de kendini hissettiriyor. 3 lira olan karnabahar 4.5 liraya, 2.5 lira olan lahana ise 4 liraya kadar çıkmış.

Salatalığın fiyatı 7 liraya fırladı

Kışın en pahalılarından olan salatalık, kar yağışıyla iki hafta önce 4-5 lira olan fiyatını 7 liraya kadar çıkarmış. 2.5 lira olan domates ise şimdi 3.5-4 liraya kadar değişen fiyatlarla satılıyor. Pazarda marul gibi salatalıklar ise yok. Tezgahta tek tük olan kıvırcığın tane fiyatı ise 3.5-4 lira. Aralık ve ocak ayında zam şampuyonu olan patlıcan 3.5 liraya kadar düşmüşken şimdi 5 lira. Pazarcı Beşir Yüksel, “Biber de patlıcan da tam düşmüşken yeniden çıktı” diye konuşuyor.

Meyvede fiyat artışı sınırlı

Pazarı dolaşırken bazı meyvelerde fiyat artışları görünse de ayva, elma, portakal, armut gibi çoğu meyvenin geçen haftayla aynı fiyata satıldığını görüyoruz. Bu yıl fiyatı hiç düşmeyen ve 4-5 liradan satılan ayva tezgahında nedenini sorduğumuz esnaf, “Meyve çoğunlukla buzhane, yoksa onların da bu hafta gelmesi zordu” diyor.

Merkez’in ‘indirim’ planı suya düşebilir

Yükselen gıda fiyatları, Merkez Bankası’nın enflasyondaki düşüşe bağlı olarak faiz indirme planını da zora soktu. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, enflasyonda 1 puanlık indirim olması halinde faizleri indirmenin mümkün olacağını, gıda fiyatlarındaki düşme ihtimaliyle bunun gerçekleşebileceğini ifade etmişti. Ancak yükselen gıda fiyatları enflasyon üzerindeki baskıyı artırırken, faiz indirimi ihtimalini de zayıflattı.
 
‘Hal ağzına kadar dolu’

Burhan Er Tüm Bostan Sebze Meyve Komisyoncu ve Tüccarlar Federasyonu Başkanı
“Hal tüccarları olarak perakendedeki yüksek sebze ve meyve fiyatlarından biz de rahatsızız. Bu nedenle kar, kış, fırtına bahane, fiyat artışı şahane diye tepki gösteriyoruz. İstanbul Hali ağzına kadar sebze ve meyve dolu. Bütün hava şartlarına rağmen mal gelişinde en ufak bir sorun yok. Nakliyeciler binbir güçlükle de olsa ürünle hale ulaştırıyor. İstanbul’da 350-400 tane semt pazarı kuruluyor. Ancak kar ve tipi olan günlerde hiçbir pazar kurulmadı. Bu durumda insanlar alışveriş için markete yöneldi. Fiyatlar halden çıktıktan sonra yükseliyor. Birileri bu işten çok büyük paralar kazanıyor. Neden çünkü denetim yok. İsteyen istediği fiyata satabiliyor. Kimse kimseden hesap soramıyor. Serbest ticaret, serbest piyasa diye her şeyi başıboş bırakırsanız sonucu böyle olur. Temel ihtiyaç maddelerinin fiyatını satıcının vicdanına, insafına bırakırsanız, vay bu vatandaşın haline... Eskiden bütün sebze-meyve ürünleri halden geçerken perakendeciler halden aldıkları fiyatın üstüne azami yüzde 30-40 koyup satabiliyordu. Şimdi hal fiyatının en az yüzde 100 üstünde satılıyor.”

‘Kamyonlar yolda kaldı’

İçel Akdeniz Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Bölge Birliği Başkanı Veysel Sarı, “Hafta içinde Pozantı-Tekir ve Ulukışla-Aksaray güzergahlarında ulaşımda sıkıntı oldu. Kamyonlar 7-8 saat yolda kaldı. Ancak nakliye ücretlerinde bir değişiklik olmadı. Buna karşın, geç kaldığı için yaptığı sözleşmeye bağlı olarak bazı kamyoncular tazminat ödemek zorunda kaldı” dedi.
Tüm Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifleri Merkez Birliği Başkan Vekili İhsan Temel, “Hallere gelen ürünlerin boşaltılmasında sıkıntı yaşandı. Bu da yaş meyve sebze fiyatlarını biraz yükseltti” derken, Antalya Şoförler ve Otomobilciler Odası Başkanı Mehmet ali alkan da, “Yağış 1-2 gün sürdü ama hava şartları şimdi normale döndü. Büyükşehirlerdeki hallerde, stok durumuna bağlı olarak sebze ve meyve arzında bir azalma meydana gelmiş olabilir” diye konuştu.

24 liraya satan da var

Kasımpaşa semt pazarında taze fasulye dün 15 liraya satıldı. Pazarcılara göre diğer pazarlarda ise fiyat 20 TL, hatta 24 liraya çıkıyor.