Kanseri teşhis eden yazılımı Türkler buldu

İYTE Kimya Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Ümit Hakan Yıldız, kimya bölümü 2. sınıf öğrencisi Hakan Berk Aydın ve bilgisayar mühendisliği bölümü 3. sınıf öğrencisi Cihan Toklucu, "BİORGB" adlı proje kapsamında geliştirdiği yazılımla, kan tahlili sayesinde öğrenilebilecek tüm hastalıkların kısa sürede, daha düşük bir maliyetle öğrenilebilmesini sağlayacak.

Cep telefonuna yüklenen yazılımla tespit edilebilecek hastalıklar arasında grip, Hepatit B, Hepatit C'nin yanı sıra HIV virüsü ve kanser türleri de bulunuyor.

Yrd. Doç. Dr. Yıldız, yaptığı açıklamada, doktora başvuran hastalardan hastalığının belirlenmesi için çeşitli testler istendiğini, tüplerce kan alındığını, bu kanların eğitimli personelce tıbbi cihazlar kullanılarak değerlendirildiğini aktardı. Kan tahlili sonuçlarının en erken 24-48 saat arasında çıktığını kaydeden Yrd. Doç. Dr. Yıldız, şöyle devam etti:

"Tahlilin yapılması için tıbbi cihaza ve eğitilmiş personele ihtiyaç var. Hepsinin maliyeti var. En önemlisi hasta olup olmadığını anlamak için belirli bir süre gerekiyor. Salgın hastalık gibi durumlarda bu uzun süre tehlikeli olabiliyor. Şöyle bir test geliştirmeyi hedefledik; hasta geldiğinde kan alınsın, hekim onu bir kağıt platform üzerine damlatsın, çeşitli reaksiyonlardan sonra fotoğrafını çeksin ve projemizde geliştirilen mobil telefon uygulamasıyla sonucu alabilsin."

DENEYLERDE BAŞARI SAĞLANDI

Yıldız, yazılımı yapay kan kullanarak test ettiklerini belirterek, bu deneylerde başarı sağlandığını, yazılım sayesinde hastalığa neden olan etmenlerin tespit edildiğini söyledi.

Kan tahlili ile teşhis edilebilecek her hastalığın bu yolla belirlenebileceğine dikkati çeken Yıldız, bunlar arasında grip gibi bulaşıcı hastalıkların yanı sıra Hepatit B, Hepatit C, HIV ve kanser türlerinin de yer aldığını dile getirdi.

Yıldız, TÜBİTAK'tan teknogirişim ve proje desteği aldıkları çalışmanın bir sene içinde son kullanıcı tarafından kullanılabilir seviyeye geleceğini, uluslararası alanda da ilgi gördüklerini, salgın hastalıklarla mücadele eden ülkelerin bu yazılımla ilgilendiğini sözlerine ekledi.

KANINIZIN FOTOĞRAFI ÇEKİLİYOR

Yazılımı geliştiren öğrencilerden Hakan Berk Aydın da yazılımın sağlık taramasında tıbbi cihazlara gereksinimi ortadan kaldırdığını, aynı işi daha hızlıca yaptığını belirtti. Aydın, yazılımın nasıl çalıştığını şöyle anlattı:

"Alınan kan örneği, bu proje için özel geliştirilen ve hastalık etmeni bulunduğunda kodlanan renge göre renk değişimi gösteren kağıda damlatılıyor. Ardından cep telefonu ile o kağıdın fotoğrafını çekiyoruz. Tüplerce kan almak yerine bir damla kan. Fotoğrafı geliştirdiğimiz uygulamaya yüklüyoruz. Ekranda çıkan fotoğraf üzerinde parmağımızı gezdirdiğimizde uygulama renk taraması yapıyor. Tarama tamamlandıktan sonra program bizi grafik ekranına yönlendiriyor. Tarama sonucu elde edilen grafikteki renk yoğunluğu, kanda hastalıklara yol açan etmenlerin olup olmadığını gösteriyor. Gözle görülmeyen bu renk değişimini yazılım görünür hale getiriyor."