Kamuda en yüksek maaşı kim alıyor

Bazı mevzuat düzenlemeleri vardır ki niçin yapıldığını yapanlar dahi izah etmekte zorlanırlar. İşte bunlardan birisi de 18/07/2017 tarihli ve 2015/T-7 sayılı Yüksek Planlama Kurulu Kararı'dır. Bu karar ile bir anda Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Yönetim Kurulu Başkanlarının (genel müdürlerinin) maaşlarına aylık 3.682 TL maaş artışı sağlandı. Bu artışın 1.1.2016 tarihinden itibaren yapıldığı düşünüldüğünde yapılacak toplu ödemeyle birlikte işin mahiyeti daha iyi anlaşılacaktır. Bu yazımızda bu konuyu açıklayacağız.

* Hangi KİT’lerin genel müdürlerinin maaşına süper artış geldi?

YPK Kararı ile KİT’lerin yönetim kurulu başkanlarına diğer artışlara ilave olarak net 3.682 TL maaş artışı sağlandı. Bu Kararda; Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. ve İller Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu üyeleri ile özelleştirme kapsam ve programında bulunup kamu payı %50’nin üzerinde olan kuruluşlar dâhil kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının yönetim kurulu üyelerine 2.729-TL, yönetim kurulu başkanına bu ücretin iki katı, tasfiye kurulu üyeleri ile bağlı ortaklık denetçilerine yönetim kurulu üyeleri için belirlenen ücretin 3/4’ü tutarında net aylık ücret verileceği hükmüne yer verilmiştir.

Yine bu kuruluşların yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile denetçilerine, 15 Ocak ve 15 Temmuz tarihlerinde birer aylık ücret tutarında ek ödeme yapılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Bu rakamlar güncellendiğinde yönetim kurulu üyelerinin net aylık ücreti 3156 TL olacaktır. Bu ücrete ilave olarak 15 Ocak ve 15 Temmuz tarihlerinde birer aylık ücret tutarında ek ödemeyi de ilave ettiğimizde net aylık tutarı 3.682 TL olacaktır.

* KİT genel müdürleri en yüksek devlet memurundan daha fazla ücret alıyor

Başbakanlık Müsteşarı için 'En Yüksek Devlet Memuru' ifadesi kullanılmaktadır. Buna ödenen gösterge ve ek gösterge tutarı olan 1500+8000 rakamı toplamının memur maaş katsayısı ile çarpımından oluşan tutara ise 'En Yüksek Devlet Memuru Aylığı' ifadesi kullanılmaktadır. Ancak, kamuda ek göstergesi en yüksek kamu görevlisi Başbakanlık Müsteşarı değil 9000 ek göstergeli Genelkurmay Başkanı'nadır.

Kamuda En Yüksek Devlet Memuru aylığını Başbakanlık Müsteşarı alsa da en yüksek ücreti Başbakanlık Müsteşarı alamamaktadır. Yeni düzenlemeyle KİT Genel Müdürlerinin ücreti Başbakanlık Müsteşarı'nın aldığı ücretin oldukça üzerine çıkarılmıştır.

Yeni düzenleme ile görev ve ücret dengesi de ciddi oranda bozulmuştur. Bu nedenle, KİT’lerde uygulanan ücret sistemi hiyerarşik unvanlar arasındaki maaşları da önemli oranda etkilemekte ve ortaya garip bir durum çıkarmaktadır. Yani bakanlıkların ilgili kurumu olan KİT’ler bakanlıklardaki müsteşar yardımcılarına bağlanarak iş ve işlemlerini yürütmektedir. 666 sayılı KHK sonrasında dahi bırakın müsteşar yardımcısını, Başbakanlık Müsteşarı'ndan daha yüksek ücret alan KİT genel müdürleri ortaya çıkmaktadır. Bu durum ise kamu kurumları arasındaki ücret dengesizliğini ortaya çıkarmaktadır.

Bu ücret dengesizliği ortaya müsteşar yardımcılarının veya müsteşarların genel müdürlerin yönetim kurulu başkanı oldukları KİT’lere yönetim kurulu üyesi olarak atanması gibi garip bir durumu da ortaya çıkarmaktadır. Bir müsteşar veya müsteşar yardımcısı, bir KİT genel müdürünün yönetim kurulu başkanı olduğu toplantıya katılabilir mi? Bunların yönetim kurulu üyesi olarak atanması hukuki olsa dahi bu durum ne kadar etiktir? Ya da bu durumun normal bir mantıkla izahı mümkün müdür? Ancak, uygulamada mebzul miktarda bu durumla karşılaşılmaktadır.

Kamudaki ücret garabetini örneklendirmek gerekirse bir bakanlıktaki müsteşar 2017 yılı Temmuz verilerine göre 9.838 TL, müsteşar yardımcısı ise 8.567 TL ücret alırken müsteşar yardımcısına bağlı olarak görev yapan bir KİT genel müdürüne müsteşar yardımcısından 7.364 TL daha fazla ücret ödenerek 15.931 TL ve üzeri ücret alabilmektedir. Bu durumun adil veya rasyonel olduğunu izah etmek mümkün değildir diye düşünüyoruz. Başbakanlık müsteşarının 2017 yılının ikinci 6 aylık net ücret ortalamasının 10.168 TL olduğu düşünüldüğünde ortaya çıkan garabet daha iyi anlaşılacaktır.

Sonuç olarak amacımızın birilerinin maaşını göz önüne getirmek olmadığı bilinmeli ve 233 sayılı KHK’nin mutlak surette elden geçirilerek bütün KİT’leri içine alan uygulanabilir, rasyonel ve adil bir kanun yapılarak gariplikler sona erdirilmelidir. Biz KİT’lerdeki saltanatı kaldırın derken maalesef saltanat katmerlendi.

* Yönetim kurulu başkanları toplu ücret alacak mı?

YPK Kararı 1.1.2016 tarihinden itibaren geçerli olacağı için hem yönetim kurulu başkanları hem de yönetim ve denetim kurulu üyeleri toplu ücret alacaklar. Ancak, yönetim kurulu başkanlarının alacakları toplu ücret dudak uçuklatacak cinsten. Yani yönetim kurulu başkanları yönetim kurulu üyelerinden (7 *2866) + (7*2952) + 3.682 = 40.124 +41.328 = 44.408 TL daha fazla ilave ücret alacaklar.

Yönetim kurulu ücretlerine gelen zamları da ilave ettiğimizde yönetim kurulu başkanlarının alacakları toplu ücret daha fazla olacaktır. Bu durumda KİT yönetim kurulu başkanlarına 44 bin TL piyango çıktı demek herhalde abartı olmayacaktır. Keşke işler bu mantıkla çözülmeseydi.