İzmit Körfezi'nde dip çamuru temizliği yapılacak

İzmit Körfezi'nin doğu kısmında 468 hektarlık alanda 100 yılda biriktiği düşünülen 8 milyon ton dip çamurunun temizlenerek bölgede biyoçeşitliliğin korunması planlanıyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ortaklığında hayata geçirilen "İzmit Körfezi Doğu Baseni Dip Çamurunun Temizlenmesi, Susuzlaştırılması ve Bertaraf Hizmeti Projesi" kapsamında, İzmit Körfezi'nin doğu yakasından başlayarak dip çamuru temizliği yapılacak.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca bütçesi onaylanan proje kapsamında, Marmara Denizi ve Adalar Özel Çevre Koruma Bölgesi'nde yer alan İzmit Körfezi'ndeki dip çamurunun temizlenmesi için başlatılan şantiye kurulumu tamamlandı.

İzmit ilçesinde eski fuar alanı mevkisinde 70 dönüm alana kurulan şantiyede, denize yerleştirilen borular vasıtasıyla çekilecek çamur, tarama ve susuzlaştırma işlemlerinden geçirilmesinin ardından depolama alanına taşınacak.

Yaklaşık 2 ay sonra başlaması planlanan çalışma kapsamında 5 yılda İzmit Körfezi'nden karaya çıkarılması planlanan 8 milyon ton dip çamuru, taş ya da maden ocaklarında bertaraf edilecek.

"Her açıdan çevresel bir proje hayata geçirmeyi hedefliyoruz"

Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Mesut Önem, basın mensuplarına, denetim çalışmaları yürüttükleri İzmit Körfezi'ni TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ile bilimsel olarak takip ettiklerini ve birtakım farkındalık faaliyetlerini hayata geçirdiklerini söyledi.

Dip çamurunun biriktiği bölgenin İzmit Körfezi'nin ve Marmara Denizi'nin en doğusu olduğunu belirten Önem, bu çamurun birikmesinde kentleşme, sanayileşme ve derelerden akan atıkların etkili olduğunu kaydetti.

Önem, dip çamurunun çevresel sorunlara sebep olduğunu, 2016 yılında TÜBİTAK MAM ile başlattıkları çalışmada çamur miktarını ve çamurun özelliklerini belirlediklerini, 2021 yılında İstanbul Üniversitesi ve TÜBİTAK MAM'ın birer fizibilite raporu hazırladığını dile getirerek, "Bu rapora göre, 468 hektarlık alanda 15 metre derinliğe kadar yaklaşık 8 milyon ton bir çamurdan bahsedebiliriz." dedi.

Çamurun, İzmit Körfezi'nde su sirkülasyonunu önlediğini, çamurun olduğu bölgede biyoçeşitlililk açısından ciddi sorunlar bulunduğuna dikkati çeken Önem, her açıdan çevresel bir proje hayata geçirmeyi hedeflediklerini anlattı.

Önem, bir bölgeye biriken çamurun Marmara Denizi'nin farklı noktalarına dağıtılmasının da bir seçenek olduğunu ancak bunu tercih etmediklerini belirterek, şöyle devam etti:

"Çünkü bu çamurun tekrar denize verilmesi de bizi ayrı sıkıntılarla baş başa bırakabilir. Özellikle müsilaj sürecinde biz bunu yaşadık. Müsilajı tetikleyen unsurlardan biri de aslında bu tür çamurların doğru yönetilmemiş olması diyebiliriz. Bu nedenle bu çamuru hidrolik sistemle gemilerle elektrik süpürgesi mantığıyla vakumlu bir şekilde basacağız ve borular vasıtasıyla karaya ileteceğiz. 5-6 kilometreye kadar varan boru hatlarımız var. Bunu karada flokülasyon işlemine tabi tutacağız. Karada maden ya da taş ocaklarında bertarafını sağlayacağız."

Yaklaşık 2 ay sonra başlayacak projenin 5 yılda tamamlanmasını öngördüklerini belirten Önem, projenin 3 aşamadan oluştuğunu, şantiye kurulumuyla ilgili sürecin tamamlandığını, denizdeki ve karadaki boru hatlarının montajlarının devam ettiğini, alanda çalışacak gemilerin de gelecek ay bölgeye geleceğini ifade etti.

"Hedefimiz balıklandırma çalışmasını bu bölgeden yaparak buraya değer kazandırmak"

Projenin tamamlanmasının İzmit Körfezi'ne sağlayacağı faydalara değinen Önem, "Bizim beklentimiz; İzmit Körfezi'nin sonunda (doğusunda) tekrar bir su sirkülasyonu sağlanacak, tekrar biyoçeşitlilik kazanılacak. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Enstitüsüyle beraber bir çalışmamız var. Canlı çeşitliliği için örnekler alıyoruz. Şu anda çamur çekilmeden önce aldığımız örneklerde ciddi anlamda biyoçeşitlilikle ilgili sorunlar olduğunu görüyoruz. 5 yıl boyunca bu çamurun alınmasıyla beraber takibimizi de bilimsel olarak yapacağız ki bilimsel bir rapor ortaya koyalım ve biyoçeşitliğin burada tekrar nasıl kazanıldığını görelim." diye konuştu.

Önem, İzmit Körfezi'nde balıklandırma çalışması yaptıklarından bahsederek, "5 yıl sonraki hedefimiz; balıklandırma çalışmasını bu bölgeden yaparak buraya bir değer kazandırmak. Çamurun farklı yöntemlerle yönetimi söz konusu. Denize boşaltım gibi, kıyı alanlarında kullanım gibi... Ama böyle bir çevre mühendisliğiyle beraber böyle bir prosesin kurulması açısından bu projenin, dünyada bile sayılı olduğunu söyleyebilirim. Farklı derinliklerde, farklı özellikte çamurlar var. En az 3 farklı gemi bölgede çalışacak. Belediyemiz 2014 yılından beri İzmit Körfezi'ne göz bebeği gibi davranıyor. Elimizden geldiğince bütün çalışmaları yapıyoruz." ifadelerini kullandı.