İsviçre’de sadece bankacılık yok

İsviçre’nin Basel şehri, sadece orada merkez bankalarının bankası sayılan B.I.S.(Bank for International Settlements)’in bulunması ve tüm dünya bankaları için ortak prensipler sayılan “Basel Prensipleri”nin belirlenmesi nedeniyle değil, sanat faaliyetleri nedeni ile de meşhur. Dünyanın en büyük sanat fuarı sayılan ArtBasel, her yıl Haziran ayında bu şehirde yapılıyor. ArtBasel kuruluşu, kendinden sonra ikinci büyük organizasyon sayılan MiamiArt’ı da bünyesine kattıktan sonra, erişilmesi neredeyse olanaksız büyüklükteki bir organizasyon oldu.
Modern ve çağdaş resimlerin yer aldığı ArtBasel’de her yıl bir kaç milyar dolarlık sanat eseri alınıp satılıyor. Yalnız en son piyasaya çıkan sanat eserlerini değil, Picasso’dan Milo’ya kadar koleksiyoncuların koleksiyonlarına eklemek istedikleri modern sanat eserlerini de burada bulmak mümkün. Doğal olarak, önemli ve pahalı sanat eserleri özel odalarda yapılan pazarlıklarla el değiştiriyor.
ArtBasel’de, bu yıl hiç bir Türk galerisi yer alamadı. Önceki yıllarda bir galerimiz yer alabilmişti. Bu yıl, ArtBasel’e paralel organizasyonlar olan ikinci derecedeki 4 fuardan birinde 2 adet Türk galerisi var. Ana fuar ArtBasel’de sadece dünyanın en önemli modern ve çağdaş resim galerileri yer alabiliyor.
İsviçre’de sadece bankacılık yok
Bankacılık sırrının ortadan kalkmasıyla, İsviçre bankacılığının temel unsuru sayılan ve paranın sahibi ve miktarı konusunda dışarıya bilgi sızdırılmayan “numaralı hesaplar” ortadan kalktı. Bu değişim, İsviçre bankacılığını sarstı; ancak, “fiduciary” denilen ve sahibi açıklanmaksızın, hesap sahiplerinin istediği ülke ve şirkete yatırım yapabildiği hesap çeşitlerinin uygulaması sürüyor. Taklit İsviçre saatlerinin ve başka ülkelerde kaliteli peynir ve çikolataların ortaya çıkması ile lider olduğu bu konularda İsviçre’nin gelir kaynaklarının azalması olgusu ile karşılaşıldı. Zaten, Saurer kamyonları ve küçük uçak üretimi de rekabet yüzünden kapanmıştı. Ancak, ArtBasel ve Davos gibi devasa organizasyonlar ile kış sporları turizmi hâlâ İsviçre’ye büyük para bırakıyor.
Öte yandan, sanat eserleri ticareti ve yatırımı İsviçre bankaları dahil tüm bankaların ilgisini çekiyor. Son yıllarda, her türlü yatırım aracı değer yitirmiş olmasına rağmen sanat eserlerinin fiyatı sürekli yükselişte idi. Düşük faiz seviyeleri nedeni ile de yatırımcılar sanat eserleri dışında iyi gelir getiren yatırım aracı bulamadılar. Öte yandan, dünya ekonomileri ne kadar krizde olursa olsun, kara ve kirli para yaratan ekonomik faaliyetler hızını kaybetmedi. Bu nedenle, bir bölüm sanat eserlerinin “kara para aklanması” amacı ile kullanıldığı da düşünülüyor.
Sanat İstanbul...
BaselArt fuarının daha küçük çaptaki bir organizasyonu olan ve 7. yılına ulaşan “Çağdaş(Contemporary) İstanbul” fuarı, bu yıl kasımda “Art İstanbul” adı altında bir yeni organizasyonu başlatıyor. Türk sanat ve kültürünün uluslararası sanat ve kültürle buluşması, bu ve buna benzer organizasyonlar sayesinde mümkün olacak. BaselArt fuarında, “Art İstanbul”un da sanat çevrelerine tanıtımı gerçekleştirildi.
BaselArt’ı sanatla ilgili herkese tavsiye ediyorum. 
Yaman Törüner/Milliyet