İstihdamdaki krizin resmi

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) istihdam verileri, 2016’da işsizliğin kriz yıllarını aratmayacak düzeye tırmandığını ortaya koydu. En son açıklanan kasım dönemi verileri ekim, kasım ve aralık aylarının ortalaması. Yani yılın son çeyreğindeki istihdam ve işsizlik durumunu yansıtıyor. Buna göre yılın son çeyreğinde işsizlik oranı yüzde 12.1’e, tarım dışı işsizlik oranı ise yüzde 14.3’e ulaştı.

TÜİK 2016’ya ilişkin yıllık işsizlik verilerini 23 Mart’ta açıklayacak. Ancak son çeyrek verileri açıklandığı için 2016 yılı ortalama istihdam ve işsizlik verilerini hesaplamamız artık mümkün.
Yaptığımız hesaplamalar, 2016’da istihdamın krize girdiğini ortaya koyuyor. Sayfadaki grafikte de görüldüğü gibi 2016 yılı işsizlik oranı, 2009 ve 2010 kriz yılları ile karşılaştırılacak düzeye tırmandı. Krizin tam vurduğu 2009’da işsizlik oranı yüzde 13.05’e fırlamış, krizin hasarının sürdüğü 2010’da da yüzde 11.1 olmuştu. 2016 yılı işsizlik oranı da yüzde 10.9 ile 2010’daki seviyenin sadece 0.2 puan altında. Önümüzdeki aylarda yıllık ortalama işsizlik oranı seviyesinin 2010 yılı düzeyinin de üzerine tırmanması çok yüksek bir ihtimal.

2016’da hem işsizlik oranı, hem de tarım dışı işsizlik oranı 0.61 puan artarak sırasıyla yüzde 10.91’e ve yüzde 13.01’e tırmandı. İşsiz sayısı 275 bin kişi ve yüzde 8.99 artarak 3 milyon 332 bine ulaştı. İşsizlikteki kriz en fazla gençlerle kadınları vurdu.

Kadınlar arasındaki işsizlik oranı 1.17 puan artarak yüzde 13.77’ye, tarım dışı işsizlik oranı ise 0.99 puan artarak yüzde 18.19’a kadar çıktı. Kadın işsiz sayısındaki artış yüzde 13.8 ile erkeklerdeki yüzde 5.96’lık artış oranının iki katından da fazla oldu.

15-24 yaş grubundaki gençler arasındaki işsiz sayısı yüzde 7.43 artarken işsizlik oranı da 1.12 puanlık bir artışla yüzde 19.62’ye tırmandı. Genç kadınlar arasındaki işsiz sayısı artışı yüzde 9.29 olurken işsizlik oranı 1.55 puan artarak yüzde 23.75’e ulaştı.

İşsiz sayısındaki en yüksek artışın yüksek öğrenim görmüş veya meslek lisesi mezunu meslek sahibi insanlar olması dikkat çekiyor. Meslek lisesi mezunu işsiz sayısı 2016’da yüzde 20.44, yüksek öğrenimli işsiz sayısı da yüzde 19.87 arttı. İşsiz sayısı yüzde 8.99 artarken istihdam artışı yüzde 2.23’te kaldı. 2016’da ortalama istihdam 595 bin kişilik artışla 27 milyon 216 bin oldu.

İstihdamdaki artış hızının işsiz sayısındaki artış hızının gerisinde kalmasının yanında, mevcut istihdam artışının iç yapısı da kaygı veriyor. Çünkü ekonominin bel kemiği sanayide istihdam gerilerken istihdam artışı sadece hizmetler ve inşaattan geliyor.

Toplam istihdam 595 bin olurken, hizmetlerdeki istihdam artışı 730 bin ile toplam artışın bile yüzde 22.78 üzerine çıktı. Hizmetlerdeki istihdam artışı yüzde 5.26 oldu. İnşaat istihdamı da yüzde 3.80 ve 73 bin gibi ılımlı bir artış gösterdi.

Buna karşın tarım istihdamı 176 bin ve yüzde 3.21 gibi ciddi bir düşüş gösterdi. Asıl önemlisi sanayi istihdamının 31 bin kişi ve yüzde 0.58 oranında gerilemesi. Sanayideki istihdam kaybının tamamen sanayinin temel kolu olan imalatta gerçekleşmesi manzarayı iyice bozuyor. İmalat sanayii istihdam kaybı 38 bini ve yüzde 0.76’yı buldu. (İsmet Özkul / DÜNYA)