İşte köstebek mucizesi

Doğuş İnşaat; Taksim-Şişli, Kadıköy-Kozyatağı, Otagar-Bağcılar-Başakşehir-Olimpiyatkent metro hatlarının ardından Türkiye’deki dördüncü metrosunun temelini geçtiğimiz hafta attı. 38 ayda tamamlanacak, 20 km uzunluğundaki Üsküdar-Sancaktepe metrosu; sadece Çekmeköy-Taksim arasını 44 ya da Olimpiyat Stadı ile Ümraniye arasını 64 dakikaya indirmekle kalmayacak, aktarma hatları ile birkaç yıl içinde Anadolu Yakası’nın trafiğine en iyi çözümü sunacak.
Doğuş İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi ve Müteahhitler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Burak Talu, ntvmsnbc.com'a verdiği özel röportajda projenin insansız olarak çalışabilecek teknolojiye sahip olduğunu ve 2 bin kişiye istihdam sağlayacağını dile getirdi. Talu; hem Üsküdar-Sancaktepe metrosunu detaylarını hem de Doğuş İnşaat'ın Güney Amerika'dan Hindistan'a uzanan geniş yelpazede gerçekleştirilecek yeni projelerini anlattı.
İlk durak için tarih nedir?
“İlk durak Üsküdar olacak. Normal iş planına göre, Üsküdar'dan Sancaktepe'ye kadar inşaatın 38 ayda tamamlanması hedefleniyor. Ancak iş planı üzerinde Belediye’nin ilgili birimleri ile çalışılıyor, metroyu etap etap açmak ile ilgili alternatifler değerlendiriliyor.
Durakların yerleri belli mi?
“Tespit edildi. Şu an için detaylı çalışmalar yapılıyor.”
Kaç metre derine inilecek?
“TBM, yani Tunnel Boring Machine makinesi ile yapılan tünelin çapı 6 metre ise, bunun bir buçuk katı en kalınlığı yani 9 metre derinlik yeterli oluyor. Yüzeyden 9 metre altından geçilebiliyor. Çok yukarı çıkılırsa binalar olumsuz etkilenebiliyor ve çatlamalar olabiliyor. Çok aşağı inilirse de istasyonlar derine yapılmak zorunda kalıyor ve maliyet yükseliyor. Genel olarak alt yapıda bir sorun yoksa hat, lineer gidiyor. Üsküdar-Sancaktepe metrosu ise şu an ki bilinen jeolojiye göre maksimum 32 metre yerin altına inecek.”
Kadıkoy-Kartal metrosu ile bağlantılar olacak mı?
"Kadıköy-Kartal Metrosu, İbrahimağa İstasyonu'nda Marmaray ile birleşiyor. Üsküdar ise hem Marmaray hem de Sancaktepe metrolarının ilk istasyonu, dolayısı ile Üsküdar aktarma hattı olacak. Daha ilerideki planda Ümraniye’nin yeni yapılacak finans merkezi ile Kadıköy-Kartal metrosuna ve Sancaktepe’nin Sultanbeyli üzerinden Sabiha Gökçen Havalimanı’na bağlanması var, Büyükşehir Belediye Başkanımız temel atma törenimizde bunlarla ilgili planları açıkladı."
Bu projeler için düşünülen bir tarih var mı?
“Belediye'nin yaptığı bir program var. Kartal metrosu, Ağustos'ta açılıyor. Hat; Pendik'e doğru uzatılarak, Sabiha Gökçen Havaalanı ile birleştirilecek. Bir de İstanbul Büyükşehir Belediyesi, yap-işlet-devret modeli ile projeler gerçekleştirmek istiyor. Kabataş-Beşiktaş-Mahmutbey diye büyük bir hat var. Bu projede etüt ve fizibilite çalışmalarının yapıldığını ve bu yıl ihaleye çıkacağını basından takip ediyoruz."
Üçüncü havalimanı ile Çekmeköy arasında metro bağlantısı olacak mı?
“Üçüncü köprü, iki katlı olacak ve köprünün alt katından tren geçecek. Bu raylı sistem, Çekmeköy'e bağlanabilir. Oradan da havalimanına ulaşan bir raylı sistem muhakkak olacaktır."
Üsküdar merkez olacak. Altyapı kaldıracak mı bu yoğunluğu?
“Transfer istasyonu olacak. Üsküdar, yapılan çalışmalarla gelişir ve daha hareketli bir yer olabilir. Trafik biraz artabilir ancak amaç, toplu taşımayı teşvik etmek. Binaların değeri artar; bu durum aslında, metro hattı üstündeki her yer için geçerli olacak.”
Dördüncü metronuzda özel bir teknik kullanacak mısınız?
"Yaptığımız tüm metrolarda son teknoloji kullanıyoruz. ‘Köstebek’ dediğimiz TBM makinesini kullanıyoruz. Cihaz, bilgisayar merkezi gibidir. Önde delme işlemini gerçekleştiren kafa vardır ve arkası da fabrika gibidir. 100 metreye kadar uzar bazen. İlerlerken arkasını çekerek götürür. Daha önce dışarıda hazırlanan ve tünelin cidarlarını oluşturacak beton segment parçalarını alır, ilerlerken bunları da aynı zamanda ringler halinde, yani dairesel yerleştirerek tüneli oluşturur. Daha sonra bu cidar ile kazılan zeminin arasındaki boşlukları enjeksiyon ile doldurur. Makina işini tamamladığında tünelin fiziki olarak bitmiş hali ortaya çıkar. Elektomekanik dediğimiz sistemler de havalandırma, sinyalizasyon, raylar ve diğer ekipmanlar daha sonra yerleştirilir ve vagonların gelmesiyle testler yapılır. Bizim çeşitli projelerde kullandığımız 7 adet TBM makinamız var şu anda."
Taksim metrosunda kışın uzun süreli bir elektrik kesintisi olmuştu ve birçok kişi mahsur kalmıştı. Bu durumun tekrarlanmasının önüne geçilecek yeni bir uygulama olabilir mi?
“Metrolarda back-up enerji sistemi oluyor. Kimse korkmasın, genelde metrodayken elektrik kesintisi anlaşılmaz bile. Belki bahsettiğiniz olayda başka bir sorun olmuştur. Aynı sistem, Marmaray için de geçerli.”
Bu proje için kaç kişi istihdam edilecek?
"Tünel açma çalışmalarında makina yoğun olduğu için daha az personel olur ancak 16 istasyon var, her istasyon ise 8-10 katlı bina demek. Bütün istasyonlar devreye girince 2000 kişi çalışacak."
Yurtiçi ve yurtdışındaki diğer projelerinizde durum nedir?
“Birkaç yıldır Ukrayna'da çalışıyoruz. Üçüncü projemiz Kiev Uluslararası Havaalanı. Geçtiğimiz hafta başında açtık. 500 milyon dolarlık bir proje ve UEFA 2012'ye yetiştirdik. Başka projelere de bakıyoruz.
Bulgaristan'daki Sofya Metro projesi, Ağustos'ta bitecek. Libya'daki üniversite projemiz beklemede. Katar'da metrolara teklif veriyoruz. 2022 Dünya Kupası orada yapılacağı için yoğun bir çalışma var. Hindistan'da metrolara teklif verdik.
Türkiye'de Yusufeli Barajı, karayolları, demiryolları, iki köprü ile karayolu özelleştirmeleri ve ek yapım işleri var. 2023 kapsamında çevre projeleri çıkacak. Onlarla ise özellikle ilgileniyoruz.”
Çevre projelerinin kapsamı nedir?
“Su, 5 yıl sonranın en önemli konusu olacak; 10 yıl sonra ise petrolden daha değerli olacak. Su zengini bir ülke değiliz. Türkiye sahilerindeki 1750 kasabada arıtma tesisi yok. Bu nedenle bir çok ilimizde; içme suyu temini, şehir içi hatların işletilmesi, atık suyun temizlenmesi, katı atıkların yakılarak bertaraf edilmesi ve enerji üretilmesi gibi projeler gerçekleştirilecek. İhalelere katılıyoruz.
Onun dışında Afrika ile ilgileniyoruz. Kenya, Sudan, Angola, Gana gibi Sub-sahara bölgesinde birçok ülkeyi araştırıyoruz. Latin Amerika'ya da raylı sistem tecrübesini taşıyabiliriz.
Türkiye'nin en büyük barajlarından ikisini olan 513 MW’lık Boyabat ve 340 MW’lık Artvin barajlarını inşa ediyoruz şu anda. Biliyorsunuz Doğuş İnşaat bu konuda Türkiye’deki en eski ve köklü şirket, bu tecrübemizi ise Hindistan, Pakistan gibi ülkelerde değerlendirmek istiyoruz. Ayrıca Doğuş Grubu'nun marina ve AVM, ofis şeklinde kendi yatırımları var, onlarla da ilgili çalışmalar yapıyoruz."
3. havalimanı projesi ile ilgileniyor musunuz?
“Müthiş bir proje olacak. Muhakkak ilgileneceğiz. İstanbul, Londra gibi bir merkez olmak üzere.”