Türkiye cinsiyet eşitliği sıralamasında 142 ülke arasında 125’inci sırada yer alıyor. Dünyada karnesi zayıf ülkelerden biri. İş hayatında da durum kötü. Kadınların istihdama katılma oranı yüzde 30. Yani 25.9 milyon çalışanın sadece 7.7 milyonu kadın. İş gücüne katılımda ise durum daha da vahim. Kadınların oranı yüzde 27 iken erkeklerin oranı yüzde 65.2. Yani erkeklerin iş gücüne katılımı kadınların 2.4 katına ulaşmış durumda. Üst düzey kadın yönetici oranı yüzde 9.4, yönetim kurullarında kadın oranı ise yüzde 11. TÜSİAD’ın açıkladığı gibi Türkiye “tek kanatla uçmaya” çalışıyor.
Oysa dünyaca ünlü danışmanlık firması Korn Ferry’nin yaptığı araştırmalara göre cinsiyet, ırk ayrımını kaldırıp çeşitliliği sağlayan firmalar daha hızlı büyüyor. Bu gerçeğin de ışığında Türkiye’de büyük grupların gündeminde artık daha fazla kadın var. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde iş dünyasının bu önemli şirketleri kadın erkek eşitliği konusunda neler yapıyor?
İşte birkaç örnek:
Güler Sabancı:
Yüzde 100 eşitlikten yanayız
Sabancı Grubu kadın erkek eşitliği ve kadın haklarına yönelik çalışmalarını yaklaşık 10 yıldır sürdürüyor. Güler Sabancı’nın Yönetim Kurulu Başkanı olmasının ardından kadın sorunlarına duyarlılığı artan grup, Birleşmiş Milletlerin kadını güçlendirme konusunda attığı her adımı ilk destekleyen gruplardan biri. Toplam 50 bine yakın çalışanının yüzde 32’si yani 17 bini kadın. Grupta yönetim kurulunda da 14 kadın yer alıyor. Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, yüzde yüz kadın erkek eşitliğine inandıklarını belirterek şunları söylüyor: “Sabancı çatısı altında kadınlara erkeklerle eşit fırsatlar sunarken; bunu bir ayrıcalık olarak değil, insan haklarının temel bir gerekliliği olarak değerlendiriyoruz. Kadınların iş hayatına katılımı ayrıca büyüme konusunda da fırsatlar sunuyor. Ancak daha gidecek çok yolumuz var.”
Mustafa Koç:
Eşitlik için yeni projelerimiz var
Koç Grubu’nun 2014’te toplam çalışan sayısı yurtdışı dahil 85 bin 538. Bu çalışanlar içinde çalışan kadın sayısı 21 bin 729. Yani yüzde 25 civarında. 3 bin 976 yönetici arasında kadın yönetici sayısı ise 1175. Yaklaşık yüzde 30. Koç Grubu geçen günlerde çok önemli bir adım atarak kadınların güçlenmesi ve eşitlik için Birleşmiş Milletler’in HeForShe kampanyasının ana destekçisi oldu. Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç, kadınların iş hayatında güçlenmesinin kadına yönelik önyargıları da yıkacağını düşünüyor. Bu konuda çalışmaları gündemin en ön sıralarına aldıklarını anlatan Koç, şunları söylüyor:
“İş’te Eşitlik Bildirgesi’ni, Birleşmiş Milletler’in Kadının Güçlenmesi İlkelerini imzaladık. Önümüzdeki dönemde de Topluluk içerisinde eşitlik ilkelerinin benimsenmesi için birçok yeni çalışma başlatacağız.”
Vuslat Doğan Sabancı:
Eşitlik ahenk ve toplumsal barıştır
Doğan Grubu, kurumsal sosyal sorumluluk çalışmalarının merkezine yıllardır kadını koyuyor. Baba Beni Okula Gönder, Aile İçi Şiddete Son, Haklı Kadın Platformu, yapılan çalışmalardan birkaçı. Hürriyet, Birleşmiş Milletler’in Kadının Güçlenmesi İlkeleri’ne imza atan ilk medya şirketi oldu.
Doğan Grubu’nda toplam çalışan sayısı 8.164. Bunların 2.752’si yani yüzde 34’ü kadın. Yönetim pozisyonunda ise 339 kadın var. Yönetim Kurulu’nda 9 üyeden 5’i kadın. Hürriyet Dünyası’nda ise kadın oranı yüzde 40. Hürriyet Gazetecilik Yönetim Kurulu Başkanı Vuslat Doğan Sabancı ‘Bizde haberlerin, kararların ciddi takipçisi olan güçlü bir kadın lobisi var. Kadının güçlendirilmesine yönelik programlara iş dünyasının ilgisinin artmasından mutluyuz. Biz on yıl önce başladığımızda yalnızdık. Çalışan kadın sayımızı ise her yıl arttırmaya devam edeceğiz. Kadın-erkek eşitliği ahenk ve toplumsal barıştır” diyor.
Murat Ülker:
Hedefimiz eşitlik
Yıldız Holding 4 kıtada 71 fabrikada üretim ve satış yapıyor. 48 bin kişinin çalıştığı grupta kadın çalışan sayısı 15 bin 500. Kadın oranı yüzde 32. Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker, bu oranı yüzde 50’ye çıkarmayı hedeflediklerini belirterek şunları söylüyor:
“Müşterilerimiz ağırlıklı kadın. Bu müşteri grubuyla elbette empatiyi en kolay biçimde kadın çalışanlarımız kurabiliyor. Beş kadın yöneticimiz, yönetim kurulu seviyesinde kararlara iştirak ediyor. Üç kadın yöneticimizi global pozisyonlara taşıdık. Türkiye’nin bütününde de kadınların hayatta aktif rol alması önemli. Bu Türk şirketlerinin global rekabette bir adım öne çıkmasını sağlayacak.”
Hüsnü Özyeğin:
Kadın erkekten farklı değil
Fiba Holding”in Türkiye iştiraklerinin toplam çalışan sayısı 7 bin 600. Bunların yüzde 51’i kadınlardan oluşuyor. Kadın yönetici oranı yüzde 55. Fiba’nın kadın dostu olmasında Hüsnü Özyeğin’in eşi Ayşe Özyeğin’in de büyük katkısı var. Fiba’nın desteklediği Anne Çocuk Eğitim Vakfı, 1995’ten beri kadın okur yazarlığı, aile içi şiddet gibi konularda çalışıyor.
Fiba Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin, bu oranların sadece Türkiye ortalamasının değil birçok Batı ülkesinin ortalamasının da üzerinde olduğunu belirterek “Bu sayılar Fiba grubunun cinsiyete değil insana, yetkinliğe ve performansa dayalı değerlendirme sisteminin yansımasıdır. Kadınların başarısının erkeklerden farklı olduğunu düşünmüyorum“ diyor.
Bülent Eczacıbaşı:
Refaha giden yol eşitlikten geçiyor
TÜRK iş dünyasının önemli gruplarından Eczacıbaşı Topluluğu’nda 8 Mart 2011’den bu yana pozitif ayrımcılık uygulanıyor, Yurtdışında da faaliyetleri olan Eczacıbaşı Topluluğu Türkiye’de yeni işe alımlarda iki eşit aday arasından kadın adaya öncelik veriliyor. Kadın oranı yüzde 34.4’e ulaşmış durumda. Beyaz yaka kadrolarda yeni işe alımlarda ise bu oran yüzde 43. Bu uygulamayı topluluk kuruluşlarından temsilcilerin yer aldığı Fırsat Eşitliği Çalışma Grubu koordine ediyor. Koç’un HeForShe kampanyasını da destekleyen Eczacıbaşı Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, Toplumsal refaha ulaşmanın tek yolu kadın ve erkeğin eşit olduğu bir dünyayı yaratmak” diyor.
Ümit Boyner:
Eşitlik için sıra tedarikçi zincirinde
Boyner Grup’ta, toplam çalışanların yüzde 47’si, yöneticilerin yüzde 40’ı kadın. Şirketlerin beşte üçünde kadın genel müdür var. Organize Sanayi Bölgesi’nde olmasına rağmen Altınyıldız’da üretim alanında çalışanların yüzde 46’sı kadın. Boyner Grup Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Boyner, kadına yönelik politikalarını şöyle anlatıyor: “Kadınlara işe alma, iş ilişkisi süreci, ücretlendirme, eğitime katılım, terfi, emeklilik ve tüm istihdam koşullarında fırsat eşitliği sunuyoruz. Bir kontrol paneli geliştirdik. 2015’te ise Uluslararası
Finans Kurumu (IFC) liderliğinde kurulan SHE WORKS platformuna ilk Türkiyeli şirket olarak üye olduk. Uluslararası Finans Kurumu (IFC) ile de tedarik zincirimize yönelik yeni bir projeye başladık.”
Agah Uğur:
Adil toplum için kadın güçlenmeli
Borusan aldığı davet üzerine Birleşmiş Milletler Kadını Güçlendirme İlkeleri Liderlik Grubu’na üye olarak seçilen Türkiye’den ilk şirket oldu. Borusan Holding CEO’su Agah Uğur,şunları söylüyor: “Borusan olarak Liderlik Grubu’na seçilmemiz sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada kadını güçlendirme çalışmalarında örnek bir şirket haline geldiğimizi gösteriyor. Uyguladığımız eşitlikçi politikaların yanı sıra sanayide kadının çalışmasına destek olan ‘Annemin İşi Benim Geleceğim’ projemiz ve kadınlara girişimciliğin kapılarını açan mikro kredi şubelerimizin de bu kararda etkili olduğunu görüyoruz.”