İşte faizin faturası!

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), faiz kararı için bugün toplanırken, dün açıklanan iki veri, 2014'teki yüksek faiz politikasının faturasını çok açık bir biçimde gözler önüne serdi. Merkez Bankası'nın geçen yılın ocak ayında 5.5 puan yükselttiği faizi, yıl boyunca sadece 1.75 puan indirmesi, Türkiye'ye işsizlik ve bütçe açığı olarak geri döndü. Finansman maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle yatırımların ve büyümenin yavaşladığı geçen yıl işsizlik yüzde 10.9 ile 4 yılın zirvesine çıktı. Maliye Bakanlığı'nın dün açıkladığı verilere göre, şubat ayında Faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre iki kattan fazla artarken, 2.4 milyar TL bütçe açığı verildi.

FAİZ EKONOMİYİ YAVAŞLATTI

Sabah'ın haberine göre, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre işsizlik oranı aralıkta yüzde 10.9 oldu. Tarım dışı işsizlik yüzde 12.9 olarak gerçekleşti. Finansman maliyetlerinde artış nedeniyle yatırımlarını durduran özel sektör, bir yandan büyümeyi aşağı çekerken, diğer yandan da işsizlik rakamlarının artmasında etkili oldu. 2013 yılında 3 milyon 790 bin kişi olan işsiz sayısı, geçen yıl 355 binlik artışla 3 milyon 145 bine çıktı.

İstihdam edilenlerin sayısı ise 876 bin kişilik artışla 25 milyon 642 bine çıkarken, işgücü ise 27 milyon 556 bin kişiden 28 milyon 787 bin kişiye ulaştı. Ekonomik aktiviteki yavaşlığın, işsizlikteki artışın en önemli nedeni olduğuna işaret eden analistler, iş gücüne katılım oranının da yüksek olmasının işsizliği artırdığı görüşünde. İşgücüne katılım oranı yüzde 50.2, istihdam oranı yüzde 44.7. Finansman maliyetlerinde artış, geçen yıl hem özel sektör yatırımlarını, hem de tüketim harcamalarını frenledi. Özel sektör yatırımları büyümeyi ilk çeyrekte 0.3, ikinci çeyrekte 0.9 puan aşağı çekti. Büyümenin yüzde 2'nin altına indiği üçüncü çeyrekte ise özel sektörün katkısı '0' oldu. Geçen yıl ayrıca hanehalkı tüketiminin büyümeye katkısı, binde 12 ile 2012 yılından bu yanaki en düşük seviyeye geriledi. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 10.2 kadınlarda ise yüzde 12.6 olarak hesaplandı. 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı yüzde 20.2 olarak gerçekleşti.

BÜTÇEYE FAİZ DARBESİ

Geçen yılın ocak ayında yapılan rekor faiz artırımının en çarpıcı etkisi şubat ayı bütçe rakamlarında kendini gösterdi. Bir taraftan Merkez Bankası politikaları nedeniyle iç talebin zayıf seyrini sürdürmesi, diğer yandan da şubat ayında yoğunlaşan faiz harcamaları nedeniyle bütçe şubatta açık verdi. Maliye Bakanlığı'nın dün açıkladığı verilere göre geçen yılın şubat ayında 1 milyar 668 milyon lira fazla veren bütçe, bu yılın aynı döneminde 2 milyar 358 milyon lira açık verdi. Faiz dışı denge de geçen yıla göre yüzde 9.3 azalarak 4.5 milyar liraya indi. Bütçe giderlerinin yüzde 29.8 artarak 42.5 milyar lirayı aştığı şubat ayında, faiz hariç giderler yüzde 21 artarak 35.6 milyar liraya çıktı. Faiz giderleri ise yüzde 107.1 artarak 3 milyar 326 milyon liradan 6 milyar 889 milyon liraya fırladı. Kamu şubat ayında her gün ortalama 246 milyon lira faiz ödedi. Faiz giderleri bu yılın ilk iki ayında ise, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42.7 artarak 11.9 milyar liraya çıktı. Geçen yılın ocak-şubat döneminde 3 milyar 575 milyon lira fazla veren merkezi yönetim bütçesi, bu yılın aynı döneminde 1 milyar 410 milyon lira fazla verdi.

ŞİMŞEK:FAİZ YIĞILMASI

Bütçe gerçekleşmelerini değerlendiren Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dönemsel etkenlerden dolayı merkezi yönetim bütçesinin şubat ayında açık verdiğini, ancak finansal piyasalardaki dalgalanma ve iç talepteki nispi yavaşlamaya rağmen bütçe gelir performansının güçlü kalmaya devam ettiğini söyledi. Şimşek, "Şubat ayında bütçenin açık vermesi dönemsel bazı etkenlerden dolayı harcamaların yüksek gerçekleşmesinden kaynaklandı. Altyapı yatırımlarına aktarılan kaynaklar ile faiz harcamalarının şubat ayına yığılması bunda etkili oldu" dedi.