İşte 13 günlük ağır fatura

Bu iki faktör en çok borsayı etkiledi, borsa 13 günde 67 milyar TL eridi. Merkez müdahalesi doları sakinleştirirken tahvil faizleri dalgalı bir seyir izledi ve yüzde 6.07'den yüzde 7 seviyelerine kadar çıktı.
Türkiye yaklaşık 13 gündür Gezi Parkı protestoları etkisinde. Bu 13 günlük zaman zarfında Gezi Parkı protestoları ve protestolara yapılan sert müdahalenin piyasalar üzerindeki etkisi büyük oldu. Mayıs ayında piyasada yaşanan olumlu dinamikler yerini dalgalanmaya bıraktı. Borsa siyasetten gelen açıklamalara göre kimi zamanlar büyük düşüşler yaşarken kimi zamanlar da kayıplarını toparlamaya çalıştı.
Hürriyet'ten Barış Balcı'nın haberine göre, dolar protestolar öncesi uluslararası piyasalardan gelen dinamiklerle değer kazanıyordu. Gezi Parkı protestoları ile birlikte zaman zaman 1.90 TL'yi gören dolar iyice dalgalanmaya başladı. Gösterge tahvil faizleri de Mayıs ayı içinde yüzde 5'li seviyeleri görmüştü. Uluslararası gelişmelere Gezi Parkı protestoları eklenince bu faizlerde sıçradı ve 13 günlük periyotta kimi zaman yüzde 7'li seviyeleri gördü.
Bir fon yönetim direktörü bu atmosferi dalgalanma ile açıklıyor. Direktör, piyasaları şöyle özetledi: "Volatilitenin olduğu yerde borsalar etkileniyor. Volatilite primi çok yükseğe gittiği için spot piyasada fiyatlar aşağıda. Borsa için hafta sonuna doğru siyasi açıklamalara bakılacak. Bu 13 günlük periyotta oluşan düşüşün yüzde 70'i içeriden yüzde 30'ı dışarıdan faktörlerle gerçekleşti. Bu düşüşte kırılganlığımız çok fazla olduğu için çok etkilendik. Risklere bakıldığında var olan fiyatlar normal gözüküyor ama normal koşullarda kesinlikle bu fiyat seviyelerinde olmazdık."
BORSADAN 13 GÜNDE 67 MİLYAR TL ERİDİ
Mayıs ayında tarihinin en kazançlı dönemlerinden birini geçiren borsa 22 Mayıs'ta 93 bin 179 puana kadar çıkarak tarihi zirve yakalamıştı.
TÜİK verilerine göre, Mayıs ayında finansal yatırım araçlarından en yüksek reel getiriyi, ÜFE ile  indirgendiğinde yüzde 5,79, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 6,69 oranlarıyla BIST 100 Endeksi sağlamıştı. Ancak Gezi Parkı protestolarının ardından tablo değişti.
Gezi Parkı'na ilk müdahalenin başladığı 31 Mayıs Cuma günü borsa günü 85 bin 990 puandan kapamıştı. Bugün ilk seansı ise 76 bin 630 puandan kapadı. 13 gün önceki kapanışta 614 milyar TL olan borsa şirketlerinin piyasa değeri bugün ilk seans sonuna geldiğimizde 67 milyar TL eriyerek 547 milyar TL'ye geriledi. Ancak bugün özellikle Merkez Bankası müdahalesinin ardından borsa kayıplarını geri toplama emaresini gösteriyor.
Borsada düşüş protestoların başlangıcı sonrası ilk Pazartesi açılışında yüzde 10,47'yi değer kaybetmişti. Hafta boyunca Bülent Arınç ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün ılımlı açıklamalarıyla toparlamaya çalışan borsa Başbakan Erdoğan'ın Tunus'taki sert açıklamaların ardından 73 bin 33 puana kadar geriledi.
Borsa bu hafta ise Merkez Bankası müdahalelerinin de etkisiyle biraz daha olumlu bir seyir izliyor.
SİYASİ ORTAM SAKİNLEŞMELİ
Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Burak Saltoğlu'na göre bu toparlanma evresi için siyasi ortamın sakinleşmesi gerekiyor.
Saltoğlu piyasalardaki düşüş ve hareketliliğinin yüzde 40'ının FED kaynaklı olduğunu yüzde 60'ının ise iç gelişmelere bağlı olduğunu söyledi. Saltoğlu "Gezi protestolarının yarattığı dalga global dalgalanmanın olduğu bir döneme denk geldi. Borsa daha riskli bir ürün olduğu için diğerlerinden daha fazla görüyoruz. Kur ve faize göre daha fazla ayrışmış durumda. Kalıcı risk oluşması durumunda Türkiye'nin diğer piyasalardan negatif ayrışması riski var." dedi.
DOLAR CEPHESİNDE DURUM ŞİMDİLİK SAKİN
31 Mayıs'ta dolar ise 1.8681 TL seviyesinde ve yükseliş trendindeydi. Öncesinde uluslararası piyasalarda dolar lehine olan gelişmeler yaşanmış ve FED'in tahvil alımını kısıtlayacağı açıklamalarıyla gelişmekte olan ülkelerin para birimleri düşüşler gözlenmişti. Gezi Parkı olaylarının ardından ise dolarda yüksek derecede dalgalanmalar görüldü. Hafta boyunca dolar 1,90 TL'leri zorlarken aynı gün içinde 1,87 tabanına kadar da geriledi. Bu dalgalanmanın ardından Merkez Bankası dün gerçekleştirdiği 5 ayrı döviz satım ihalesiyle piyasaya 250 milyon dolar döviz verdi ve piyasa sakinleşti. Dolar bugün tekrar 1.87 TL'lere kadar geriledi.
FAİZ YÜKSELİŞ BASKISINDA
Gezi Parkı protestoları öncesi Mayıs ayında yüzde 5'li seviyeleri gören gösterge tahvilin faizi doların da değerini yükselten faktörlerle 31 Mayıs'ta yüzde 6,07 seviyesindeydi. 3 Haziran Pazartesi ardından gergin siyasal atmosferle yüzde 7'lere kadar tırmanan faizler Başbakan Erdoğan'ın Tunus'taki konuşması ile yüzde 7'nin de üzerine çıktı.
Faiz bugün ise yüzde 6.6 ile yüzde 7 arasında hareket ediyor.
Saltoğlu kur ve faiz açısından önümüzdeki dönemde iki belirsizliğin önemli olacağını belirtti. Beklentiler uluslararası belirsizliğin azalması yönünde. Siyasal ortamdan kaynaklanan riskin azaltılması da kur ve faiz üzerinde olumlu etki yaratır" dedi.