İsrail hükümetinde çatlak

Yüksek Mahkeme, vergi suçlarından geçen yıl hüküm giyen ve savcılıkla yaptığı anlaşma sonucu şartlı tahliyeyle serbest bırakılan Deri'nin, bakan olamayacağına hükmetmişti.

İsrail Başbakan Binyamin Netanyahu, Yüksek Mahkeme'nin geçen hafta aldığı karar sonrası koalisyon hükümetinin İçişleri Bakanı Şas Partisi lideri Arya Deri'nin görevine son verdi.

Kudüs’te düzenlenen haftalık bakanlar kuruluna başkanlık eden Netenyahu’nun, burada aynı zamanda Euronews'in haberine göre Sağlık Bakanı olarak da görev yapan Deri’ye hitaben yaptığı konuşmada, “Üzülerek ve büyük bir üzüntüyle sizi hükümetteki görevinizden almak zorunda kalıyoruz.” dediği aktarıldı.

Dery'nin İsrail Devleti'nin hizmetine katkıda bulunabilmesi için her türlü yasal yolu bulmaya çalışacağını kaydeden Netehyahu, Yüksek Mahkeme’nin kararının "halkın iradesini yok saydığı" görüşünü dile getirdi.

Deri için özel yasal düzenleme yapılmıştı

Netanyahu, geçen ay sonunda kabinesini açıklamadan önce Mecliste kabul edilen bir dizi yasayla, kurduğu koalisyon için düzenlemeler yapmıştı.

Bu kapsamda, Ultra Ortodoks Şas Partisi lideri Deri'nin hüküm giydiği halde bakan olabilmesini sağlayan, İsrail basınının "Deri yasası" diye isimlendirdiği yasa Meclisten geçmişti.

Netanyahu hükümetinin tartışılan "yargı reformu"

Mahkemenin kararı, Binyamin Netanyahu başkanlığındaki hükümetin, yargının yetkilerini kısıtlamaya hazırlandığı dönemde geldi.

Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak'ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandıran, yargının, hakimlerin seçimi üzerindeki etkisini azaltan bir yasa planladıklarını duyurmuştu.

Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının bazı yetkilerini Meclise devretmeye yönelik hamleleri, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı mekanizması arasında gerilime yol açmıştı.

İsrail'de bir Anayasa bulunmuyor ve İsrail Yüksek Mahkemesi en yüksek yargı merci olarak görev yapıyor.

İsrail Yüksek Mahkemesi, Anayasa taslağı olarak kabul edilen "temel yasalara" aykırı olduğu gerekçesiyle Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisine sahip.

Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisinin elinden alınacağını belirtmişti.

Yeni yargı planına göre koalisyon hükümeti, yargı mensuplarını atama komitesinde şu an 9 olan üye sayısını 11'e çıkaracak ve bu üyelerin 7'sini kendi seçecek. Bu üye çoğunluğu, hükümetin, yargıçların atanmasında tek söz sahibi olacağı anlamına geliyor.

İsrail'in başkenti Tel Aviv'de hafta sonu yaklaşık 80 bin kişi söz konusu yargı reformunu protesto etmişti.

İsrail'de "ülke tarihinin en sağcı" hükümeti görevde

İsrail'de yeni Başbakan Binyamin Netanyahu'nun aşırı dindar Yahudi ve aşırı sağcı partilerle kurduğu yeni hükümet 29 Aralık 2022'de Meclisten güvenoyu alarak göreve başlamıştı.

Filistinlilere yönelik ayrımcı ve ırkçı politikalarıyla bilinen ortaklara sahip yeni koalisyon hükümeti, İsrail siyasi tarihinin "en aşırı sağcı" hükümeti olarak değerlendiriliyor.

Netanyahu öncülüğündeki aşırı sağcı hükümet, Filistin geneli ile İsrail’deki toplumsal muhalefetin yanı sıra başta ABD olmak üzere İsrail’in Batılı müttefikleri tarafından da endişe ile karşılanıyor.

İsrail'de Netanyahu hükümetine karşı kitlesel protesto

Biden'dan Netanyahu'ya tebrik: Dört gözle bekliyorum

İsrail'in Paris Büyükelçisi, Netanyahu hükümetini protesto için istifa etti