İspanya'da zihinsel engellilerin zorla kısırlaştırılması son buldu

İspanya'da artık zihinsel engelli kişilerin istemedikleri halde zorla kısırlaştırılması uygulaması son buldu. Pedro Sanchez'in başbakanlığındaki solcu hükümetin Resmi Gazete'de yayımladığı yeni yasal düzenlemede zihinsel engellilerin zorla kısırlaştırılmasının bittiği ilan edildi.

Düzenlemeyle ilgili açıklamasında "İspanya'da son on yılda 1000'den fazla kişi zorla kısırlaştırıldı, bunların çoğu kadındı" diyen hükümet, artık yasadışı hale gelen uygulamanın insan hakları bakımından vahim bir anormallik teşkil etmiş olduğunu belirtti.

İspanya Engelli Kişilerin Temsilcileri Komisyonu (CERMI) da 'İspanyol yasalarının izin verdiği en zarar verici insan hakları ihlallerinden birinin sona erdiği' açıklamasını yaptı.

Gelgelelim zihinsel engellilerin zorla kısırlaştırılması hala ABD'de birçok eyalette yürürlükte. 

20. yüzyıla girilirken ABD'deki ilerlemeciler tarafından desteklenen öjenik hareketine Carnegie Enstitütüsü ve Rockefeller Vakfı büyük şirketlerle bağlantılı kurumlar mali destek veriyordu. 1906'da 'kahvaltı gevreği kralı' John Harvey Kellogg, öjenik hareketi anaakıma taşıyabilmek için Michigan eyaletinde Irk Islahı Vakfı'nı kurdu. Bir yıl sonra dünyanın ilk zorla kısırlaştırma yasasını çıkaran Indiana'yı 31 eyalet örnek alıp takip etti. 1927'de Buck'a karşı Bell diye bilinen davada Federal Yüksek Mahkeme, Virginia eyaletinde üremeye uygun bulunmayanların zorla kısırlaştırılmasına izin veren yasayı onayladı. Tüm bunların sonucunda 1970'lerin ortasında dek ABD'de 60 binden fazla kişi kendi iradeleri hilafına zorla kısırlaştırıldı.

1927 tarihli karar o zamandan beri asla bozulmadığından, en az 8 eyaletin yasalarında zorla kısırlaştırma yer almaya devam ediyor. Bunlar arasında Kaliforniya, Kuzey Carolina, Oregon, Pennsylvania, Vermont, Washington var. Columbia Bölgesi'nde  2007 yılında bir temyiz mahkemesi, doktorun hastanın en yüksek çıkarlarına olduğuna karar vermesi halinde kısırlaştırma yoluna gidebileceğine dair kararı onayladı.

ABD'de Indiana'nın 1907'de ilk kısırlaştırma yasasını çıkarmasından beri uygulamanın şoke edici şekilde istismar edildiği vakalar kayıtlara geçti. Kaliforniya'da bir kadın cezaevinde 1997-2013 arasında 1400 mahkum kısırlaştırıldı. Cezaevlerinde kısırlaştırma zorunluluğu bulunmamasına karşın, genelde baskı altındaki mahkumlara zorla dayatılıyor. 2017'de Tennessee'de bir yargıç mahkumlara vazektomi ya da çok uzun süre etkili doğum kontrol implantlarını kabul etmeleri karşılığı hapis cezasından 30 gün düşürmeyi teklif etti.