İspanya bankaların konutlarına el koyuyor

Ekonomik krizle mücadele eden İspanya'da, ülkenin güneyindeki Endülüs özerk yönetimi, boş konutlarını kiralamayan bankalar, finans ve emlak şirketlerine 9 bin euroya kadar para cezası kesilmesini, sosyal açıdan gerekli görülmesi halinde en fazla 3 yıl süreyle bu konutların istimlak edilmesini öngören bir kararı yürürlüğe koydu.
İspanya'da ekonomik krizin etkisiyle ciddi bir sosyal kriz olarak ortaya çıkan, evlerini kaybeden ipotek mağdurlarını korumaya yönelik ilk büyük adım Endülüs özerk yönetimi hükümetinden geldi. Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) ve komünist görüşlü Birleşik Sol (IU) partilerinin koalisyonundan oluşan Endülüs özerk yönetimi hükümeti, mevcut durumda bölgede 700 bin boş konut bulunduğunu ve bunun yaklaşık yarısının bankalar, finans ve emlak şirketlerine ait olduğunu açıkladı.
Hükümet bu kapsamda, boş konutlarını kiralamayan bankalar, Finans ve emlak şirketlerine 9 bin euroya kadar para cezası kesilmesini, sosyal açıdan gerekli görülmesi halinde 3 yıla kadar bu konutların istimlak edilmesini öngören bir kararı yürürlüğe koydu.
"Konut konusu bir insanlık hakkı"
Kriz nedeniyle 2007'den bu yana, Endülüs'te (kredi geri ödemesi yapamayanlarla ilgili) yaklaşık 86 bin evden çıkarma vakası görüldüğünü açıklayan Endülüs hükümeti, yüzbinlerce boş konuta rağmen onbinlerce kişinin evsiz olmasının kabul edilemeyeceğini vurguladı. Hükümet açıklamasında, "Bugün, Endülüs'te 'Artık yeter' diyoruz ve konut konusunu bir insanlık hakkı olarak savunuyoruz" denildi.
İpotek mağdurlarının evlerinden çıkarılmalarını "kanayan sosyal bir yara" olarak değerlendiren Endülüs özerk hükümetinin konut ve bayındırlıktan sorumlu üyesi Elena Cortes, şunları söyledi:
"Aldığımız bu kararla adaleti yerine getiriyoruz ve sorunun köküne iniyoruz. İspanya'da ilk kez bir özerk hükümet konutu bir hak olarak yasallaştırıyor. Aktüel durumun, ahlaki açıdan desteklenebilir hiçbir tarafı yoktur. Kriz kurbanlarının, kendi özerk yönetimlerinin çözüm önerileri sunduğunun farkına varmasını istiyoruz."
El konulan konutun kirasının yüzde 2'si ödenecek
Endülüs özerk yönetimi Başkanı Jose Antonio Grinan da, "Anayasamıza göre, mal ve mülk sahiplerinin sosyal sorumlulukları var. Hiçbir şekilde dokunulamaz, sınırlı bir haktan bahsetmiyoruz. Biz bu önlemleri en derin şekilde hukuki açıdan araştırdık ve anayasaya uygunluğu konusunda hiçbir şüphemiz yok" şeklinde konuştu.
Endülüs'te yarından itibaren yürürlüğe girecek karar çerçevesinde, boş konutlara yönelik özel bir çalışma başlatılacak. Boş konutların sahiplerine verilecek cezalar ise "hafif, ağır ve çok ağır" olmak üzere 3 kategoride düzenlendi. En yüksek ceza 9 bin euroyu buluyor.
Endülüs özerk yönetimi, evden çıkarılmaların mağdurlar için sosyal dışlanma riskine neden olması halinde, bu kimselerin barınabileceği boş konutlara en fazla 3 yıla kadar el koyabilecek; konut sahibi banka veya şirketlere istimlak kanununa göre konut değerinin yüzde 2'si oranında kira ödemesi yapacak. Yazlık ve dağ evi gibi konutlar ise uygulamanın dışında tutulacak.
Yüzbinlerce ipotek mağduru çözüm bekliyor
Öte yandan İspanya merkez hükümeti, Endülüs yönetiminin aldığı karara temkinli yaklaşarak, bu tip bir uygulamanın yasalara uygunuğunun araştırılacağını duyurdu. Adalet Bakanı Alberto Ruiz Gallardon, "Hükümet olarak bizim istediğimiz, özerk yönetimlerin aldıkları bu tip sosyal kararların yasal çerçevede olması, İspanyol meclis ve senatosunda onaylanması ve tüm İspanyolları kapsamasıdır" dedi.
İspanya genelinde evlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalan 400 bine yakın ipotek mağduru bulunurken, mecliste, bu kimseleri korumaya yönelik yasa çalışmaları devam ediyor.