İşini korumak kolay, yeni iş bulmak zor

FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD’de iş gücü piyasası giderek zorlaşıyor.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, ABD’de işinizi korumak her zamankinden daha kolay ancak iş bulmak ise her zamankinden daha zor.

İş bulmak ve değiştirmek zorlaştı

The Associated Press’ten Paul Wiseman’ın haberine göre, geçtiğimiz yıl müzik yayını hizmeti Spotify tarafından işten çıkarılan Joovay Arias, yakın zamanda yazılım mühendisi olarak başka bir iş bulmayı umuyordu çünkü 2019 yılında önceki iş arama süreci çok kolaydı. Arias, “O zamanlar bana ulaşan bir sürü işe alım uzmanı vardı, onları geri çevirmek zorunda kaldığımı hatırlıyorum” diyor.

Arias yakın zamanda beklenmedik bir çileden sonra başka bir iş buldu. 39 yaşındaki Arias, “Üç ay kadar süreceğini düşünmüştüm ancak bir yıl üç aya sürdü” diyor.

Arias ve diğer iş arayanların da onaylayabileceği gibi, oldukça hareketli olan Amerikan iş gücü piyasası son birkaç yıldır soğumuş durumda. İş piyasası artık alışılmadık bir yerde duruyor: İş sahipleri çoğunlukla güvende, işten çıkarmalar ise tarihsel olarak düşük ancak işe alım hızı yavaşladı ve iş bulmak zorlaştı. Bugün açıklanan tarım dışı istihdam verileri de, Temmuz ayında beklenenden çok daha zayıf bir iş artışının ardından Ağustos ayında da işe alımların beklentilerin altında kaldığını gösterdi.

Indeed Hiring Lab'de ekonomik araştırma direktörü olan Nick Bunker, “Bir işiniz varsa ve bu işten memnunsanız ve bu işi elinizde tutmak istiyorsanız, şu anda işler oldukça iyi. Ancak işsizseniz veya bir işiniz varsa ama işinizi değiştirmek istiyorsanız, işler birkaç yıl önce olduğu kadar toz pembe değil” diyor.

Pandemi ve sonrası

Ekonominin pandemi durgunluğundan hızla çıkmasıyla Mart 2022'de zirveye ulaşmasından bu yana, hükümetin açık pozisyonlar ve işe alımlar hakkındaki son aylık raporuna göre, listelenen iş açıklarının sayısı üçte birden fazla oranda düştü.

Geçici yardım firmaları, son 28 ayın 26'sında işleri azaltmış durumda. Ekonomistler genellikle geçici işleri iş piyasasının nereye gittiğine dair bir haberci olarak görüyor çünkü birçok işveren tam zamanlı işe alımlara başlamadan önce geçici çalışanları işe alıyor.

Bu hafta yerel ekonomik koşulların bir özetinde, Fed'in bölgesel bankaları yavaşlayan bir iş piyasasına dair işaretler bildirdi. New York Fed, personel ajanslarının iş kazanımlarının firmaların işe alım kararlarına daha fazla tereddütle yaklaşmasıyla yavaşladığını söyledi ve “İş adayları piyasada daha uzun süre kalıyor” açıklamasını yaptı.

Minneapolis Fed, bir personel ajansının işletmelerin kimi işe aldıkları konusunda çok daha seçici hale geldiğini bildirdiğini söyledi. Atlanta Fed ise sadece birkaç şirketin işe alımı artırmayı planladığını bulguladı.

İki yıl önce çok yaygın olan iş değiştirme, çalışanların başka bir yerde daha iyi ücret veya çalışma koşulları bulma yeteneklerine olan güvenlerini yavaş yavaş kaybetmeleriyle yavaşlamış durumda. Temmuz ayında sadece 3,3 milyon Amerikalı işini bıraktı; bu sayı Nisan 2022'de 4,5 milyona ulaşmıştı. İstihdam web sitesi Glassdoor'un baş ekonomisti Aaron Terrazas, “İnsanlar yeni iş bulamayacaklarından korktukları için yerlerinde kalmayı tercih ediyor” diyor.

Çalışma Bakanlığı, istihdam büyümesine ilişkin yıllık revize tahminlerinde, ekonominin Mart ayında sona eren 12 ayda daha önce tahmin ettiğinden 818.000 daha az iş eklediğini bildirdi.

İşe alım hızının yavaşlaması normal

Bir bakıma, işe alım hızının artık yavaşlaması hiç de şaşırtıcı değil. Ekonomi Kovid-19 durgunluğundan geri dönerken 2021 ve 2022'deki iş gücü büyümesi, kayıtlara geçen en patlayıcı seviyedeydi. Çalışanlar onlarca yıldır sahip olmadıkları kaldıraç gücüne kavuştu. Şirketler artan satışlara ayak uydurabilmek için yeterince hızlı işe alım yapmak için çabaladı. Birçok işveren, çalışanları elinde tutmak için maaşları yükseltmek ve ikramiye vermek zorunda kaldı.

Ekonomistler, işe alımların yavaşlamasının kaçınılmaz olduğunu ve hatta uzun vadede bunun sağlıklı olduğunu söylüyor. Bu sayede ücret artışı ve enflasyon baskıları üzerindeki baskının da hafiflediği düşünülüyor. Aksi takdirde ekonomi aşırı ısınabilir ve Fed'i resesyona neden olacak kadar agresif bir şekilde parasal sıkılaştırmaya gitmeye zorlayabilirdi.

Pandemi sonrası iş patlaması, 2007-2009 ‘Büyük Durgunluğu’ndan kaynaklanan yavaş toparlanmayla belirgin bir tezat oluşturuyordu. O zamanlar, ekonominin kaybedilen işleri geri kazanması altı yıldan fazla sürdü. Buna karşılık, 2020'deki nefes kesici pandemi iş kayıpları 22 milyon kişiyle iki buçuk yıldan kısa bir sürede tersine döndü.

Yine de, yükselen ekonomi enflasyonu ateşledi ve Fed'in iş piyasasını soğutmak ve enflasyonu yavaşlatmak için 2022 ve 2023'te faiz oranlarını 11 kez artırmasına yol açtı. Ve bir süre, ekonomi ve iş piyasası daha yüksek borçlanma maliyetlerinden etkilenmemiş gibi görünüyordu. Tüketiciler harcamaya devam etti, işletmeler büyümeye devam etti ve ekonomi büyümeye devam etti.

Ancak sonunda devam eden yüksek faiz oranları etkisini göstermeye başladı. Spotify gibi teknoloji devleri de dahil olmak üzere birkaç yüksek profilli şirket, geçen yıl yüksek Faiz oranları karşısında işten çıkarmalar duyurdu. Ekonominin teknoloji sektörü ve daha az ölçüde finans sektörü dışında, çoğu Amerikan şirketi işten çıkarmaya gitmedi. İşsizlik yardımı için ilk kez başvuru yapanların sayısı, pandemi başlamadan önceki seviyenin biraz üzerinde seyrediyor.

Çalışanları elinde tutan şirketler yeni işe alım yapmıyor

Glassdoor'dan Terrazas, “Bir veya iki yıl öncesine kıyasla, özellikle giriş seviyesindeki kişiler için iş bulmak çok daha zor. Teknoloji ve finans sektöründe, profesyonel hizmetlerde son bir buçuk yıldır kademeli olarak yapılan işten çıkarmalar nedeniyle, iş piyasasında çok sayıda yüksek becerili ve deneyimli kişi oldu. Her türlü kanıta göre, iş buluyorlar. Ancak aynı zamanda daha fazla giriş seviyesindeki kişiyi de sıranın daha da gerisine itiyorlar. Yeni mezunlar, iş deneyimi olmayan kişiler, iş piyasasında iki, beş, on yıllık deneyimi olan kişilerle aniden rekabet etmenin etkilerini hissediyor. Bu büyük balıklar piyasada olduğunda, küçük balıklar doğal olarak dışarı atılıyor” şeklinde konuşuyor.

Ekonomi güçlü ama…

On yıllardır görülen en yüksek faiz oranlarının baskısına rağmen, ekonomi sağlam bir şekilde ayakta kalıyor ve Nisan'dan Haziran'a kadar yıllık yüzde 3'lük sağlıklı bir oranda büyüdü. Çoğu Amerikalı sağlam bir iş güvencesinin tadını çıkarıyor. Yine de, iş değiştirmenin giderek zorlaşması göz önüne alındığında, bu iş sahiplerinden bazıları da rahat değil ve işlerini kaybetmekten korkuyor.

Terrazas, “Gerçek şu ki, birçok insan, işleri olsa bile, ekonomi hakkında çok fazla endişe duyuyor. İnsanlar biraz iş güvencesizliği hissediyor, iş yerinde uzun zamandır olduğundan çok daha fazla baskı hissediyorlar” diyor.

New York Fed'in Ağustos ayında yaptığı bir ankette, Amerikalıların bir bütün olarak, 2014'ten bu yana işlerini kaybetme konusunda daha fazla endişe duydukları bulgulandı. O zamanlar, insanlar 2008-2009 Büyük Durgunluğundan kurtulmanın tüm etkilerini hissetmeye yeni başlıyordu.

Kaygıya eklenen bir diğer şey de son iş patlamasının anılarının hala taze olması oldu. Terrazas, “Çoğu insan için referans noktası hala 2021 ve 2022 yani iş piyasasının çok güçlü olduğu zamanlar ve ekonomistler için bir normalleşme olarak görünen şey, bence birçok insan için bir statü kaybı gibi hissettiriyor” diyor.

ABD'de işsizlik maaşı başvuruları geçen hafta düştü

ABD'de istihdam beklentinin altında

ABD Hazine Bakanı Yellen'dan 'istihdam' değerlendirmesi

Z kuşağı iş bulmakta zorlanıyor

Gönüllü işten ayrılma azalıyor