İşin garantisi faktoringden geçiyor

Factors Chain International (FCI) Başkanı ve TEB Faktoring Genel Müdürü Çağatay Baydar, önce dev şirketleri ardından bankaları batıran krizde şimdi ülkelerin batma riskinin konuşulduğunu belirterek dışarıdaki risklerin ortadan kalmadığına dikkat çekti. Türk ihracatçısını uyaran Baydar, ihracatın yüzde 60’ının açık hesap usulüyle çalıştığını belirterek “Açık hesap karşılığında teminat yok demek. Bizim ihracatçımız malı gönderiyor paranın gelmesini bekliyor. Bu karşı taraf riskini almak demek. Ülkelerin battığı bir ortamda açık hesap mal satmak Rus ruleti gibi. Halbuki bu işlemler faktoring üzerinden geçerse doğal bir korunma sağlarsınız” dedi.
Uluslar arası Faktoring Zinciri’ne tarihinde ilk defa bir Türk Başkanlık edecek. Üstelik Baydar’ın başkanlığı FCI için önemli bir dönemeç noktasına da denk gelmiş durumda. FCI’ın 40 yıldır genel sekreterliğini yapan Jeroen Kohnstamm emekli oluyor. Baydar, yeni genel sekreter ataması yaparken FCI’ın organizasyonunda değişikliğe ihtiyaç olup olmayacağına da bakacaklarını söyledi.
Dünyada Faktoring sektörünün cirosunun 2.2 trilyon dolara geldiğini ve bunun yüzde 60’ının FCI üyeleri tarafından yapıldığını ifade eden Baydar, daha gidilecek yüzde 40’lık bir pay olduğunu vurguladı. Kıtalara göre Faktoring hacmine bakıldığında Avrupa’nın payının yüzde 63’lere ulaştığı, Amerika’nın payının yüzde 11, Asya’nın ise yüzde 22 olduğu bilgisini paylaşan Baydar, Afrika’nın payının ise sadece yüzde 1 olduğunu da belirtti.
Baydar, 2010 senesinde hacim açısından bakıldığında ülkeler arası sıralamanın Çin, Tayvan ve Türkiye olarak dizildiğini 2011 Haziran’ı itibariyle ise Türkiye’nin Tayvan’ı geçerek ikinci sıraya oturduğunu bildirdi. TEB Faktoring’in üç yıldır dünyanın en iyi ihracat faktoringi yapan şirketi seçildiğini aktaran Baydar, muhabirli ihracat işlemleri hacminde dünyanın ikinci Türkiye’nin ise birinci şirketi olduklarını söyledi. Muhabirli ihracat işlemleri sıralamasında birinci ise Bank Of China. FCI olarak faktoringin payının küçük olduğu Afrika ülkeleri, Ortadoğu, Doğu Avrupa ve Türki Cumhuriyetlerde bu sektörün gelişimini sağlamak istediklerini kaydeden Baydar şöyle konuştu: “İhracat faktoringinde dünyanın bir numaralı ülkesi Çin. İkinci sırada ise Türkiye var. Şimdi planda başka ülkelere yayılmak var. Faktoringin aktif olarak kullanılmadığı ülkelerde alt yapının kurulmasını sağlamak, alt yapı varsa faktoring şirketlerinin kurulmasını sağlamak. Onlara eğitim ve alt yapı hizmeti vermek FCI’ın işi.”
FCI Türk ihracatçısının ayak izini takip edecek
Baydar, FCI’ın Endonezya’da faktoring sektörünün gelişimi için çalıştığını bundan sonra da faktoring hacminin çok küçük olduğu ülkelere yoğunlaşacaklarını kaydetti. Afrika kıtasında gidilecek çok mesafe olduğunu ve burada da ilk olarak Güney Afrika, Kenya, Tunus, Cezayir, Fas, Mısır’ın öne çıktığını aktaran Baydar, kriz sonrasında Türk ihracatçısının da bu ülkelerle olan ticari ilişkisini geliştirme gayretinde olduğunu da hatırlatarak “Aslında bir anlamda Türk ihracatçısının ayak izini takip edeceğiz. Türkiye’ye nasıl katkım olur? Türk ihracatçısının ayak izini takip edip bu hizmetleri orada geliştirmekle olur. Benim ülkem için misyonum bu” ifadelerini kullandı.
FCI’da üstlendiğimiz görev Türkiye’ye yarayacak
2008-2009 yıllarında yaşanan krizin Türk ihracatçısını yeni pazarlara yönlendirdiğini ve bir anlamda ihracatın yön değiştirdiğini kaydeden Baydar, “Türkiye geleneksel ABD ve Avrupa pazarlarının yanı sıra yeni pazarlara girdi. Bu yeni pazarlarda faktoringin kullanımı ile ihracatçının garantili mal satmasını sağlamaya çalışıyoruz. Bunun da Türkiye’ye faydası olacak. FCI’da üstlendiğimiz bu görev kredibilitemizi daha da artıracak. Bu da sektör olarak yurtdışında daha fazla limit almamızın önünü açacak. Bu da doğrudan ihracatçımıza yaracak” diye konuştu.
Faktoring reel sektörü finanse ediyor
Aynı şekilde Türkiye’de Faktoring Derneği’nin eylül ayından itibaren bir iletişim ve tanıtım kampanyasına başlayacağını ve sektörü daha çok tanıtmak görevini üstlendiğini hatırlatan Baydar, bilgi eksikliği giderildikçe kamuoyunda oluşan bazı yanlış algılarında değişeceğine inanıyor. Baydar, “TEB Faktoring, bugün başkanı olduğumuz FCI’da 3 yıldır en iyi faktoring şirketi seçiliyor. Üstelik ilk kez bir şirket 3 yıl üst üste ‘En İyi İhracat Faktoring’ yapan şirket seçiliyor. Nasıl oluyor da bizim imajımız kötü oluyor. Bu sektör iyi şeyler yapıyor. Bu sektör ihracatı ve KOBİ’leri finanse ediyor. Reel sektöre para veriyor. Garanti hizmeti ve tahsilat hizmeti veriyor. İşin işinde fatura ve satış varsa faktoring var. Direkt olarak ticareti finanse eden uluslararası başarılara ulaşan bu sektörün daha iyi anlatılması lazım” dedi.
Bankalarla eşit haklar istiyoruz
Sektör olarak bankalar veya diğer finans kuruluşlarına tanınan hakların faktoring sektörüne de tanınmasını istediklerini kaydeden Baydar şöyle konuştu: “Türkiye ihracat faktoringinde dünyanın en büyük ikinci ülkesi konumunda. Sektör olarak bazı noktalarda bankalarla aynı hakları istiyoruz. Bankalar problemli kredileri için karşılık ayırabiliyor ama faktoring kuruluşları ayıramıyor. Banka bunu vergiden mahsup edebiliyor faktoring sektörü edemiyor. Aynı işi yapan iki sektöre aynı hak tanınmıyor. Bankadan kredi alıyoruz yüzde 5 BSMV ödüyoruz müşteriye satarken bir yüzde 5 BSMV’de müşteriden alıyoruz. Müşterinin maliyeti otomatik olarak yüzde 10 artıyor. Sonra pahalısınız deniyor. Biz mevduat toplamıyoruz. Ya öz sermayemizi ya da bankadan aldığımız krediyi kullanıyoruz. Yüzde 10 pahalı alırsan yüzde 10 pahalı satarsın. Bu ürünün özellikle KOBİ’ler için çok faydalı olduğuna inanıyoruz. Başkalarına tanınan hakların bize de tanınmasını istiyoruz. Ayrıca, bazı büyük firmalar temliği kabul etmiyorlar. Tedarikçilere ödeme yetkisinin kendi ellerinde olmasını istiyorlar. KOBİ o zaman mal sattığı büyük firmaya mecbur kalıyor. Halbuki bizim büyük firmalarımız temliği kabul etse küçüklere finansman imkanı sağlayacaklar ve onların hayatını kolaylaştırıp nakit akışlarını dengelemelerini sağlayacaklar. Büyükler bunu yapmayınca küçükler işletme sermayesi bulamıyorlar. O zamanda daha pahalı bir şekilde başka yerlerden para bulmak zorunda kalıyorlar. Biz diyoruz ki ‘temliği kabul edin bizde sizin tedarikçilerinize uygun maliyetlerde finansman sağlayalım.”
100 milyar dolarlık ihracatın 60 milyar doları açık hesap
Türkiye ihracatının yüzde 60’ının açık hesap olduğuna da dikkat çeken Baydar, “Açık hesap ne demek karşılığında teminat yok demek. Bizim ihracatçımız malı gönderiyor paranın gelmesini bekliyor. Bu karşı taraf riskini almak demek. Ülkelerin battığı bir ortamda açık hesap mal satmak rus ruleti gibi. Karşı taraf batarsa bu malın bedelini almak zor. Bu para ödenmezse ihracatçının işletme sermayesi, öz kaynağı kaybolur. Halbuki bu işlemler faktoring üzerinden geçerse doğal bir korunma sağlarsınız. Geçen sene böyle ihracatçılara bu sektör 5 milyon euro civarında para ödendi ihracatçılara. Şimdi zorda olduğu söylenen ülkelere açık hesap mal satmak ne kadar tehlikeli. FCI ve bulunduğumuz nokta bu kadar önemli. 100 milyar dolarlık ihracatın 60 milyar doları açık hesap. FCI’ın 68 ülkede 254 muhabiri var. Bu ülkelere giden açık hesap işlere biz talibiz. İhracatçımıza açık hesap işleriniz bu ülkelere ise gelin bunları faktoringden geçirin risk almayın diyoruz” şeklinde konuştu.
Son yaşanan krizin dünyada ve Türkiye’de Faktoring sektörüne olan eğilimi artırdığını kaydeden Baydar, “Kriz Faktoring için çok büyük farkındalık sağladı. Yeni müşteri kazanımı devam ediyor” dedi. 2010 yılında bir önceki seneye göre cironun yüzde 70, alacakların ise yüzde 48 arttığını ifade eden Baydar, bu yıl büyümenin devam edeceğini ama yüzde 25-30 ile sınırlı kalmasını öngördüklerini söyledi. Faktoring sektörünün 2010 cirosu 50 milyar dolar düzeyindeydi. 
FCI’a ilk defa bir Türk başkanlık yapacak
68 ülkeden 254 faktoring şirketinin üye olduğu dünyanın en büyük faktoring zinciri FCI’a tarihinde ilk defa bir Türk başkanlık yapmaya başladı. Türkiye’deki ilk faktoring şirketi bundan 21 sene önce kurulurken sektörün tohumlarının atılmasında da FCI’ın payı büyük. Hatta 21 sene önce kurulan ilk faktoring şirketinde genel müdür yardımcısı olarak çalışmaya başlayan Baydar’da ilk eğitimlerini şimdi başkanı olduğu FCI’dan almış. FCI’ın aktif bir üyesi olan 2 sene başkan yardımcılığı, 1 sene yönetim kurulu üyeliği ve teknik komitelerde çalışan Baydar, şimdi hem Türkiye’nin başarısına hem de faktoring sektörüne kamuoyu nezdinde farkındalık yaratmak istiyor. Bu arada FCI’da bugün 4 Türk faal olarak çalışıyor. 
Ekonomide hazirandan sonra iç piyasada yavaşlama hissettik
Faktoring sektörü olarak piyasaların nabzını çok çabuk hissettiklerini de ifade eden Baydar, “Çünkü vadeler çok kısa. Vadeler çok kısa olduğu için hemen ekonomi aşağı mı iniyor yukarı mı çıkıyor hissedebiliyoruz. Haziran’dan sonra alınan tedbirlerin de etkisi ile hafif bir yavaşlama gördük. Ama ihracatta yavaşlama yok bu yavaşlamayı iç piyasada hissettik. İhracat artarak devam ediyor ve yurt dışından da talep var. Şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki Türkiye’nin ihracatının artma hızı iyi. İç piyasadaki talep artışının hızı yavaşladı. Problemli kredi azaldı, ama burada da piyasada nakit azalırsa tabii problemli kredilerde artış yaşanması kaçınılmaz olacaktır” değerlendirmesinde bulundu
Yapılan munzam artışlarının da maliyetleri 1-2 puan artırdığı bilgisini paylaşan Baydar, sektörde maliyetlerin faturaya, firmadan firmaya değişmekle birlikte yüzde 15 civarında olduğunu da kaydetti. Baydar, sektörün tahsilat garantisi verdiğine de vurgu yaptı.
Baydar, Türkiye’de ithalat faktoringinin gelişmesi için birkaç seneye daha ihtiyaç olduğunu da belirterek Türkiye’de kredi sigortalarının istenen düzeye ulaştığında bu ürünün de gelişeceğini aktardı.
Ece CEYHUN /Dünya Gazetesi
BORSA - FİNANS SERVİSİ