İşgücü ve işsizlikte düşüş

Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım dışı işsizlik oranı Eylül 2019 döneminde Ağustos dönemine kıyasla 0,2 puan azalarak yüzde 16,3 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde tarım dışı istihdam 29 bin kişi artarken, tarım dışı işgücü 31 bin kişi azalmıştır. Sektörel verilere göre sanayi sektörü dışındaki tüm sektörlerde istihdam artışı yaşanmış, en yüksek artış ise 31 bin ile hizmetler sektöründe gözlemlenmiştir. Tarım sektöründe 7 bin, inşaat sektöründe ise 2 binlik istihdam artışı kaydedilmiştir. Sanayide ise istihdam kaybı 5 bin olarak gerçekleşmiştir. Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre erkek istihdamı 12 dönemin ardından ilk kez artarken (28 bin) iken kadın istihdamı Eylül 2019 döneminde 7 binlik azalış kaydetmiştir.

Tarım dışı işsiz sayısında düşüş

Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre Eylül 2019 döneminde Ağustos 2019 dönemiyle kıyaslandığında tarım dışı işgücü 31 bin azalarak 27 milyon 458 bine gerilerken, tarım dışı istihdam 29 bin artarak 22 milyon 982 bin kişi olarak kaydedilmiştir (Şekil 1, Tablo 1). Bu gelişmeler sonucunda tarım dışı işsiz sayısı 60 bin kişi azalarak 4 milyon 476 bin olarak kaydedilmiş, tarım dışı işsizlik oranı da yüzde 16,3 seviyesine gerilemiştir.

Şekil 1 Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işgücü, istihdam ve işsizlik oranı

Ekim 2019 döneminde işsizlikte azalış bekliyoruz

Betam tahmin modeli, mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizliğin Eylül 2019 döneminde yüzde 16,8 olarak gerçekleşeceğini tahmin etmişti. Ağustos 2019’daki tarım dışı işsizlik oranının revize edilmesinin ardından,bu oran Eylül 2019 döneminde yüzde 16,3 olarak gerçekleşti. Betam tahmin modeli Ekim 2019 döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının 0,3 yüzde puan azalarak yüzde 16,0 seviyesine gerileyeceğini öngörmektedir.Tahmin modelinin ayrıntılarına Betam internet sitesinden ulaşılabilir.[1] Tahmin modelinde kullanılan Kariyer.net[2] verilerinden ilan başına başvuru sayısı Şekil 2'de gösterilmektedir. Kariyer.net'in verileri Betam tahmin modelinin girdilerinden biri olmakla birlikte tek etken değildir. Tahminde kullanılan ekonometrik modelde İŞKUR verileri, reel kesim güven endeksi, kapasite kullanım oranı gibi farklı birçok değişken kullanılmaktadır.

Şekil 2 Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı ve ilan başına başvuru sayısı

İstihdam, sanayi hariç tüm sektörlerde arttı

Mevsimsellikten arındırılmış sektörel istihdam verilerine göre Eylül 2019 döneminde Ağustos 2019 dönemine kıyasla sanayi hariç tüm sektörlerde istihdam artışı kaydedilmiştir (Şekil 3, Tablo 2).[1] Sanayi sektöründe Ağustos 2019 döneminde 49 bin azalış kaydedilirken, Eylül 2019 döneminde 5 binlik azalış gerçekleşmiştir. Hizmetlerde ise Ağustos’taki 141 binlik artışa ek olarak Eylül ayında 31 binlik artış olduğu görülmektedir. İnşaatta Temmuz ve Ağustos dönemlerinde devam eden istihdam kayıpları Eylül 2019’da yerini 2 binlik artışa bırakmıştır.          

Şekil 3 Sektörlerin istihdam değişimi (bin kişi)

Tarım dışı istihdam yıllık olarak düşmeye devam ediyor 

Eylül 2019 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla mevsim etkilerinden arındırılmamış tarım dışı işgücü 324 bin (yüzde 1,2) artmış, tarım dışı istihdam 516 bin (yüzde 2,2) azalmıştır (Şekil 4). Yıllık işgücü artışı, istihdam kayıplarıyla birlikte yavaşlamış ve normal eğiliminden sapma göstermiştir. Buna karşın tarım dışı istihdam yıllık olarak üst üste onuncu ayda da gerilemiştir. Bu gelişmelerin sonucunda Eylül 2019 döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla tarım dışı işsiz sayısı artışı 840 bin olarak kaydedilmiştir.

Şekil 4 Tarım dışı işgücü, istihdam ve işsiz sayısında yıllık değişimler

Erkek istihdamı 12 dönem sonra arttı

Şekil 5’te mevsim etkilerinden arındırılmış kadın ve erkek tarım dışı işsizlik oranları verilmektedir.[1]  Eylül 2019 döneminde kadınların tarım dışı işsizlik oranı Ağustos 2019’a kıyasla yüzde 0,3 puan azalarak yüzde 20,8 seviyesine gerilemiştir. Bu azalışta işgücündeki 37 binlik azalış etkili olmuştur. Erkeklerin işsizlik oranı ise yüzde 0,1 puan azalarak 14,4 olarak gerçekleşmiştir. Tarım dışı işsizlik oranlarındaki toplumsal cinsiyet farkı 6,4 yüzde puana düşmüştür.

Bu dönemde kadın iş gücündeki 37 binlik azalışın yanında, kadın istihdamı 7 bin azalmıştır. Buna karşılık erkek işgücündeki 16 binlik artışın yanında erkek istihdamı 12 dönem sonra 28 binlik artış kaydetmiştir (Tablo 3). Erkek istihdamındaki 13 dönemlik toplam kayıp 659 bine ulaşmıştır.

Şekil 5: Mevsim etkilerinden arındırılmış kadın ve erkek tarım dışı işsizlik oranları (%)