İşadamları uçak ve helikopter alıyor

Yasal düzenlemelerle 2014’e güvenle başlayan leasing sektörü, Türkiye piyasasının nabzını tutuyor. Sektörlerdeki yükseliş ve gerileme trendlerini leasing talepleriyle görebildiklerini söyleyen Garanti Leasing Genel Müdürü Ünal Gökmen, iş adamlarının uçak ve helikoptere olan ilgisinin her geçen gün arttığını bildirdi. Anadolu’da ve çevre ülkelerde yatırım yapan inşaat, enerji ve sanayi şirketi patronlarının tarifeli uçaklarla aylar sürecek kontrolleri özel jetlerle birkaç günde bitirebildiklerini kaydeden Gökmen, banka müdürlerinin ise helikopterlerle aynı gün içinde birkaç farklı şehirde toplantıya katılabildiklerini söyledi. 

İnşaat sektöründeki yavaşlama, tekstilde geçmiş yılları hatırlayan önemli hamleler ve turizmdeki uzmanlaşmanın yankıları leasingli alımlara yansıyor. DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Ünal Gökmen, üretim makinelerine finansman sağladıkları tekstil sektöründe özellikle Anadolu’daki üreticilerin yükselişte olduğunu bildirirken, karayolu ve DSİ ihalelerinin hız kesmesiyle iş makinelerinin sektör payının gerilediğini bildirdi. Butik otellerde ise sat-geri kirala yoluyla finansmana erişimin tercih edilmeye başladığının altını çizen Gökmen, leasingle lüks tekne alımına da yoğun ilgi olduğunun bilgisini verdi. 

134 milyon dolar ‘hava’ya gitti

İSO 500’deki firmaların en az ikiyüzünde uçak olduğunu belirten Gökmen, “2-3 milyon liraya helikopter, 4-5 milyon liraya 6 kişilik uçaklar alınabiliyor. Türkiye ve yakın çevresine gidecekseniz hava ulaşımı büyük avantaj sağlıyor. Ukrayna’da, Azerbaycan’da, Irak’ta şantiyesi olan 3 ayda yapamayacağı işi 3 günde bitirebiliyor. Ancak bunu zevk işi olarak düşünmeyin. Bizim iş adamlarımız kılı kırk yarar, bir kuruşun hesabını yapar. Hava ulaşımı büyük avantaj getirdiği için hem helikopter de hem uçakta leasing iyi gidiyor” diye konuştu. Sektörde geçen yıl 134 milyon dolarlık hava ulaşım leasingi yapıldığını belirten Gökmen, bu yılın ilk çeyreğinde ise 27 milyon dolara ulaşıldığını bildirdi. Siparişi verilmiş işlerin bu rakama dahil olmadığını belirten Gökmen, teslimlerin yapılmasıyla gerçek rakamların ortaya çıkacağını dile getirirken tekne leasingine de ilginin hızla arttığını kaydetti. 

Durgunlukta inşaat başı çekiyor 

Leasingde ödenmeme oranının yüzde 6 civarında seyrettiğini bildiren Gökmen, sektörel oranlara bakıldığında özellikle inşaatın öne çıktığını bildirdi. Tekne ve uçak leasinglerinde sıfır batak olmasına rağmen, iş makinelerinde bu oranın yüzde 9’lara fırladığını kaydeden Gökmen, “Tekstilde ödenememe yüzde 1’in altında gidiyor. İş makinelerine geldiğinizde yüzde 92larla karşılaşıyorsunuz. Bunun nedenine baktığımızda inşaat sektöründeki durgunluk başı çekiyor. Üst yapılarda satamama sorunu var, altyapılarda ise karayolu ve DSİ ödemelerinin gecikmiş olması öne çıkıyor. Bütçede yer kalmadığı için müteahhitler hak edişlerini tahsil edemiyor, dolayısıyla ödemelerini yapamıyorlar” diye konuştu. 

“Adette birincilik yeterli hacim hedefimiz yok”

Leasing sektöründe pazar payları iş hacmi ile hesaplanıyor ancak yapılan iş adedi karlılıkta önemli etki yaratıyor. Adet bazında sektör lideri olan Garanti Leasing, bu yılın ilk altı ayında 1660 sözleşmeye ulaşmış durumda. Yıl sonunda 3 bin 200 adedi hedefl ediklerini dile getiren Gökmen, “Sektörde ise bu yıl 20 bin sözleşme imzalanmasını bekliyoruz. Sat-geri kirala sektöre hacim getirdi ama adet anlamında katkısı yüksek olmuyor. Adette baktığımızda iş ve inşaat makinaları yüzde 38 payla ilk sırada yer alırken ikinci sırada yüzde 21 ile metal işleme bulunuyor. Adette birinciyiz, en çok hacim yapan olma hedefimiz yok. Hacim yapmakla adet yapmak için bir tercih yapmanız gerekiyor, ikisi birden çok yan yana gelmiyor. Stratejik olarak satış ekibinin kafaları karışıyor. Bu sektörde hacim yapmak kolay, zor olan adet yapmaktır. Gidip 1000 yataklı bir oteli lease edip 50 milyon doları tek şirkette de yapabilirsin ama biz 50 milyon doları 100 şirketle yapmayı tercih ediyoruz. Büyük işleri bankaya bırakıyoruz. İstesek büyük hacimli işleri kısmen lease edip hacmi artırabiliriz ama o zaman bankacılık işi yapmış oluyorsun. Küçük işlerle ise hem riski yaymış oluyorsunuz hem de sözleşme ortalamaları küçüldükçe kar marjı artıyor. Büyük işi yapmak beceri değil, kredibiliteye bakıyorsun, fiyatı tutturunca tamam. Adette ise işi anlatmak, gidip dolaşmak gerekiyor, biz de bunu yapıyoruz” diyerek sözlerini noktaladı.

Butik oteller leasingle dönmeye başladı 

Turizmde sat-geri kirala yoluyla finansmana talebin yüksek olduğu bilgisini veren Garanti Leasing Genel Müdürü Ünal Gökmen, “Özellikle butik otellerden talep geliyor. 20-30 yataklı oteller genelde sağdan soldan bulunarak, birikimler harcanarak kuruluyor. Ortaya güzel işler çıkartıyorlar, senede 300-400 bin lira kazanıyorlar ama bunu yaparken 2-3 milyon lira borca sıkışmış oluyorlar. Oteli lease ederek bu borcu kapatıp, 7-10 yıl vadeli finansman sağlıyorlar, bilançolarında tapu değerleri de düzelmiş oluyor. Biz bu işi 100 odaya kadar sıraladık. Büyük boyutlulara bilerek girmiyoruz çünkü o zaman iş proje finansmanına dönüşüyor. Butik otellerde ise 20 oda, 40 oda vardır, en fazla bir kahvaltı verir. Bir tane varsa ortada havuzu olur. Elektriği belli suyu belli, hesap kitap belli. Dolayısıyla lease etmek kolay oluyor” dedi.

Uzun yıllar iş makinesi ve ekipmanları ile özdeşleşen leasing sektöründe alışılmışın dışında segmentlere ilgi artarken, Garanti Leasing Genel Müdürü Ünal Gökmen, çevre ülkelerde projeler yürüten şirketlerin çoğalmasıyla uçak ve helikopterin leasinglerinin payının yükseldiğini bildiriyor. (UĞUR YILMAZ-DÜNYA)